Υστερα από μια περίοδο ύφεσης, λόγω πανδημίας COVID-19 και ευρωεκλογών, η Ευρωπαϊκή Ενωση αναδιοργανώνει τη στρατηγική της για την αντιμετώπιση του καπνίσματος.
Ο στόχος πλέον είναι σαφής: λιγότερο από 5% χρήστες προϊόντων καπνού στην Ευρώπη το 2040. Κάθε κράτος-μέλος θα κάνει τις δικές του επιλογές και θα χαράξει τη δική του πορεία.
Αυτά συζητήθηκαν επιστημονικά στο πανευρωπαϊκό συνέδριο για τον έλεγχο του καπνίσματος, που διοργανώθηκε από το European Network for Smoking and Tobacco Prevention (ENSP) σε συνεργασία με την πρωτοβουλία Smoke Free Greece της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον Οκτώβριο του 2024, στην Αθήνα.
Η χώρα μας έχει πολύ δρόμο να διανύσει, προκειμένου να παρακολουθήσει με συνέπεια την κοινή ευρωπαϊκή πορεία για μια νέα γενιά χωρίς κάπνισμα, που ήδη άρχισε να ακολουθείται από άλλους, περισσότερο λειτουργικούς εταίρους μας.
Στην Ελλάδα, νέα σχετική νομοθεσία ετοιμάζεται και εύλογος είναι ο κάθε είδους σκεπτικισμός όσον αφορά στο περιεχόμενο και ιδίως στη δυνατότητα εφαρμογής των οποιωνδήποτε νέων μέτρων.
Είναι η κοινωνία μας έτοιμη να δεχθεί και να ακολουθήσει οδηγίες χρήσης προϊόντων καπνού, που θα την κατευθύνουν σε μια αποτελεσματική πορεία προς τον στόχο του 5% καπνιστών το 2040;
Σύμφωνα με επανειλημμένες δημοσκοπήσεις του Smoke Free Greece, οι Eλληνες, σε ποσοστό που ξεπερνάει το 80%, αναγνωρίζουν ως εθνική ανάγκη τη μείωση του καπνίσματος γενικά, ενώ με τη συγκεκριμένη στόχευση συμφωνούν σε ποσοστό 71%, όπως κατεδείχθη σε δημοσκόπηση της Kappa Research, που έγινε μόλις προ διμήνου για λογαριασμό του ENSP.
Η κοινή γνώμη είναι έτοιμη για το επόμενο βήμα.
Αν ένα συστατικό λείπει από τη συνταγή της επιτυχίας, ίσως είναι το ψυχολογικό στοιχείο της κοινωνικής αυτοπεποίθησης, που θα μπορούσε και αυτό να ενισχυθεί σημαντικά από ένα πολιτικό κλίμα ομοψυχίας σε έναν τόσο ευαίσθητο τομέα της Δημόσιας Υγείας.
Σύμφωνα με επανειλημμένες δημοσκοπήσεις του Smoke Free Greece, οι Eλληνες, σε ποσοστό που ξεπερνάει το 80%, αναγνωρίζουν ως εθνική ανάγκη τη μείωση του καπνίσματος.
Είναι δημοκρατικό και αναμενόμενο ότι, μέχρι το 2040, πολλές κυβερνήσεις με διαφορετικές πολιτικές ιδεολογίες θα διαδεχθούν η μία την άλλη, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, αυτού του είδους οι αλλαγές καλό θα ήταν να μη διαταράξουν την πορεία της μείωσης του καπνίσματος στην Ευρώπη. Ως Ευρωπαίοι πολίτες, ας προσπαθήσουμε για τη μείωση της χρήσης καπνικών προϊόντων όλοι μαζί. Η ενότητα στη βάση ποτέ δεν παραγνωρίζεται από οποιαδήποτε κυβέρνηση στο πλαίσιο της δημοκρατίας.
Αλήθεια, ποια πολιτική ιδεολογία θα επιλέξει να παραμείνει αδρανής μπροστά στην οργανωμένη προώθηση καπνικών προϊόντων σε παιδιά σχολικής ηλικίας;
Αυτή τη στιγμή παράγονται και πωλούνται σε μικρά παιδιά, χωρίς καμία άδεια αλλά και χωρίς κανένα εμπόδιο, προϊόντα νικοτίνης με γεύση φράουλας, βανίλιας, καρπουζιού, κερασιού, με χρώματα, σχήματα και αρώματα, που στοχεύουν αποκλειστικά σε αγοραστικό κοινό όχι μόνον εφηβικής, αλλά κυρίως προεφηβικής ηλικίας.
Αυτά τα παιδιά με μερικές μόνο χρήσεις μετατρέπονται γρήγορα σε εξαρτημένα στη νικοτίνη άτομα. Ποια πολιτική ιδεολογία δεν θα ήθελε να τα προστατεύσει από μια τόσο κερδοσκοπικά ενορχηστρωμένη επίθεση εις βάρος της ψυχικής και σωματικής τους υγείας;
Η χρήση προϊόντων καπνού δεν είναι συνήθεια, είναι νόσος.
Είναι μία ακόμη νόσος της παιδικής ηλικίας που οδηγεί σε πολύ σκληρή εξάρτηση και καταστρέφει ζωές!
Oλοι μαζί, λοιπόν, οι πολίτες, καπνιστές και μη καπνιστές κάθε ηλικίας, κάθε φύλου και φυλής, κάθε κόμματος και κάθε ευρωπαϊκής χώρας, έχουμε ένα κοινό πρόβλημα που λέγεται «χρήση καπνικών προϊόντων» και είμαστε υποχρεωμένοι απέναντι στα παιδιά και τα εγγόνια μας να το λύσουμε οριστικά.
Το κύριο κριτήριο του υπογράφοντος για το επερχόμενο νομοσχέδιο θα είναι ένα: ο βαθμός της κυβερνητικής ενσυναίσθησης στο θέμα της προστασίας των παιδιών από τη χρήση νικοτίνης.
*Ο κ. Παναγιώτης Μπεχράκης είναι πνευμονολόγος – εντατικολόγος, MD, PhD, FCCP και τέως αναπληρωτής καθηγητής ΕΚΠΑ και Πανεπιστημίου Harvard και επικεφαλής της Πρωτοβουλίας Smoke Free Greece της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας.
