«Μην ανησυχείτε, θα υπάρξει μετάφραση», όπως είπε με το γνωστό χιούμορ του ο Κώστας Τασούλας, σαν Πρόεδρος της Βουλής, σε κάτι συριζαίους, όταν ένας υπουργός είπε κάτι αρχαία ελληνικά από το βήμα της Βουλής και αυτοί φάνηκε ότι δεν κατάλαβαν τίποτα. Η μετάφραση είναι «πού πάτε;». Είναι μεν πιασάρικος ο τίτλος, αλλά στην πραγματικότητα η ερώτηση είναι «πού πάμε;» και η απάντηση είναι δυστυχώς «κατά διαβόλου».
Εξηγούμαι. Από την «Κ» της 9/1/2025 διάβασα ένα μικρό μονόστηλο. Σας το μεταφέρω αυτούσιο. «Στις 201.000 έφτασαν τελικά οι αιτήσεις συνταξιοδότησης προς τον ΕΦΚΑ το 2024, διατηρώντας αμείωτο το κύμα εξόδου των ασφαλισμένων προς τη σύνταξη για ακόμη ένα έτος. Βέβαια, το αρνητικό ρεκόρ του 2021 με τις 212.151 αιτήσεις και το αμέσως επόμενο του 2022, με τις 211.133 αιτήσεις δεν έσπασε, με τα στελέχη του φορέα να εκτιμούν πως ο αριθμός των αιτήσεων δεν δημιούργησε πρόσθετο “πονοκέφαλο”. Να σημειωθεί ότι το 2020 είχαν υποβληθεί 175.705 αιτήσεις συνταξιοδότησης, ενώ και το 2023 οι αιτήσεις ήταν κάτω από τις 200.000 και συγκεκριμένα 190.368».
Είμαι απολύτως βέβαιος ότι διαβάζοντας αυτή τη μάλλον αδιάφορη είδηση δεν βρήκατε κάτι το ανησυχητικό, όπως και τα στελέχη του ΕΦΚΑ που δεν τους προκάλεσε κανένα «πονοκέφαλο». Αντίθετα, εγώ όταν την διάβασα κυριολεκτικά τρελάθηκα. Η πρώτη μου σκέψη ήταν μήπως όντως είμαι ο τρελός του χωριού που βλέπει πράγματα που κανένας άλλος δεν τα βλέπει. Μπορεί να είναι και έτσι. Αποφάσισα, λοιπόν, να βάλω το ερώτημα στην κρίση σας. Ή εγώ είμαι τρελός, ή αυτή η είδηση έπρεπε να είναι πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες και πρώτη είδηση στα κανάλια.
Παρακαλώ την προσοχή σας στον πίνακα. Μέσα στα τελευταία 5 χρόνια δημιουργήθηκαν 1 εκατ. νέοι συνταξιούχοι. Στην ίδια περίοδο πέθαναν περίπου 670 χιλιάδες άνθρωποι. Ολοι αυτοί δεν είναι συνταξιούχοι, γιατί αρκετοί πεθαίνουν πριν πάρουν σύνταξη. Κατά συνέπεια μόνο ένα μέρος από τις 670 χιλιάδες μειώνει τους νέους συνταξιούχους. Από την άλλη στο ίδιο διάστημα οι γεννήσεις είναι κατά 600 χιλιάδες λιγότερες από τους συνταξιούχους που δημιουργήθηκαν. Ακόμα, όλοι αυτοί που γεννήθηκαν δεν μπαίνουν αμέσως στην αγορά εργασίας αλλά θα περάσουν περίπου 20 χρόνια μέχρι να αρχίσουν να δουλεύουν και να συνεισφέρουν με τις εισφορές του.
Στον Πίνακα πρόσθεσα και τις γεννήσεις για τα χρόνια 1956-1960, δηλαδή αυτούς που συμπληρώνουν το 65ο έτος, που είναι το έτος για την κανονική σύνταξη. Το συμπέρασμα είναι τρομακτικό. Τα τελευταία πέντε χρόνια δημιουργήσαμε τουλάχιστον 206 χιλιάδες συνταξιούχους με πρόωρη σύνταξη! Γράφω «τουλάχιστον» γιατί ορισμένοι που γεννήθηκαν στην περίοδο 1956-1960 πέθαναν πριν πάρουν σύνταξη. Διαβάζω και ξαναδιαβάζω το κείμενό μου αναζητώντας πού κάνω λάθος. Ομολογώ ότι είναι απλοϊκοί οι λογαριασμοί μου, αλλά μια ανάλυση αυτό χρειάζεται. Μια γρήγορη θεώρηση και αν υπάρχει ενδιαφέρον πάμε στη λεπτομέρεια.
Δεν χρειάζεται καμία αναλογιστική μελέτη για να συμπεράνουμε ότι πάμε σε νέα χρεοκοπία. Πρέπει να έχω γράψει τα περισσότερα κείμενα για τις πρόωρες συντάξεις γιατί πάντα πίστευα ότι είναι καταστροφή. Αντιγράφω αποσπάσματα από άρθρο που δημοσιεύθηκε σε αυτή τη στήλη στις 27/10/2013, με τίτλο «Οι Καταστροφικές Πρόωρες Συντάξεις».
«Στα ΝΕΑ της 15ης Οκτωβρίου 2013 υπήρχε ένα ένθετο τρισέλιδο με τίτλο “Ασφαλιστικό”. Στο ένθετο περιγράφονται με λεπτομέρεια τα πλασματικά χρόνια που μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει ή να εξαγοράσει, προκειμένου να βγει γρηγορότερα στη σύνταξη. Είναι πραγματικά απίστευτη η εφευρετικότητά μας, στο να δημιουργήσουμε “παραθυράκια” ή και “μπαλκονόπορτες” για να καταστρέψουμε ένα σύστημα. Πριν σας περιγράψω μία-μία τις περιπτώσεις που προσμετρώνται για να βγει κανείς στη σύνταξη πρόωρα, θα σας αναφέρω μόνο μία: Ο Χρόνος Απεργίας συνυπολογίζεται τόσο στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, όσο και στην προσαύξηση του ποσού της σύνταξης και εξαγοράζεται με επιβάρυνση 20% (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) επί των μισθών του χρόνου υποβολής της αίτησης! Θεωρητικά στην Απεργία, κάποιος δεν πληρώνεται ούτε καταβάλλει εισφορές. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς εργατολόγος ή εξειδικευμένος για να καταλάβει κάτι πολύ απλό.
Μόλις ξεφύγεις από τον απλό κανόνα που λέει ότι σύνταξη παίρνεις ανάλογα με την ηλικία και όχι ανάλογα με τα χρόνια που δούλεψες, τότε καταλήγεις σε απίθανες περιπτωσιολογίες. Να λοιπόν, η μεγαλύτερη κακοδαιμονία του Ασφαλιστικού μας συστήματος: Η Πρόωρη Σύνταξη, η οποία βασίζεται στα χρόνια που κάποιος δούλεψε ή εξαγόρασε ή του χαρίστηκαν ή είναι εντελώς πλασματικά και όχι στην ηλικία του, η οποία μπορεί να καθοριστεί μονότιμα με απόλυτη βεβαιότητα. […]»
«[…] Πάμε τώρα να δούμε τις περιπτώσεις όπου αναγνωρίζεται ή εξαγοράζεται πλασματικός χρόνος για την πρόωρη σύνταξη, όπως αναφέρονται στο ένθετο: 1) Χρόνος Πραγματικής (ή προαιρετικής) ασφάλισης, ο οποίος εξαγοράζεται με επιβάρυνση 20% για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. 2) Χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας ο οποίος εξαγοράζεται με επιβάρυνση 20% για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. 3) Χρόνος γονικής αδείας ανατροφής παιδιών. 4) Χρόνος επιδότησης λόγω ασθενείας (μέχρι 300 ημέρες). 5) Χρόνος επιδότησης τακτικής ανεργίας (μέχρι 300 ημέρες). 6) Χρόνος εκπαιδευτικής αδείας άνευ αποδοχών. 7) Χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής κ.λπ. 8) Χρόνος ανεργίας μετά την υπαγωγή στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κυρίας ασφάλισης και το Δημόσιο. 9) Χρόνος κύησης και λοχίας. 10) Χρόνος απεργίας. 11) Πλασματικός χρόνος του άρθρου 141 του Ν3655/2008 ανεξάρτητα του χρόνου γέννησης των παιδιών. 12) Χρόνος μαθητείας (μέχρι 1 έτος). 13) Χρόνος αποδεδειγμένης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας πριν από την εγγραφή στα Μητρώα του ΟΑΕΕ και μέχρι 5 έτη, εφόσον δεν είχαν πληρωθεί οι ασφαλιστικές εισφορές. 14) Χρόνος κατά τον οποίο ο ασφαλισμένος έλαβε σύνταξη αναπηρίας. […]»
Η διαφορά μεταξύ αναμενομένων εισφορών και παροχών για την περίοδο 2015-2060 εκτιμάται ότι θα είναι 470 δισ. ευρώ!
Αυτά, λοιπόν, έγραφα το μακρινό 2013. Θα νόμιζε κανείς ότι με τη χρεοκοπία βάλαμε λίγο μυαλό. Πού τέτοια τύχη. Αντιγράφω μόνο τους τίτλους από ΤΑ ΝΕΑ της 3/1/2025. «Δημόσιο – Οι 7 κατηγορίες που παίρνουν σύνταξη πριν από τα 62 το 2025 – Σήμερα οι ασφαλισμένοι αναγνωρίζουν έως και 7 έτη, εφόσον περιλαμβάνονται στη λίστα των 12 κατηγοριών πλασματικών χρόνων που ορίζει η νομοθεσία». Δεν έχει κανένα νόημα να σας απαριθμήσω τις κατηγορίες. Αφήστε ελεύθερη τη φαντασία σας.
Σύμφωνα με τον κ. Μιλτιάδη Νεκτάριο, πρώην Διοικητή του ΙΚΑ, την περίοδο 2000-2015 το κράτος συνεισέφερε στα Ταμεία για την κάλυψη των ελλειμμάτων τους, το ποσό των 220 δισεκατομμυρίων ευρώ! Με δεδομένο ότι το χρέος μας είναι 325 δισεκατομμύρια ευρώ, τα 220 δισ. ευρώ αποτελούν το 68% του χρέους! Αν διερωτάστε πώς φτάσαμε στο υπερβολικό χρέος τώρα έχετε την απάντηση. Επιπλέον, η διαφορά μεταξύ αναμενομένων εισφορών και παροχών για την περίοδο 2015-2060 εκτιμάται ότι θα είναι 470 δισεκατομμύρια ευρώ!
Για το κλείσιμο σας φύλαξα το «καλύτερο». Αφορά τα πλασματικά χρόνια που κάποιος μπορεί να εξαγοράσει, προκειμένου να πάρει την πλήρη σύνταξη. Σε περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος, το ποσό εξαγοράς των πλασματικών ετών ασφάλισης μπορεί να παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη. Μάλιστα, είναι ίσο με το 25% του ποσού της σύνταξης και μέχρι την εξόφλησή του. Ναι, σωστά διαβάσατε! Συνταξιοδοτείσαι με εξαγορά πλασματικών χρόνων και ακολούθως πληρώνεις αυτά που οφείλεις, από τη σύνταξη που λαμβάνεις! Και ύστερα ψαχνόμαστε γιατί πτωχεύσαμε.
ΥΓ. 1 Οπως θα έχετε διαπιστώσει δεν αναφέρθηκα καθόλου στο θέμα της υπογεννητικότητας που μαστίζει την Ελλάδα. Οταν στην 5-ετία 2020-2024 έχουμε ακριβώς τις μισές γεννήσεις από τις γεννήσεις της περιόδου 1956-1960, και εμείς δίνουμε απλόχερα πρόωρες συντάξεις, τότε είμαστε για δέσιμο. Δικαιολογημένα θα μας καταριούνται τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας. Το δικό τους μέλλον υποθηκεύουμε. Επιτέλους ας ξυπνήσουμε!
ΥΓ. 2 Ο Πλάτων Τήνιος, οικονομολόγος και καθηγητής, σε ένα αυτοβιογραφικό σημείωμα (ΤΑ ΝΕΑ 18/1/2025) περιγράφει την εμπειρία του σαν σύμβουλος στο υπουργείο Οικονομικών το 1985 με δύο εξαιρετικά παραδείγματα:
«[…] Προσπαθούσα να καταλάβω γιατί ο “εθνικός αερομεταφορέας” πετούσε στο Ηράκλειο με “breakeven load factor” 230%. Δηλαδή για να καλύψει το κόστος της, η πτήση έπρεπε να ήταν γεμάτη και να σέρνει πίσω της 1,3 γεμάτα ανεμόπλανα. […]». «Φρέσκος από τους αιθέρες προσγειώθηκα στη γηράσκουσα κοινωνική ασφάλιση, όπου θεωρούνταν φυσιολογικό ο νεότερος συνταξιούχος γήρατος να είναι 27 ετών. […]».
Τώρα γνωρίζετε γιατί πτωχεύσαμε!
*Ο κ. Ανδρέας Γ. Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
