Τη μέρα που η μεγάλη φωτιά στο Λος Αντζελες πέρασε από την οδό Μαλχόλαντ, ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Λιντς πέθανε. Την Πέμπτη ανακοινώθηκε ο θάνατός του, όταν οι φλόγες έγλειφαν το Mulholland Drive, και αύριο, ημέρα της ορκωμοσίας του Τραμπ, θα γιόρταζε τα γενέθλιά του. Ηταν γεννημένος στις 20 Ιανουαρίου του 1946. Πολλές οι συμπτώσεις. Σαν να συνεργάζεται το σύμπαν μπερδεύοντας την πραγματικότητα με τη μεταφυσική, δίνοντας στον κινηματογράφο το προβάδισμα. Είτε πρόκειται για σινεφιλική εκτίμηση είτε για, όχι ασυνήθιστη, ιδιοτροπία της ζωής, ο σπουδαίος δημιουργός πέρασε στην αθανασία σε μια εποχή που το Χόλιγουντ καίγεται και η χώρα του βιώνει αυτό που ένας θεωρητικός του κινηματογράφου είχε αποκαλέσει, αναφερόμενος στο έργο του Λιντς, «το διπολικό του όραμα για μια Αμερική ανάμεσα στην Κόλαση και στον Παράδεισο».
Ξεφυλλίζοντας την υβριδική βιογραφία του Ντ. Λιντς «Χώρος ονείρων» (που συνυπογράφει με τη δημοσιογράφο Κριστίν Μακένα, εκδ. Ροπή), συναντάει κανείς, εκτός από το ρεαλιστικό και γοητευτικό πορτρέτο ενός μεγάλου καλλιτέχνη, και έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια. Οχι μόνο στις αντιλήψεις, στις σχέσεις, στις σκέψεις, αλλά και περιβαλλοντικά. Στο τοπίο: «Η οδός Μαλχόλαντ είναι ένας μαγικός δρόμος, και πολλοί το εισπράττουν αυτό όταν οδηγούν εκεί νύχτα. Ο δρόμος είναι στριφογυριστός και στη μια πλευρά είναι το Χόλιγουντ και στην άλλη το Βάλεϊ και είναι κάπως σα να χάνεσαι. Είναι και παλιός δρόμος, έχει τη δική του ατμόσφαιρα, και το νιώθεις ότι πολλοί απ’ τη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ πέρασαν απ’ αυτόν. Εχει στ’ αλήθεια την ιστορία του και, αν μείνεις αρκετό καιρό στο Λος Αντζελες, αρχίζεις ν’ ακούς για όσα έγιναν εκεί και το μυαλό σου φαντάζεται διάφορα». Η αφήγηση του Λιντς με αφορμή μία από τις κορυφαίες –και βραβευμένες– ταινίες του, το «Mulholland Drive» (2001). Την ιστορία ενός κοριτσιού που φθάνει στο L.A. με το όνειρο να γίνει ηθοποιός, σταρ. Και πάλι, ο σκηνοθέτης θα βυθιστεί στα σκοτάδια της ψυχής, θα μας οδηγήσει στη λεωφόρο του υποσυνείδητου. Ενα παιχνίδι γρίφων, με υποβλητικά ηχοτοπία. «Είναι αλήθεια ότι το Λος Αντζελες είναι σαν ένας απ’ τους χαρακτήρες της ταινίας. Η ατμόσφαιρα ενός τόπου είναι πολύ σημαντική. Αυτό που λατρεύω στο Λος Αντζελες είναι το φως του και ότι είναι απλωμένο. Δεν είναι κλειστοφοβικό μέρος», γράφει. Η «Οδός Μαλχόλαντ» εκτυλίσσεται σε ένα σύμπαν όπου χαριτωμένα παλιά συγκροτήματα κατοικιών με καταπράσινες αυλές συνυπάρχουν με γκρίζες καφετέριες με βρώμικα τηλέφωνα που λειτουργούν με κέρματα. Οι δρόμοι του Χόλιγουντ είναι γεμάτοι όνειρα αλλά και φρίκη.
Τις τελευταίες ημέρες, ό,τι παρακολουθούμε είναι αποκαΐδια. Τουλάχιστον 27 άνθρωποι είναι νεκροί, ενώ έχει καταστραφεί έκταση μεγαλύτερη των 160.000 στρεμμάτων. Οι φωτορεπόρτερ του Reuters που βρέθηκαν στο πύρινο μέτωπο της νότιας Καλιφόρνιας δηλώνουν ότι «δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο». Οι πυρκαγιές έφεραν εμφατικά στην επιφάνεια τις μεγάλες ανισότητες της αμερικανικής κοινωνίας. Στο Πασίφικ Πάλισεϊντς, όπου κατοικούν αστέρες του Χόλιγουντ και πάμπλουτοι Καλιφορνέζοι, όσοι μπορούν να διαθέσουν έως και 15.000 δολάρια την ημέρα προσλαμβάνουν ιδιωτικές πυροσβεστικές εταιρείες.
Από τον θάνατο του Ντέιβιντ Λιντς, στο φλεγόμενο Λος Αντζελες, στη σκοτεινή αβεβαιότητα μιας χώρας. «Φευγαλέα μόνο βλέπουμε μια λευκή αστραπή και μια ωραία γυναίκα· κι αυτό είναι όλο κι όλο».
Ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του, με νότες πικρές και απαισιόδοξες, είπε: «Σήμερα μια ολιγαρχία ακραίου πλούτου, ισχύος και επιρροής σχηματίζεται στις ΗΠΑ, η οποία απειλεί τη δημοκρατία, τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες. Βλέπουμε τις επιπτώσεις σε όλη την Αμερική και τις έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν». Ο Μπάιντεν παρομοίασε τους σημερινούς μεγιστάνες της τεχνολογίας με τους «ληστές βαρώνους» του 19ου αιώνα, όπως ο Ροκφέλερ και ο Κάρνεγκι. «Η αλήθεια πνίγεται μέσα στα ψέματα με κίνητρο την ισχύ και το κέρδος», υπογράμμισε, αναφερόμενος, χωρίς να το κατονομάσει, στην πρωτοβουλία του ιδρυτή του Facebook Μαρκ Ζούκερμπεργκ να καταργήσει το fact checking (επαλήθευση των πληροφοριών) στις πλατφόρμες.
Τι περίεργες διαδρομές και ανασυνθέσεις… Από τον θάνατο του Λιντς, στο φλεγόμενο Λος Αντζελες, στη σκοτεινή αβεβαιότητα μιας χώρας. Συνδέονται ή όχι, διασταυρώθηκαν πριν από την επίσημη είσοδο των ΗΠΑ σε μια εποχή αχαρτογράφητη. Το ίδιο ισχύει, εξάλλου, με διαβαθμίσεις, και για όλον τον πλανήτη.
Ο Ντέιβιντ Λιντς είχε τη δική του απογοήτευση. Το «Mulholland Drive» είναι η σκληρή κριτική του για το Χόλιγουντ και για το σύστημα των στούντιο στο οποίο δεν μπόρεσε –και κυρίως δεν θέλησε– να επιβιώσει. «Τώρα κάνουμε όλοι μας άψυχες δουλειές για τα μεγάλα αφεντικά. Φευγαλέα μόνο βλέπουμε μια λευκή αστραπή και μια ωραία γυναίκα· κι αυτό είναι όλο κι όλο».
