Γκουρού του management λένε πως αρκεί να κινητοποιηθεί το 3% του προσωπικού μιας εταιρείας για να διασφαλιστoύν ο εκσυγχρονισμός, η πρόοδος και η ανάπτυξή της. Βασική προϋπόθεση είναι αυτή η μειονότητα να είναι αποφασισμένη, να ξέρει ποιος είναι ο σκοπός και να τον πιστεύει. Οι υπόλοιποι, οι πολλοί, θα ακολουθήσουν, έστω απρόθυμα, χωρίς όμως να επηρεάζουν καθοριστικά τη δυναμική.
Ο ίδιος κανόνας, σε γενικές γραμμές, ισχύει σε όλους τους θεσμούς: μια μικρή ομάδα προσηλωμένη στον στόχο μπορεί να επιταχύνει και να βελτιώσει την απόδοση μιας κυβέρνησης, ενός κόμματος, ενός οργανισμού.
Υπουργοί που έχουν κάνει μεταρρυθμίσεις, παρά τις μεγάλες αντιστάσεις που συνάντησαν, θεωρούν βασική αιτία της επιτυχίας ότι κινητοποίησαν τους ελάχιστους που το ήθελαν πολύ και ήταν πρόθυμοι να κάνουν προσπάθεια για κάτι μεγαλύτερο.
Πολιτικός αρχηγός της προμνημονιακής περιόδου που άλλαξε τον τρόπο λειτουργίας του κόμματός του, βρίσκοντας απέναντί του ένα σκληρό κατεστημένο, θυμάται με νοσταλγία και ευγνωμοσύνη εκείνα τα στελέχη που τον στήριξαν δυναμικά γιατί εμπνεύστηκαν, ενθουσιάστηκαν, παθιάστηκαν.
Ενας πρώην διοικητής νοσοκομείου, που υιοθέτησε καλές πρακτικές από το εξωτερικό για να επιφέρει δομικό μετασχηματισμό σε επίπεδο οργάνωσης και νοοτροπίας, θυμάται τη δυσκολία για να βρει εκείνους τους εργαζομένους, από γιατρούς μέχρι διοικητικούς, που θα έκαναν εφικτή την υλοποίηση του σχεδίου του.
Ανάλογες εμπειρίες έχουν δήμαρχοι που άφησαν πίσω τους σημαντικό έργο, όχι απλώς πεζοδρομήσεις, παρά τις οποίες επιτρέπονται τα αυτοκίνητα λίγους μήνες μετά. Ανακαλούν την απογοήτευσή τους όταν διαπίστωσαν πόσες αργομισθίες υπονομεύουν την παραγωγικότητα του δήμου, πόσοι υπάλληλοι που προσλήφθηκαν για την υπηρεσία καθαριότητας τρύπωσαν σε ένα γραφείο χωρίς αντικείμενο εργασίας. Βρήκαν, όμως, τον έναν αντιδήμαρχο, τη μία διευθύντρια υπηρεσίας, τον έναν οδοκαθαριστή και τη μία κοινωνική λειτουργό, που μαζί με πέντε άλλους στην αρχή και αργότερα με δέκα πήραν πάνω τους την προσπάθεια βελτίωσης της καθημερινότητας των δημοτών.
Τα ίδια βιώματα μοιράζονται πρόεδροι τμημάτων σε πανεπιστήμια που θέλησαν να προστατεύσουν την ακαδημαϊκή ζωή στην κοινότητά τους από εξωθεσμικές παρεμβάσεις και φαινόμενα ανομίας. Και επικεφαλής δημοσίων οργανισμών που αποφάσισαν, χωρίς κανείς να τους το ζητήσει, να μετρούν την αποτελεσματικότητά τους στη βάση τεκμηριωμένων στοιχείων για να μπορούν να κάνουν τις αναγκαίες διορθωτικές παρεμβάσεις. Ενα 3% είχαν μαζί τους, οι υπόλοιποι ούτε καν κατάλαβαν.
Οι περισσότεροι, σε τέτοιες περιπτώσεις, λυπούνται που μετά την αποχώρησή τους από την ηγεσία γκρεμίστηκε εύκολα αυτό που έφτιαξαν δύσκολα και αναρωτιούνται αν εκείνοι οι λίγοι, οι ελάχιστοι, που τους βοήθησαν συνέχισαν μετά στον ίδιο δρόμο της δημιουργικότητας ή τα παράτησαν και συντάχθηκαν με την πλειονότητα της στασιμότητας και της καταστροφής.
Πιο πιθανό είναι να συνέβη το δεύτερο.
