Το 65% των Ελλήνων, λέει, θεωρεί ότι η χώρα προχωρεί στη λάθος κατεύθυνση. Αυτό το εύρημα μιας πρόσφατης δημοσκόπησης μου θύμισε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε εδώ και καμιά σαρανταριά χρόνια και έκανε πάταγο στην Αμερική. Ο τίτλος του ήταν «The good news is the bad news, is wrong!». Δηλαδή, ότι η δημοσιογραφική αρχή πως μόνον τα κακά νέα (καταστροφές, φόνοι, αποτυχίες κ.λπ.) είναι νέα καλά, πουλάνε δηλαδή, είναι λάθος.
Το λάθος συνίστατο, όπως ανέπτυσσε το βιβλίο, στο ότι δημιουργείται μια πλαστή και λανθασμένη εικόνα της πραγματικότητος. Ηταν η εποχή του Ρέιγκαν, δυναμική και ανθούσα, αλλά έπρεπε να χρησιμοποιήσεις το μυαλό σου για να τη δεις. Στις ειδήσεις διάβαζες και άκουγες και έβλεπες κυρίως καταστροφές, φόνους, αποτυχίες, και τα πάντα σε τόνο μινόρε – της γκρίνιας και της θλίψης. Την αλήθεια έπρεπε να την ανα-καλύψεις ως μαγική εικόνα.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε ανακαλύψει καμιά καινούργια αρχή της δημοσιογραφίας. Η καταγγελία και ο σχετλιασμός πάνε σύννεφο. Εντούτοις συμβαίνουν και άλλα, τα οποία ίσως είναι σημεία αλλαγής των καιρών. Σταχυολογώ μερικά:
Πριν από λίγους μήνες, ο πρύτανης επαρχιακού πανεπιστημίου, άνθρωπος εξαιρετικά δραστήριος, ξεκίνησε ένα χάραμα και πήρε σβάρνα ένα ένα τα δωμάτια της φοιτητικής εστίας. «Τοκ τοκ! Καλημέρα σας, λυπάμαι που σας ξυπνώ. Εσείς μένετε εδώ; Χμ, μάλιστα! Και μπορώ να δω τη φοιτητική σας ταυτότητα; Α! Δεν έχετε; Ξέρετε, αυτά τα δωμάτια προορίζονται αποκλειστικά για φοιτητάς… και επομένως… Πώς; Νοίκια; Πληρώνετε νοίκι; Λυπάμαι, αλλά πρέπει να φύγετε… Ναι, τώρα αμέσως. Μάλιστα, τώρα!Περιμένω εδώ μέχρι να μαζέψετε τα πράγματά σας». Ετσι, πόρτα πόρτα· και μέχρι το βράδυ στη φοιτητική εκείνη εστία καταλύθηκε ένα κατεστημένο δεκαετιών, με περιοχές εξουσίας κομμάτων, με προσοδοφόρες χρήσεις δωματίων, με αποθηκευτικούς χώρους για τα στυλιάρια, τις βενζίνες και όλα τα άλλα χρειώδη κάθε δυναμικής εξόρμησης εναντίον του κράτους και της αστυνομίας. Σήμερα, σε εκείνη τη φοιτητική εστία, επιδιορθωμένη, φρεσκοβαμμένη και καθαρισμένη, κατοικούν μόνο φοιτητές. Πραγματικοί. Κι αυτά όλα έγιναν χωρίς να πέσει ξύλο, χωρίς να ανοίξουν κεφάλια αστυνομικών και χωρίς να γεμίσουν εικόνες βίας οι τοπικές εφημερίδες.
Αντιθέτως, μεγάλη δημοσιότητα έχει δοθεί σε πρόσφατο επεισόδιο στην Αθήνα: Οταν δεν ανανεώθηκε η σύμβαση του υπαλλήλου εκείνου που κατέβασε προ μηνών τον σέρβερ στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, προκειμένου να μη γίνουν διαδικτυακά οι εξετάσεις, τρεις-τέσσερις σύλλογοι εργαζομένων κινητοποιήθηκαν διαμαρτυρόμενοι έντονα. Με λογιών λογιών εκδηλώσεις, κατήγγειλαν ότι η απόλυση αυτή «καταγράφεται στις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας του ΕΚΠΑ, καθώς δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο τα μεταπολιτευτικά χρόνια στο Δημόσιο απόλυσης εργαζομένου – εκλεγμένου στη διοίκηση σωματίου και ομοσπονδίας για τη συνδικαλιστική του δράση». Η καταγγελία είναι συγκλονιστική: Η πιο μαύρη σελίδα της ιστορίας του Καποδιστριακού είναι, λέει, η απόλυση συνδικαλιστή! Και όμως, για την ώρα δεν έμαθα να προσελήφθη εκ νέου ο αυθέντης του σέρβερ.
Πάταγο θα έπρεπε να είχε κάμει και η εκλογή των «ΑΝΕΦ». Μια ομαδούλα φοιτητών της Νομικής Αθηνών βαρέθηκε να χειραγωγείται διαρκώς και σε όλα από τις πολιτικές οργανώσεις, σήκωσε παντιέρα εναντίον της αρχής «καθαροί τοίχοι, βρώμικα μυαλά», διεκδίκησαν ένα χώρο ταχτικό, ήσυχο και ωραίον για να ζήσουν τα φοιτητικά τους χρόνια και έβαλαν υποψηφιότητα με το σύνθημα «Ανευ». Δηλαδή άνευ πολιτικής. Οι παλαιοί και εδραιωμένοι φοιτητο-συνδικαλιστές τούς χλεύασαν. Εκείνοι όμως τις κέρδισαν τις εκλογές! Σαράντα χρόνια τώρα τέτοιο πράγμα δεν είχε συμβεί!
Ούτε σαράντα χρόνια τώρα είχε ξανακουστεί απόλυση δημοτικού υπαλλήλου επειδή επί χρόνια δεν είχε πατήσει ποτέ στον χώρο της εργασίας του. Προσφάτως παρακολουθήσαμε ταινία με αυτό ακριβώς το θέμα, έναν δημόσιο υπάλληλο που χάρις στη σκιώδη του υπηρεσία καταφέρνει να ζει μια διπλή ζωή. Γελάσαμε και σκεφθήκαμε, και συγκινηθήκαμε λιγάκι από την ταινία αυτή! Αλλά απόλυση; Στην πραγματικότητα; Οχι, απόλυση δεν είχαμε ακούσει ώς τώρα!
Και συγχρόνως βλέπουμε απολύσεις και στους δικαστικούς! Ξαφνικά οι κεφαλές του Αρείου Πάγου κάθονται και εξετάζουν τους φακέλους των δικαστών. Δεν μπορεί, λέει, να κρατάς μια υπόθεση στον φάκελό σου πέντε, έξι, οκτώ χρόνια. Αν δεν είσαι ικανός να βγάλεις τη δουλειά πέρα, τότε δεν κάνεις γι’ αυτή τη δουλειά. Παραπομπή λοιπόν στην ολομέλεια με το ερώτημα της απολύσεως. Από τον Σεπτέμβριο του 2021 ώς σήμερα, 32 εισαγγελείς και δικαστές έχουν απολυθεί, και Κύριος οίδε πόσοι θα ακολουθήσουν.
H δική μου, λοιπόν, αίσθηση είναι πως κάτι γίνεται στη χώρα μας – τα παραδείγματα είναι από δύο κρίσιμους χώρους, της Ανώτατης Παιδείας και της Δικαιοσύνης. Κάτι πάρα πολύ σημαντικό, γιατί είναι πρωτοβουλίες ατόμων πού ξεκινάν να συγκρουστούν με μια πραγματικότητα εδραιωμένη από δεκαετίες. Και –μερικές φορές τουλάχιστον– διαπιστώνουν πως έχει πια σαπίσει. Και επομένως, μπορούν χωρίς πολλά-πολλά να ανοίξουν νέο σωστό δρόμο.
*Η κ. Αθηνά Κακούρη είναι συγγραφέας.
