Στο απρόβλεπτο φιλοσοφικό και ψυχαγωγικό μεγα-καφενείο των κοινωνικών δικτύων τα παιδιά δεν δρουν μόνα, αλλά πάνω σε ράγες των τεχνολογικών κολοσσών. Δεν θα ξαναβρούν τον μπούσουλα που χάνουν, αν πρώτα οι εταιρείες δεν υποχρεωθούν να αλλάξουν αλγοριθμικό μοντέλο. Διότι αυτές είναι που εισάγουν απροφύλακτα τους ανηλίκους βαθιά μέσα στα πολλαπλά δρώμενα του καλειδοσκοπικού ψηφιακού χωριού, το οποίο γίνεται, ασθματικά, ανεξέλεγκτα, εργαστήριο του επόμενου φαντασμαγορικού βήματος και μαζί ιστός αράχνης. Οι νοητικές και ψυχοκοινωνικές παρενέργειες πάνω στην ανθρώπινη ύλη δεν μετρούν όσο το ακόνισμα της αιχμής του τεχνολογικού βέλους. Και το κέρδος.
Οι εταιρείες, εκμεταλλευόμενες ευρήματα της νευροεπιστήμης και της συμπεριφορικής επιστήμης (όπως αναφέρει η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής και Τεχνοηθικής, σε δήλωσή της), αναπτύσσουν αλγορίθμους προορισμένους να προσελκύσουν την προσοχή και να αυξήσουν τη συμμετοχή των χρηστών, την οποία στη συνέχεια μετατρέπουν –προσθέτουμε– σε σπαρταριστή εμπορεύσιμη πρώτη ύλη, που αποφέρει μυθώδη κέρδη. Ο εθισμός, το σάπισμα του εγκεφάλου και τα λοιπά προβλήματα αποτελούν παρελκόμενο της σχεδιασμένης υπερβολικής αλληλεπίδρασης ανθρώπου και μηχανής.
Ομως ήδη έτσι τρέχει το τρένο, ενώ, μέσα στη δίνη των αντίθετων ροπών της προόδου, η ασφάλεια είναι ακόμη έννοια ρευστή. Θα προφυλάξουν τα ηλικιακά όρια τα παιδιά από τον ψηφιακό εθισμό, τον διαδικτυακό εκφοβισμό, την έκθεση σε πορνογραφικό υλικό, την ποδηγέτηση, την παραπληροφόρηση, την κατάθλιψη, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, τις δυσκολίες στον ύπνο και τις διατροφικές διαταραχές ή θα τους στερήσουν το κύριο μέσο συναπαντήματος και γνώσης και την ελευθερία του λόγου; Πώς θα φορεθεί ένα κοστούμι ραμμένο για όλους, όταν είναι διαφορετικά τα μεγέθη ωριμότητας των παιδιών και εποπτείας των γονιών; Πού θα βρεθούν αν πηδήξουν παράτολμα τον φράχτη – γιατί αν θελήσουν το μπορούν· στη Βρετανία, 60% των παιδιών ηλικίας 8 έως 11 ετών έχουν προφίλ, μολονότι οι πλατφόρμες θέτουν ως όριο εισόδου τα 13. Και πού θα βρεθούν; Σε σκοτεινές, λιγότερο ρυθμιζόμενες γωνιές του Διαδικτύου; Ο ωκεανός δεν φράζεται. Κι επειδή τα παιδιά έχουν ήδη βουτήξει στα βαθιά, είναι καλό, πέρα από την επιβολή βελτιώσεων στους αλγορίθμους, την parco.gov.gr και το Kids Wallet, τους ναυαγοσώστες και τα δίχτυα που θα φράσσουν την είσοδο στους καρχαρίες, να μάθουν ψηφιακό κολύμπι.
