Είναι αυτή μια καλή εποχή για την Αθήνα; Η απάντηση εξαρτάται από το πού βρίσκεσαι, τι κάνεις και τι βλέπεις (ή τι επιλέγεις να δεις). Αν είναι μεσημέρι Παρασκευής, έχεις μόλις κατέβει στην αποβάθρα του Ηλεκτρικού και η ηλεκτρονική πινακίδα σε ενημερώνει ότι ο επόμενος συρμός θα καταφθάσει σε δέκα(!) λεπτά, το ποτήρι θα μοιάζει υποχρεωτικά μισοάδειο. Αν σταθείς στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, ένα ηλιόλουστο χειμωνιάτικο πρωινό και αφεθείς στο χαρούμενο ποτάμι των τουριστών που απολαμβάνει τη διαύγεια του αττικού ορίζοντα, θα αισθανθείς προνομιούχος. Αν οδηγείς στον Κηφισό, στην Αρδηττού, στη Συγγρού, στην Κηφισίας, απλά θα αναρωτηθείς: Μέχρι πότε;
Το ευρωπαϊκό κεκτημένο αστικής εμπειρίας εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο για την ελληνική πρωτεύουσα.
Ολες οι πόλεις έχουν τα διαφορετικά τους πρόσωπα. Ωστόσο, στην Ευρώπη έχει κατακτηθεί ένας ικανοποιητικός κοινός μέσος όρος που συναιρείται σε μια σειρά θετικών πρακτικών, όπως η καλή ποιότητα του δημοσίου χώρου, ένα επαρκές και λειτουργικό σύστημα δημοσίων συγκοινωνιών, η ενεργητική υπεράσπιση –αν όχι αύξηση– των κοινόχρηστων χώρων πρασίνου και, ταυτόχρονα, μια πολιτική αποφασιστικής συρρίκνωσης της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων στο κέντρο των πόλεων. Αυτό το ευρωπαϊκό κεκτημένο αστικής εμπειρίας εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο για την Αθήνα. Βήματα προόδου γίνονται εδώ κι εκεί αλλά έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, γι’ αυτό και η αίσθηση είναι ότι η απόσταση με τις άλλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις διευρύνεται αντί να μικραίνει· όχι στην πρώτη, φευγαλέα εντύπωση που πουλάμε στον εαυτό μας χάρη, κυρίως, στις επιδόσεις του τουρισμού, αλλά στον σκληρό πυρήνα που είναι οι υποδομές. Χρειάζεται να θυμόμαστε ότι η δεκαετία του 2010 υπήρξε καθοριστική για την ιδέα των «έξυπνων» πόλεων που ενσωματώνουν πολλές από τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές της πόλης του 21ου αιώνα. Το ίδιο διάστημα η Αθήνα βούλιαζε στην κρίση, στις μολότοφ και τα δακρυγόνα. Παρατηρείται, λοιπόν, ένα χάσμα ανάμεσα στην αυτοπεποίθηση της πόλης και την πραγματικότητα. Παλεύουμε ακόμη με θέματα που οι άλλοι τα έχουν λύσει. Ναι, πολλά μητροπολιτικά κέντρα στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν χειρότερο κυκλοφοριακό πρόβλημα από την Αθήνα, αλλά προσφέρουν, τουλάχιστον, αξιόπιστες εναλλακτικές μετακίνησης, πέρα από το Ι.Χ. Η εμπειρία της καθημερινότητας εδώ εξακολουθεί να είναι καχεκτική – και το χειρότερο; Κανείς δεν φαίνεται να συγκινείται. Θα περίμενε κανείς ότι κάτι τόσο θεμελιώδες για τους πολίτες θα ήταν πεδίο δόξης λαμπρό για την κυβέρνηση, τη δημοτική αρχή και τα κόμματα, μιλώντας με στενά, σχεδόν πολιτικάντικα κριτήρια.
Παραδόξως, η Αθήνα βρίσκεται σε μια καλή στιγμή της μεταπολιτευτικής της ιστορίας. Δυστυχώς, όμως, οι βασικές της εκκρεμότητες αντί να αποτελούν πηγή αφύπνισης λειτουργούν παραλυτικά. Η πόλη χρειάζεται περισσότερο από ποτέ μια ευέλικτη task force, απαλλαγμένη από πολιτικά και κομματικά βαρίδια, που θα «σπρώχνει» βασικά θέματα τα οποία συχνά χάνονται κάτω από το χαλάκι των αρμοδιοτήτων δήμου και κεντρικής κυβέρνησης. Το απαιτεί η εποχή.
