Η δολοφονία του Μπράιαν Τόμσον ήταν σχεδιασμένη προσεκτικά. Η προετοιμασία του 26χρονου φερόμενου ως δολοφόνου Λουίτζι Μαντζιόνε διακρίνεται από ένα είδος αρτιότητας, που δίνει στο έγκλημα κινηματογραφική ποιότητα. Πλαστά έγγραφα, ένα όπλο που εικάζεται ότι κατασκευάστηκε με τεχνική 3D εκτύπωσης, μέριμνα για να μην υπάρξουν παράπλευρες απώλειες και, παράλληλα, σκηνοθετημένα ειρωνικοί συμβολισμοί όπως είναι οι λέξεις που αναγράφονταν επάνω στις σφαίρες (delay, deny, depose: εύγλωττη νύξη στην ανάλγητη κουλτούρα των ασφαλιστικών εταιρειών) συνθέτουν ένα υπόβαθρο που επικοινωνιακά διαφοροποιεί τον εν λόγω φόνο από τις κοινές ανθρωποκτονίες, «πουλώντας» τον όχι ως δράση αλλά ως αντίδραση. Τουλάχιστον στα μάτια πολλών από τους ανθρώπους που παρακολουθούν με ενδιαφέρον την υπόθεση τις τελευταίες ημέρες, ο Λουίτζι Μαντζιόνε δεν μοιάζει με παρανοϊκό εκτελεστή· θυμίζει περισσότερο ιδεολόγο ακτιβιστή που παρεκτράπη. Ακόμη και η παρεκτροπή του όμως δεν λογίζεται ως παρέκκλιση από το δέον και ηθικό. Ο CEO της ασφαλιστικής εταιρείας United Healthcare, ως ισχυρός άνδρας με εξουσία σε μια βιομηχανία που ενεργοποιεί αντανακλαστικά λαϊκού μίσους, δύσκολα μπορεί να προσλάβει χαρακτηριστικά θύματος. Συνεπώς, και ο υπαίτιος του φόνου του δύσκολα μπορεί να ιδωθεί ως θύτης.
Τα υλικά της συμπάθειας
Είναι άλλο όμως το έγκλημά σου να μην προκαλεί θυμό στην κοινή γνώμη και άλλο να πυροδοτεί την ηρωοποίησή σου. Η αλήθεια είναι ότι ο Μαντζιόνε έχει όλο το πακέτο για τη δεύτερη συνθήκη. Εχει πανεπιστημιακές σπουδές, κατάγεται από εύπορη οικογένεια και έχει εργασιακή προϋπηρεσία, πράγμα που σημαίνει ότι στη συλλογική συνείδηση δεν καταγράφεται ως λούμπεν στοιχείο με πολύ ελεύθερο χρόνο και καταστροφικές διαθέσεις, αλλά ως σκεπτόμενος νέος που, αν κάνει κάτι, μάλλον δεν το κάνει τυχαία. Επιπλέον, λέγεται ότι υπέφερε από πόνους στη μέση (αποτέλεσμα τραυματισμού και σχετικού χειρουργείου), γεγονός που δημιουργεί συναισθηματικό –για μερικούς, ίσως και αιτιώδη– σύνδεσμο ανάμεσα σε αυτό που έπαθε και αυτό που προκάλεσε. Αλλωστε, το φώναξε και ο ίδιος προς τους δημοσιογράφους την ώρα που μεταφερόταν στο δικαστήριο: «…είναι εντελώς άδικο και προσβλητικό για τη νοημοσύνη των Αμερικανών πολιτών και τη βιωμένη εμπειρία τους». Η επίκληση στη «βιωμένη εμπειρία» έχει μεγάλη σημασία· ο λόγος που ο Λουίτζι Μαντζιόνε εξελίσσεται μέρα με τη μέρα σε λαϊκό ήρωα έγκειται στο ότι δολοφονικά πλην έντεχνα ανέδειξε ό,τι ζουν όλοι στις προηγμένες σύγχρονες κοινωνίες: μια πραγματικότητα ακραία ανασφαλή και ασύμμετρα εξαρτημένη από την εταιρική απληστία και δολιότητα. Ο Λουίτζι θα δικαστεί και μάλλον θα καταδικαστεί για το έγκλημά του, αλλά αυτό δεν αναιρεί την ανάγκη για μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με την εμπορευματοποίηση της υγείας.
Δολοφόνος με star quality
Είναι όμως η ειδωλοποίηση του δολοφόνου ένδειξη ότι η κοινωνία είναι έτοιμη να τα βάλει με το σκληρό κεφάλαιο και τις κοινωνικά ασύμφορες πλευρές του; Μήπως είναι κάτι πιο επιφανειακό από αυτό; Από τη στιγμή της σύλληψης του Λουίτζι Μαντζιόνε, η διαδικτυακή σφαίρα έχει γεμίσει με οπτικοακουστικούς διθυράμβους: αστεία μιμίδια που επαινούν εμμέσως τον φερόμενο ως δολοφόνο, αναρτήσεις που τον συνδέουν χαριτωμένα και κολακευτικά με χαρακτήρες σειρών και ταινιών, απροκάλυπτες εκδηλώσεις θαυμασμού και, κυρίως, υλικό από τα δικά του κοινωνικά δίκτυα, που χρησιμοποιείται τώρα για να τονίσει πόσο όμορφος και θελκτικός είναι. Η τελευταία οπτική γωνία συνιστά κατά πάσα πιθανότητα και τον βασικό λόγο που το Ιντερνετ ασχολείται τόσο διεξοδικά με τον 26χρονο. Δεν είναι το ιδεολογικό μανιφέστο του, που ανακαλύφθηκε από τις Αρχές και επιχειρεί να εκλογικεύσει την πράξη του· δεν είναι ο αντικαπιταλιστικός ζήλος που η πράξη αποπνέει· δεν είναι το υπαρκτό κοινωνικό πρόβλημα που συμβολίζει η δολοφονική επίθεση. Είναι ότι ο δράστης τυγχάνει φωτογενής και η ιστορία του συγκινητική, στοιχεία που ενθαρρύνουν την ταύτιση με τον «ήρωα», όσο αντιηρωικός κι αν είναι. Αν δεν είχαμε δει ποτέ την εικόνα του δολοφόνου με το ωραίο χαμόγελο, μάλλον θα είχαμε ήδη σταματήσει να τον συζητάμε.
