Η συνταγή είναι παλιά και δοκιμασμένη: προσεταιρισμός των οικογενειών των θυμάτων, που μόνο θετικούς συνειρμούς και καλές εντυπώσεις μπορεί να προκαλέσει· αυτοαναγόρευση σε παράγοντα προστασίας των αδυνάμων· καταγγελτικός λόγος περί συγκάλυψης, ενόχων που πρέπει να μπουν στη φυλακή και «μπαζώματος» αποδείξεων· προτροπή δικαστών σε παραίτηση· υψωμένη γροθιά ως σύμβολο άρνησης, αντίστασης, διαφοροποίησης από εκείνο στο οποίο οι «άλλοι», δηλαδή οι διεφθαρμένοι/υποταγμένοι, ενδίδουν με προθυμία. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου φοράει αυτές τις μέρες ένα γνώριμο κοστούμι λαϊκισμού και το γεγονός ότι αυτό αποδίδει δημοσκοπικά αποδεικνύει ότι της πηγαίνει. Αυτό είναι το φόρτε της. Τι κι αν οι συνάδελφοί της στη Βουλή έχουν πια συνηθίσει την «αντισυστημική» περφόρμανς της και την αποδέχονται σαν άκακο τικ με τις εξάρσεις και τις υφέσεις του; Τι κι αν ο προσποιητός τόνος αγόρευσης, ο κουρδισμένος ρυθμός και το μέγεθος της φανφάρας προκαλούν πλέον, αντί αγανάκτησης, ευφορικά γελάκια στην ομήγυρη; Αν και όχι ακραιφνώς αριστερή, υπό την έννοια ότι η Κωνσταντοπούλου δεν πορεύεται δογματικά αλλά αυτολατρευτικά, η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας εφαρμόζει άριστα το αριστερό σκεπτικό: η κανονικότητα δεν αποτελεί πολιτική ευκαιρία. Σε μη κανονικές συνθήκες σαν αυτές που έχει αναδείξει το δυστύχημα των Τεμπών, η πολιτική άνοδος επιτυγχάνεται όχι με ορθολογισμό, αλλά με ενίσχυση της αντικανονικότητας. Οσο πιο στραβά είναι τα πράγματα, τόσο το καλύτερο.
Αντισυστημισμός, ξανά
Η απολαυστική διένεξη της Κωνσταντοπούλου με το ΚΚΕ, τον αρχετυπικό θεματοφύλακα μεθόδων οικειοποίησης του «λαϊκού αγώνα», είναι μία ένδειξη πως η πολιτικός κάτι κάνει σωστά. Η πρόεδρος μυρίστηκε πρώτη το δικαιολογημένο κύμα κοινωνικού θυμού που σήκωσε το δυστύχημα των Τεμπών, κατάλαβε ότι δεν επρόκειτο για παροδικό φαινόμενο και από αντιπολιτευτική δύναμη, μεταμορφώθηκε ταχύτατα σε αντικυβερνητική. Ξέρει ότι οι πολίτες εκτιμούν όσους τους συμπαραστέκονται απέναντι στο άδικο, αλλά εκτιμούν ακόμη περισσότερο όσους διοχετεύουν την οργή τους σε προσωποποιημένους στόχους. Είναι άλλο πράγμα να στρέφεσαι εναντίον της «διαχρονικής παθογένειας» και άλλο να δίνεις στην παθογένεια όνομα. Η άνοδος της Πλεύσης Ελευθερίας σηματοδοτεί μία νέα εποχή αντισυστημισμού και επενδύει σε δύο στρατόπεδα που σχηματίζονται με χονδροειδή αλλά αποτελεσματική αυθαιρεσία: σε όσους τάχα συγκαλύπτουν το έγκλημα (συστημικούς) και όσους υποτίθεται ότι επιθυμούν τη διαλεύκανσή του (αντισυστημικούς). Γι’ αυτό και στη μάχη του TikTok, Ζωή Κωνσταντοπούλου και ΚΚΕ αλληλοκατηγορούνται με βασικό επιχείρημα ποιος είναι συστημικός και ποιος όχι: το ΚΚΕ θυμίζει τις στιγμές σύμπνοιας της Κωνσταντοπούλου με τον συστημικό Κυριάκο Πιερρακάκη και η Ζωή Κωνσταντοπούλου θυμίζει τις στιγμές που ο βουλευτής του ΚΚΕ και αντιπρόεδρος της Βουλής Γιώργος Λαμπρούλης της στέρησε τον λόγο στη Βουλή, δήθεν για να εξυπηρετήσει το «σύστημα» που θέλει να τη φιμώσει. Ολα κρίνονται στις εντυπώσεις.
Ενα μάθημα ακόμη
Είναι άδικο το τσουβάλιασμα που επιφέρει ο αντισυστημισμός. Δημιουργεί την εντύπωση ότι για το έγκλημα των Τεμπών δεν φταίνε συγκεκριμένοι άνθρωποι, ακόμη και πολυάριθμοι σε βάθος πολλών ετών, αλλά όλοι όσοι αρνούνται να στήσουν λαϊκά δικαστήρια ή να δικάσουν και να δικαστούν από αυτά. Είναι άδικη και επικίνδυνη η στοχοποίηση δικαστικών και η απόδοση σε αυτούς όλων όσα πάνε στραβά με την ελληνική Δικαιοσύνη σε επίπεδο ουσίας και δικονομίας. Η ατμόσφαιρα αναδίδει άρωμα αγανακτισμένων και αντιμνημονιακής αλλοφροσύνης. Ομως η διάχυτη αδικία του «αντισυστήματος» οφείλεται σε σφάλμα λειτουργίας του ίδιου του συστήματος. Αν το τελευταίο δούλευε σωστά, αν τα ελαττώματα του κρατικού μηχανισμού ανά τα χρόνια αποδίδονταν περισσότερο σε εκείνους που έφεραν την ευθύνη τους επωνύμως και λιγότερο στην κακιά στιγμή και σε αφηρημένες έννοιες, οι μεθοδεύσεις όσων τρίβουν τα χέρια τους με κάθε τραγωδία δεν θα είχαν τώρα αντίκρισμα. Με αυτό το σκεπτικό, παρά τις εξωφρενικότητές της, η Ζωή Κωνσταντοπούλου προσφέρει τώρα μια χρήσιμη υπηρεσία· μαθαίνει στην κυβέρνηση αυτό που όφειλε να γνωρίζει ήδη από το 2019: όποιος βαριέται να εξυγιάνει το κράτος, ας ετοιμαστεί για πολλές στραβές στη βάρδιά του.
