Οταν ξύπνησα το πρωί, σκέφτηκα πως θα ήθελα οι αμερικανικές εκλογές να είχαν ήδη τελειώσει. Θα ήθελα να είχαν όλα περάσει και να ασχολούμασταν με κάτι άλλο. Κι ύστερα διάβασα στο Politico (A Trump Field Director Was Fired For Being A White Nationalist) ότι ένας 24χρονος που δούλευε στην καμπάνια Τραμπ στην Πενσιλβάνια σε υψηλή θέση, είχε άλλη ταυτότητα στο Ιντερνετ, ήταν ο Barbarossa, μία περσόνα που με άλλους πυροβολημένους απεργαζόταν σχέδια συνένωσης της ακροδεξιάς γύρω από τη λευκή υπεροχή και την άλωση «του συστήματος». Είχαν όπως όλοι οι ακροδεξιοί και το δικό τους πόντκαστ.
Οπως και να ’χει, σήμερα μου ’ρθε στο μυαλό ο Τζέιμς Μπόλντουιν, ο μεγάλος μαύρος διανοούμενος των ΗΠΑ. Σκεφτόμουν Το Δεν Είμαι ο Νέγρος σου και το Κουαρτέτο Του Χάρλεμ. Το Δεν Είμαι Ο Νέγρος σου βασίζεται σε σημειώσεις και συνεντεύξεις του Μπόλντουιν σχετικά με τρεις μεγάλες μορφές του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα, τον Μέντγκαρ Εβερς, τον Μάλκολμ Χ και τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, κι αξίζει να το διαβάσετε. Κυρίως μιλάει για το τι σημαίνει να είσαι μαύρος. Θα μου πεις, δεν μπορείς να ξέρεις τι σημαίνει να είσαι μαύρος, γιατί πληκτρολογείς το κείμενο μέσα από τη λευκότητά σου, τα προνόμιά σου κ.λπ. Αυτό ισχύει. Δεν έχω ιδέα πώς είναι να είσαι μαύρος, κανείς δεν σταματάει μία άσπρη κοπέλα στον δρόμο ή στο αεροδρόμιο να δει τα χαρτιά της και δεν τρέμω όταν βλέπω την αστυνομία. Και πάλι, όμως, πιστεύω κάτι μπορεί να ψυχανεμιστεί κανείς διαβάζοντας Μπόλντουιν.
Αν βαριέστε να διαβάσετε, όμως, μπορείτε να ψάξετε στο Γιουτιούμπ το ντιμπέιτ James Baldwin vs William F. Buckley στο Κέιμπριτζ, τον Φεβρουάριο του 1965. Εκεί ο Μπόλντουιν μιλάει για τη θέση των μαύρων στην αμερικανική κοινωνία. Συζητούν περί Ιστορίας και πολιτικής, το θέμα: έχει επιτευχθεί το αμερικανικό όνειρο εις βάρος των μαύρων της Αμερικής; (Has The American Dream Been Achieved at The Expense of The American Negro?).
Εκείνη την ιστορική μέρα στο Κέιμπριτζ ο Μπόλντουιν μίλησε για την απανθρωποποίηση του μαύρου πληθυσμού. Από την άλλη, ο Buckley, ένας ευγενικός, συντηρητικός διανοούμενος υποστήριξε πως οι μαύροι πρέπει να εκμεταλλευτούν τις πολλές ευκαιρίες και ελευθερίες που παρέχει η χώρα, αντί να κουνάνε το δάχτυλο σε θεσμούς και κοινωνικές δομές επικαλούμενοι τις –υπαρκτές– διακρίσεις.
Το βίντεο ανέβηκε στο Γιουτιούμπ το 2019 και πολλοί στα σχόλια αμφιβάλλουν εάν το σημερινό κλίμα –ο τρόπος που έχουμε ξεμάθει να συζητάμε και να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον– θα επέτρεπε μία σύγχρονη, πολιτισμένη και συναισθηματικά φορτισμένη διαμάχη για τα θέματα που μας απασχολούν. Αυτό σκεφτόμουν κι εγώ βλέποντας φωτογραφίες λευκών ανδρών που έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί να ετοιμάζονται για μπάχαλα, συγκρούσεις με την αστυνομία και «επανάσταση». Ο Τραμπ με υψωμένη γροθιά να υιοθετεί και να ενσαρκώνει όλες τις φαντασιώσεις σύγκρουσης «με το σύστημα», χειροκροτούμενος απ’ όλους αυτούς τους εχθρούς της ιατρικής και της έρευνας, από θαμώνες σε σελίδες λευκής υπεροχής και ακραίας ρατσιστικής ριζοσπαστικοποίησης, αργόσχολους, δηλαδή, και παρανοϊκούς τύπους που τον περιμένουν με τις ώρες να προσγειωθεί με το προσωπικό του τζετ και να τους μιλήσει τάχα «από τα κάτω».
Είναι συγκλονιστική η ικανότητα της ακραίας Δεξιάς να ενσωματώνει τις αντιρρήσεις του κόσμου προς το «σύστημα», την υπαρκτή, απολύτως δικαιολογημένη κόπωσή τους από μία απρόσωπη, τεχνοκρατική γλώσσα στη διοίκηση και την πολιτική, την επιθυμία αντίστασης στον υπερβολικό ακαδημαϊσμό και στη διακυβέρνηση μέσω ειδικών. Να εκφράζει μια εναλλακτική στην απάνθρωπη αδιαφορία των «ελίτ» (όρος από μόνος του προσβλητικός για όλον τον υπόλοιπο πληθυσμό που τάχα δεν είναι ελίτ) για τους «περίεργους», τους επαρχιώτες, τους θρησκευόμενους/πιστούς, τους αμόρφωτους και όσους ζουν μακριά από τα κοσμοπολίτικα αστικά κέντρα.
Το ντιμπέιτ τελικά το νίκησε ο Μπόλντουιν. Οι φοιτητές, στη συντριπτική τους πλειονότητα λευκά αγόρια, τον αποθέωσαν. Υποθέτω ο Μπόλντουιν χάρηκε, μάζεψε τα πράγματά του κι έκανε μια βόλτα στο πανεπιστήμιο. Στο τρένο της επιστροφής θα μελαγχόλησε πάλι, μπορεί και να σημείωσε κάτι στο τετράδιό του, σίγουρα θα ήπιε ουίσκι. Ολη του τη ζωή, ακόμη και μετά από μία επιτυχημένη ομιλία σε πανεπιστήμιο, θα ένιωθε αυτό που νιώθουν οι αληθινοί αουτσάιντερ.
