Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ασφαλώς ένας σαρωτικός ανατροπέας μιας πολιτικής τάξεως πραγμάτων, που ιδεολογικοκρατείτο σε σημείο ώστε να ανακαλεί στη μνήμη τους σταυροφόρους του Μεσαίωνα και αργότερα τους κήρυκες του Διαφωτισμού, τις αρχές του οποίου θέλησαν να επιβάλουν σε παγκόσμιο επίπεδο κυρίως οι Δημοκρατικοί πρόεδροι των ΗΠΑ από την εποχή του Μπιλ Κλίντον.
Η ιεραποστολική επένδυση της εξωτερικής πολιτικής δεν είναι αμερικανικός νεωτερισμός. Σε συνεδρίαση του Βρετανικού Κοινοβουλίου το 1850, ο Γλάδστον είχε επικρίνει τον τότε υπ. Εξωτερικών λόρδο Πάλμερστον διότι υιοθετούσε «τη ματαιόδοξη αντίληψη ότι αποστολή μας είναι να ελέγχουμε τη μοχθηρία και την ανοησία, τις παραβάσεις και τις ατέλειες των άλλων κρατών της οικουμένης ωσάν να είμαστε γυμνασιάρχες σε επίπεδο παγκόσμιο».
Κάτι αντίστοιχο φαίνεται να υιοθετεί με τον δικό του τρόπο και ο κ. Τραμπ, με στόχο τη δημιουργία μιας νέας τάξεως πραγμάτων, ιδεολογικά αποφορτισμένης, που αναγνωρίζει την ιδιαιτερότητα όχι απλώς και μόνον ατόμων, εθνοτήτων, αλλά και συστημάτων διακυβερνήσεως.
Σε περιδίνηση απελπισίας περιήλθαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες όταν ο κ. Τραμπ αναθεώρησε εκ βάθρων την πολιτική του προκατόχου του, ανακοινώνοντας την έναρξη συνομιλιών με τη Ρωσία για τον ταχύτατο τερματισμό του πολέμου με την Ουκρανία, δίχως να έχουν προηγηθεί διαβουλεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους της Ουάσιγκτον. Οδυνηρή υπήρξε η διαπίστωση ότι η Αμερική του προέδρου Τραμπ δεν αναγνωρίζει την Ε.Ε. ως πολιτική οντότητα με ρόλο στο παγκόσμιο πολιτικό παιχνίδι. Μόνον που ουδέποτε, ακόμη και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, είχε υπάρξει ισότητα της ηγεμονικής δυνάμεως των ΗΠΑ με τους εταίρους της.
Κάποιοι αναλυτές έχουν υποστηρίξει ότι μία νέα «συμφωνία τύπου Γιάλτας» έχει αρχίσει ήδη να διαμορφώνεται από τους «Τρεις Μεγάλους» της εποχής μας – ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα. Στη «νέα Γιάλτα» τη θέση της Μεγάλης Βρετανίας κατέλαβε η Κίνα.
Ο καιρός θα δείξει εάν ισχύουν τα σενάρια της μορφής αυτής. Το ενδιαφέρον είναι ότι στη συνάντηση των αντιπροσωπειών ΗΠΑ και Ρωσίας στη Σαουδική Αραβία οι δύο πλευρές συζήτησαν θέματα οικονομικής συνεργασίας, «ίσως κοινά έργα στην Αρκτική». Κατά συνέπειαν, εάν υπάρξει τελικώς μία «νέα Γιάλτα», αυτή θα αφορά μάλλον από κοινού αξιοποίηση ενεργειακών πηγών. Ουδείς γνωρίζει βεβαίως τι θα συμβεί εάν κ. Τραμπ αποφασίσει να παρέμβει για λύση του Κυπριακού ή για εξομάλυνση των σχέσεων Ελλάδος και Τουρκίας.
