Μετά την πτώση του Βερολίνου επακολούθησε μια πρωτοφανής λεηλασία όλων των περιουσιακών στοιχείων των Γερμανών από τους Ρώσους. Από μικροαντικείμενα καθημερινής χρήσης έως ιδιωτικές συλλογές και πολύτιμα σκεύη. Ομως η μεγάλη λεηλασία έγινε στα μουσεία του Βερολίνου που βρίσκονταν συγκεντρωμένα στο νησί των Μουσείων, στο κέντρο της πόλης. Σε αυτό το σημείο βρισκόταν το Μουσείο του Αυτοκράτορα Φρειδερίκου, το Μουσείο της Περγάμου, καθώς και το Παλαιό και το Νέο Μουσείο. Οταν άρχισε να βομβαρδίζεται καθημερινά το Βερολίνο, οι ναζί μετέφεραν όλους αυτούς τους θησαυρούς σε τεράστια τσιμεντένια οχυρά με πολλαπλά επίπεδα.
Σε αυτά τα οχυρά στεγάστηκαν έργα του Καραβάτζιο, του Τιντορέτο, του Ρούμπενς, τετρακόσια έργα μεγάλων διαστάσεων και άλλα 160 μικρότερων διαστάσεων της ιταλικής σχολής, καθώς και περί τα 10.000 αρχαία αντικείμενα. Σε ένα άλλο οχυρό μετέφεραν τον Βωμό της Περγάμου, τρία κιβώτια με τον χρυσό της Τροίας από τη συλλογή Σλήμαν και το κεφάλι της Νεφερτίτης από το Αιγυπτιακό Μουσείο. Ο Σοβιετικός στρατιωτικός διοικητής του Βερολίνου Νικολάι Μπερζαρίν, μαζί με τον Βάλτερ Ούλμπριχτ, όταν επισκέφθηκαν αυτούς τους χώρους, χωρίς κανένα δισταγμό και καμιά χρονοτριβή διέταξαν να μεταφερθεί το περιεχόμενό τους με ιδιαίτερη επιμέλεια στη Σοβιετική Ενωση, έναντι των πολεμικών αποζημιώσεων. Σε αυτό συμφώνησε και ο στρατάρχης Γκεόργκι Ζούκοφ. Προς τούτο κάλεσαν από τη Μόσχα τον ιστορικό τέχνης Βίκτορ Λαζάρεφ, ο οποίος και επιμελήθηκε της μεταφοράς όλων αυτών των θησαυρών του αρχαίου και του ευρωπαϊκού πολιτισμού.*
Τα μουσεία του Βερολίνου λεηλατήθηκαν και οι πολύτιμες συλλογές τους μεταφέρθηκαν στη Σοβιετική Ενωση, έναντι των πολεμικών αποζημιώσεων.
Στα τέλη Μαΐου, κατόπιν νυχθημερόν εργασιών των σοβιετικών συνεργείων, έφυγε το πρώτο τρένο για τη Μόσχα, ενώ λίγο αργότερα μεταφέρθηκαν με μεταγωγικό αεροπλάνο και οι θησαυροί της Τροίας. Ομως, σε τυχαίο έλεγχο που έγινε σε ένα τρένο από το Βερολίνο προς την Οδησσό βρέθηκαν 85 κιβώτια με διεύθυνση το σπίτι του Ζούκοφ. Ενημερώθηκε πάραυτα ο Στάλιν, ο οποίος διέταξε έφοδο σε όλες τις κατοικίες του στρατάρχη. Εκεί μέσα βρέθηκε ένας θησαυρός από πίνακες, πορσελάνες, ασημένια σερβίτσια και χαλιά. Αυτό το ολίσθημα του Ζούκοφ ήταν η βασική αφορμή του μετέπειτα υποβιβασμού του σε διοικητή της Οδησσού.
* Από το βιβλίο του Τζάιλς Μίλτον «Ρουά ματ στο Βερολίνο», εκδ. Μίνωας.
