Ερχονται με τα χρόνια στιγμές που νιώθεις έντονα σαν «ο άνθρωπος που βλέπει τα τρένα να περνάνε». l Και, προς θεού, δεν αναφέρεται κι αυτή η στήλη στον ορυμαγδό που επικρατεί για το δυστύχημα στα Τέμπη. l Οπου κάποιοι νομίζουν πως εκμεταλλευόμενοι κανιβαλικά άλλη μια τραγική «επιφάνια» της άναρχης και σαθρής κρατικής μηχανής, θα έχουν την ευκαιρία «να καβαλήσουν ένα κύμα αγανάκτησης» που θα τους ξεβράσει στην εξουσία l ή τουλάχιστον σε ακρογιάλια κομματικής αναγέννησης. l Οχι έτσι· νιώθεις εντονότερα, με τα χρόνια, σαν εκείνον που βλέπει τους ανθρώπους να περνούν l – δικούς σου ή άλλους που υπήρξατε κάποτε κοντά και μετά χαθήκατε, ή ανθρώπους που εκτίμησες για τη γνώση, την τέχνη, την προσήλωση στο έργο τους, την προσφορά τους. l Ανθρώπους, λ.χ. σαν τη Χρύσα Μαλτέζου και τον Γιάννη Η. Χάρη που έφυγαν πρόσφατα. l Μορφές προσήλωσης σε έργα σημαντικά, ιστορικά, γλωσσικά, κοινωνικά, έργα εθνικά εντέλει, από αυτά όμως που δεν έχουν προβολείς να τα φωτίζουν, έργα αθόρυβα, που απαιτούν δόσιμο ζωής. l Τη Χρύσα Μαλτέζου, επιφανή ιστορικό με πολυσχιδές έργο, ακάματη ερευνήτρια των μεσαιωνικών χρόνων, πανεπιστημιακή και ακαδημαϊκό, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά στη Βενετία, στο εκεί περίφημο Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών, το οποίο όχι μόνο διηύθυνε με στιβαρό χέρι σε δύσκολους καιρούς, αλλά και το αναδιοργά-νωσε, δίνοντάς του νέα πνοή. l «Η πατρίς ευγνωμονούσα». l Με τον Γιάννη Χάρη γνωριστήκαμε τους πρώτους μήνες της Μεταπολίτευσης, πολύ νέοι ακόμα, στην ομάδα του Νάσου Δετζώρτζη που είχε αναλάβει την ανασύνταξη των δελτίων ειδήσεων της ΕΡΤ στην καθομιλουμένη από τη μιξοβάρβαρη γλώσσα των χουνταίων. l Ταιριάξανε τα χνώτα μας, κάναμε παρέα, μιλούσαμε για χίλια δυο – εκείνος ήταν ήδη εξαίρετος επιμελητής κειμένων. l Μετά τις εκλογές, «επειδή ανέλαβε κυβέρνηση της Δεξιάς», ο Δετζώρτζης και αρκετά μέλη της ομάδας αποχώρησαν εν τω άμα από την ΕΡΤ l – ποτέ δεν κατάλαβα πώς και γιατί εγκαταλείπεται αμαχητί μια έπαλξη για σημαντικό έργο, όπως ήταν η μάχη για την καθιέρωση της καθομιλουμένης. l Εφυγε και ο Γιάννης τότε, αλλά κρατήσαμε επαφή – παρακολουθούσα πάντα την εκλεκτή μεταφραστική του δουλειά και την επιμέλεια σημαντικών εκδόσεων που έκανε. l Ξαναήρθαμε κοντά και συνεργαστήκαμε αργότερα για μια έκδοση-αφιέρωμα του Μεγάρου Μουσικής στο έργο της Ελένης Καραΐνδρου. l Τότε αντιλήφθηκα πλήρως την αφοσίωσή του στην τελειότητα για ό,τι αναλάμβανε. l Κρατήσαμε επαφή για πολλά χρόνια l – η πρώτη μας «κόντρα» ήρθε όταν έγραψα στο Υποβολείο κάποτε λίγες λέξεις για δύο εξέχοντες χειριστές των ελληνικών στην «Καθημερινή», τον Παντελή Μπουκάλα και τον Χρήστο Γιανναρά. l Και «πώς τολμάω να βάζω στο ίδιο τσουβάλι τον Μπουκάλα με τον Γιανναρά». l Για τον χειρισμό των ελληνικών μιλούσα εγώ, ιδεολογικά, ξέρω ‘γω, το είχε πάρει ο Γιάννης. l Και ψύχρανε απέναντί μου. l Και με απέρριψε εντελώς όταν τον Δεκέμβρη του 2008 και το κάψιμο της Αθήνας μετά τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου, σχολίασα αρνητικά στο Υποβολείο τα μπουκαρίσματα εξεγερμένων στα θέατρα όπου καθύβριζαν τους θεατές γιατί δεν έβγαιναν κι αυτοί στους δρόμους, όπου καιγόταν η πόλη. l (Και όχι μόνο). l Χάλασε η σχέση μας, αλλά καμάρωνα πάντα τις κατακτήσεις του στη δουλειά, ιδίως τις θαυμάσιες μεταφράσεις του των έργων του Κούντερα και τα εξαίρετα άρθρα του για τη γλώσσα στα «Νέα» και αλλού. l Την αφοσίωση μόνο ανθρώπων τέτοιας ποιότητας σ’ ένα κόμμα σαν τον Σύριζα του Τσίπρα δυσκολεύομαι ακόμα να καταλάβω. l Αυτό όμως ίσως πάει μαζί με την αφοσίωση καθενός στα πιστεύω και τις αρχές του. l Και σφραγίδα αφοσίωσης υπάρχει παντού στο σημαντικό έργο που μας άφησε ο Γιάννης Η. Χάρης.
Μνήμη Γιάννη Η. Χάρη και Χρύσας Μαλτέζου.
