Τώρα που ο κόσμος αλλάζει και οι βεβαιότητες του παρελθόντος τίθενται εν αμφιβόλω, δεν υπάρχουν και πολλά περιθώρια για διαιώνιση της ραθυμίας και των αργόσυρτων διαδικασιών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων. Η πιο προνομιούχος νησίδα ασφαλείας και ευημερίας του πλανήτη βρίσκεται προ των ευθυνών της και οφείλει να ενεργήσει με ταχύτητα και προνοητικότητα, αν δεν θέλει να καταστραφεί ή έστω να μπει σε περιπέτειες.
Δεν χωράει αμφιβολία ότι η Ευρώπη όπως την ξέραμε δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί, έχοντας εναποθέσει την ασφάλειά της κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και δευτερευόντως στις δικές της δυνάμεις. Αυτό κράτησε μερικές δεκαετίες αλλά δεν μπορεί να συνεχιστεί, όχι μόνον επειδή η αλλαγή ηγεσίας στις ΗΠΑ και όσα αυτή θα φέρει δημιουργούν εκ των πραγμάτων μια άλλη κατάσταση, αλλά και διότι αυτό επιβάλλει και η κοινή λογική. Η επόμενη μέρα είναι γεμάτη προκλήσεις, όχι μόνον στην ασφάλεια αλλά και στην οικονομία, καθώς είναι γνωστές οι απόψεις του Ντόναλντ Τραμπ περί δασμών, που μπορεί να οδηγήσουν σε εκτροχιασμό. Ενας οικονομικός πόλεμος ΗΠΑ – Ε.Ε. θα ήταν καταστροφικός συνολικά για την ευρωπαϊκή οικονομία, αλλά ακόμη χειρότερα για τις μικρές και αδύναμες χώρες που θα πληρώσουν βαρύτατο τίμημα.
Ενας οικονομικός πόλεμος ΗΠΑ – Ε.Ε. θα ήταν καταστροφικός συνολικά για την ευρωπαϊκή οικονομία, αλλά ακόμη χειρότερα για τις μικρές και αδύναμες χώρες, που θα πληρώσουν βαρύτατο τίμημα.
Η ευρωπαϊκή ηγεσία, που δεν φαίνεται να έχει την απαιτούμενη εσωτερική συνοχή και αποφασιστικότητα ώστε να αντιμετωπίσει την κρισιμότητα των εξελίξεων, ενδεχομένως να χρειάζεται ένα σοκ για να αντιληφθεί το μέγεθος των ευθυνών της και το κατεπείγον της κατάστασης. Τα εργαλεία υπάρχουν και οι μελέτες επίσης για το τι πρέπει να γίνει αμέσως και τι να σχεδιαστεί μακροπρόθεσμα. Η έκθεση Ντράγκι έχει αγγίξει τον πυρήνα των προβλημάτων της ευρωπαϊκής οικονομίας και με τόλμη προτείνει λύσεις που οφείλει να υιοθετήσει η Ε.Ε., αν θέλει να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της που απειλείται ευθέως.
Μέσα σ’ αυτό το θολό τοπίο και τους πολλαπλούς κινδύνους, η χώρα μας ευτυχώς βρίσκεται σε σχετικά καλύτερη θέση από ό,τι πριν από μερικά χρόνια και μπορεί με αξιώσεις να θέτει τις δικές της προτάσεις στο τραπέζι των συνομιλιών και διαπραγματεύσεων με τους εταίρους της. Προφανώς και τίποτε δεν είναι εύκολο, καθώς οι αβεβαιότητες πληθαίνουν, αλλά υπάρχει μια κάποια αισιοδοξία καθώς η οικονομία, αν και ακόμη ευάλωτη, γνωρίζει σημαντική πρόοδο. Στον τομέα της άμυνας επίσης η χώρα έχει κάνει άλματα και σε κάθε περίπτωση βρίσκεται πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στις δαπάνες. Αυτονόητα η αναβάθμιση της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας είναι θετική για τα εθνικά μας συμφέροντα και αποτελεί πάγια ελληνική θέση. Σε κάθε περίπτωση, όμως, επειδή οι καιροί είναι δύσκολοι και οι εκτιμήσεις – προβλέψεις σχεδόν αδύνατες, απαιτείται μέγιστη προσοχή και προσήλωση σε αρχές και συμμαχίες που εξασφαλίζουν τη θέση της χώρας στον πολιτισμένο κόσμο.
