Με αφορμή την πρόσφατη απόφαση για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) που το σκεπτικό της κοινοποίησε το ΣτΕ μέσω δελτίου Τύπου (!!!) θα ήταν χρήσιμο να πούμε κάποιες αλήθειες με βάση την πραγματικότητα.
Κατ’ αρχάς οι βασικές του έννοιες που κρίνονται στο ΣτΕ, όπως τα περιβαλλοντικά κίνητρα, υπήρχαν από το 2012. Αρα μιλάμε για έναν οικοδομικό κανονισμό, ο οποίος παρά τις επιμέρους τροποποιήσεις του 2020 και του 2021, είναι σε ισχύ εδώ και 12 ολόκληρα χρόνια.
Με τη συγκεκριμένη απόφαση του ΣτΕ σταματάει κάθε νέα άδεια για πάνω από ένα έτος, όλων των κατοικιών, πολυκατοικιών, τουριστικών εγκαταστάσεων, γενικότερα επενδύσεων που περιλαμβάνουν κτίρια, αλλά παράλληλα και κάθε επένδυση ακόμη και αν προβλέπεται από Π.Δ. που αναφέρει ότι μπορεί να κατασκευαστεί σύμφωνα με τον ΝΟΚ και τα περιβαλλοντικά του κίνητρα. Γιατί ακόμη και αν κάποιος που διαφωνεί μαζί μου έχει τη νομική άποψη ότι προστατεύονται όσοι χτίζουν με Π.Δ., τα οποία αναφέρουν ότι χρησιμοποιείται ο ΝΟΚ, ποιος θα εγγυηθεί στον όποιο επενδυτή ο οποίος θα δαπανήσει εκατομμύρια, ότι μόλις κάποιος φορέας ή πολίτης προσφύγει στο ΣτΕ εκείνο δεν θα καταργήσει την επένδυση, λόγω της χρήσης του ΝΟΚ;
Συγκεκριμένα, σήμερα βρίσκονται σε καθεστώς αβεβαιότητας περίπου 15.000 άδειες που έχουν εκδοθεί, είναι σε ισχύ και δεν έχει κληθεί ελεγκτής δόμησης. Ολοι οι παραπάνω εμπιστεύτηκαν το ελληνικό κράτος και τους νόμους του, αγόρασαν οικόπεδα, έκαναν μελέτες αξίας χιλιάδων ευρώ, πήραν πολλές δύσκολες εγκρίσεις από Αρχαιολογία, Δασαρχεία, Συμβούλια Αρχιτεκτονικής, Πολεοδομίες κ.ά. και σήμερα απλώς βρίσκονται «στον αέρα».
Το δε οικονομικό κόστος αυτού του «παγώματος» για τους μελλοντικούς προϋπολογισμούς της χώρας ανέρχεται σε αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ.
Ταυτόχρονα, τη στιγμή που σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα είναι τεράστιο ζητούμενο η μείωση των ενοικίων και η κοινωνική κατοικία, η συγκεκριμένη απόφαση θα οδηγήσει σε μείωση της προσφοράς κατοικιών και κατά συνέπεια σε αύξηση των τιμών πώλησης και ενοικίασης των ακινήτων.
Στο πλαίσιο αυτό ανακύπτει και μια σειρά ερωτημάτων για το «σωστό», το «ορθό» και το «λογικό».
Είναι σωστό ή δίκαιο να μπορεί το ΣτΕ να κρίνει αντισυνταγματικό ένα Π.Δ. που το ίδιο έχει περάσει από έλεγχο και έχει εγκρίνει;
Είναι σωστό ή δίκαιο, έπειτα από οποιοδήποτε χρονικό διάστημα, δηλαδή χωρίς κανένα σαφές χρονικό όριο, να μπορεί κάποιος να προσφύγει στο ΣτΕ και να ακυρώνονται νόμιμα εκδοθείσες άδειες;
To δελτίο Τύπου του Συμβουλίου της Επικρατείας για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό κατάφερε να δημιουργήσει τεράστια ανασφάλεια σε οποιονδήποτε θέλει να επενδύσει στη χώρα.
Είναι σωστό ή δίκαιο σε δύο όμοια γειτονικά οικόπεδα με την ίδια εφαρμογή του ΝΟΚ στα οποία έχουν ξεκινήσει οι εργασίες, στο ένα να ολοκληρωθούν οι εργασίες επειδή δεν έχει γίνει προσφυγή και το άλλο στο οποίο έχει γίνει προσφυγή να μην μπορεί να οικοδομηθεί σύμφωνα με την άδεια που νόμιμα εκδόθηκε και να είναι αβέβαιο το μέλλον του;
Είναι σωστό ή δίκαιο να μπορεί να ολοκληρωθεί μια οικοδομή που μόλις ξεκίνησε σύμφωνα με την οικοδομική άδεια, αλλά το γειτονικό με την ίδια άδεια που βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο να πρέπει να παραμείνει ημιτελές με αβέβαιο μέλλον;
Είναι σωστό ή δίκαιο σε ένα οικόπεδο με νόμιμη οικοδομική άδεια να μπορεί να ολοκληρωθούν οι εργασίες επειδή ξεκίνησαν την 11/12/2024, ενώ στο διπλανό με την ίδια οικοδομική άδεια ο πολίτης να μην μπορεί να εφαρμόσει τη νόμιμη οικοδομική άδεια επειδή ξεκίνησε τις εργασίες στις 12/12/2024, δηλαδή μετά το δελτίο Τύπου του ΣτΕ, ούτε καν της δημοσίευσης της απόφασης;
Είναι σωστό ή δίκαιο μετά την απόφαση του ΣτΕ σε κάποιες επενδύσεις να μπορούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του ΝΟΚ επειδή έχουν Π.Δ. που το προβλέπει, αλλά οι υπόλοιποι πολίτες να μην μπορούν να εφαρμόσουν αυτές τις διατάξεις; Δηλαδή στις παραπάνω επενδύσεις είναι σωστό ή δίκαιο να μπορούν να εφαρμοστούν τα «αντισυνταγματικά» άρθρα του ΝΟΚ για τη μεταγενέστερη έκδοση οικοδομικών αδειών;
Συμπερασματικά, το συγκεκριμένο δελτίο Τύπου του ΣτΕ κατάφερε να δημιουργήσει τεράστια ανασφάλεια σε οποιονδήποτε θέλει να επενδύσει στη χώρα, σε μια περίοδο που καταβάλλεται μεγάλη εθνική προσπάθεια για την προσέλκυση επενδυτών.
Είναι αυτονόητος ο σεβασμός των αποφάσεων της Δικαιοσύνης. Τα πρακτικά αποτελέσματα όμως αυτών των αποφάσεων επιβάλλουν μια ειλικρινή και ουσιαστική συζήτηση για τις αρμοδιότητες και τα όρια του κάθε θεσμού.
Γιατί αν οι θεσμοί ξεπερνούν τα όρια που επιτρέπει το Σύνταγμα, τότε η δημοκρατία προβλέπει τρόπους να επαναπροσδιοριστούν.
Πάνω από όλα πρέπει για όλους τους πολίτες να υπάρχει ασφάλεια δικαίου.
*Ο κ. Γιώργος Στασινός είναι πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
