Σχεδόν όλο τον Ιανουάριο του 2022, εκτός από την «Ομικρον», στην επικαιρότητα κυριάρχησε η βία στα Πανεπιστήμια και ειδικότερα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις τρεις κυριακάτικες εφημερίδες της 16/1/2022 και 23/1/2022, που διαβάζω: «Καθημερινή», «Βήμα» και «Πρώτο Θέμα», βρήκα πάρα πολλά άρθρα για το θέμα. Εγραψα και το δικό μου πόνημα με τίτλο «Μήπως πρέπει να κλαίμε αντί να πανηγυρίζουμε;» που δημοσιεύθηκε στην «ΚτΚ» στις 23/1/2022.
Δεν θέλω να σας κουράσω με λεπτομέρειες. Απλά να υπενθυμίσω ότι το ΑΠΘ βρέθηκε στην επικαιρότητα γιατί εκδιώχθηκε η περίφημη «κατάληψη του βιολογικού» ύστερα από 34 χρόνια και φυσικά επακολούθησαν νέες καταλήψεις και διαδηλώσεις. Στο ΟΠΑ είχαμε τον ξυλοδαρμό καθηγητού την ώρα του μαθήματος. Και στην περίπτωση αυτή ακολούθησε «συμβολική κατάληψη».
Ειδικά για τη συμβολική αυτή κατάληψη άκουσα με έκπληξη και πραγματική οδύνη τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Τάκη Θεοδωρικάκο να ισχυρίζεται στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ (15/1/2022) ότι: «[…] Η εικόνα που μας έχει δώσει ο πρύτανης είναι ότι η κατάληψη είναι αποτέλεσμα απόφασης του φοιτητικού συλλόγου. Εμείς, όπως αντιλαμβάνεστε δεν έχουμε καμία δικαιοδοσία να υποτιμήσουμε και να μην σεβαστούμε τις αποφάσεις των φοιτητικών συλλόγων. Είναι φοιτητές, έχουν τις διαδικασίες τους και αυτές είναι σεβαστές. Δεν είναι δουλειά του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και της Αστυνομίας ούτε να τις κρίνει, ούτε να τις αξιολογήσει. Δουλειά του υπουργείου και της Αστυνομίας μας είναι η ασφάλεια του πολίτη. Γι’ αυτό σας λέω ξεκάθαρα ότι δεν θα παρανομήσουμε εμείς ποτέ. Εμείς θα εφαρμόζουμε τους νόμους για την ασφάλεια των παιδιών μας και των καθηγητών στο πανεπιστήμιο […]». Αυτός είναι υπουργός της Ν.Δ. που προεκλογικά μας είχε υποσχεθεί Νόμο και Τάξη στα Πανεπιστήμια! Εξ όσων γνωρίζω, η κατάληψη δημοσίου χώρου είναι ποινικό αδίκημα. Δηλαδή, αν ο φοιτητικός σύλλογος αποφασίσει ότι πρέπει να σπάσει το κεφάλι κάποιου καθηγητού, η πράξη παύει να είναι αδίκημα.
Αν δεν σας φτάνουν οι πρωτόγνωρες απόψεις του κ. Θεοδωρικάκου, σας παραθέτω και τις απόψεις του κ. Νίκου Φίλη, τέως υπουργού Παιδείας και Βουλευτή του Σύριζα, όπως τις διατύπωσε στην Κρατική Τηλεόραση (15/1/2022): Στο Βιολογικό Θεσσαλονίκης που λένε, επί 34 χρόνια υπάρχει ένας χώρος όπου τον διαχειρίζονται φοιτητές με την συνεννόηση των εκάστοτε πανεπιστημιακών αρχών και των κυβερνήσεων. Δεν υπήρξε θέμα επί 35 χρόνια, το ‘φτιαξε σήμερα η κυβέρνηση. Ενας χώρος όπου ήταν χώρος αυτοοργάνωσης, αυτοέκφρασης των παιδιών, μαζευόντουσαν, δεν πληρώνανε ποτά δεξιά και αριστερά εκεί και προσέφεραν ένα χώρο κοινωνικής λειτουργίας. Αυτό ήταν σε συνεννόηση επαναλαμβάνω επί 35 χρόνια, με υπουργούς τον κύριο Σουφλιά, τον Γιώργο Παπανδρέου, τον κύριο Σημίτη, την κυρία Γιαννάκου που ήταν υπουργός Παιδείας […]».
Είναι αξιολύπητη η προσπάθεια του κ. Φίλη να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. Τον διαψεύδουν εμφατικά οι ίδιοι οι καταληψίες με τις ανακοινώσεις τους: «Ούτε 34, ούτε 100. Κατάληψη για πάντα στο βιολογικό!» και «[…] Είναι προφανές ότι ένας κατειλημμένος χώρος τέτοιας ιστορικής σημασίας, σαν το στέκι του βιολογικού, αποτελεί ανάχωμα για τα σχέδια κράτους και πρυτανικών αρχών για την επιβολή του δόγματος νόμος και τάξη εντός τον πανεπιστημίων αλλά και την μετατροπή τους σε αποστειρωμένα campus όπου θα επικρατεί απόλυτος έλεγχος και πειθάρχηση των φοιτητ(ρι)ών αλλά και όσων άλλων παραβρίσκονται εντός τους […]. Στέκια, ορμητήρια, γιάφκες, καταλήψεις Ενάντια σε έναν κόσμο υποταγής και σήψης».
Το χειρότερο στην περίπτωση αυτή, είναι ότι δυστυχώς δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά στα λεγόμενα του κ. Θεοδωρικάκου και του κ. Φίλη, παρόλο που κομματικά υποτίθεται ότι τους χωρίζει άβυσσος. Καλά λένε οι παλαιοί ότι «δεν ισιώνει η ουρά του σκύλου»!
Πάμε τώρα στην ουσία. Πάρα την εκτεταμένη αρθρογραφία που διάβασα, δεν βρήκα ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στο πρόβλημα της Ανώτατης Παιδείας μας. Και είναι κρίμα γιατί είναι τόσο σαθρό το οικοδόμημα που δεν επιδέχεται λύσεις μερεμέτια. Δυστυχώς, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες πολλών, ο καρκίνος των ΑΕΙ δεν έχει θεραπεία. Τα ΑΕΙ έχουν υπονομευθεί από το περίφημο Αρθρο 16 του Συντάγματός μας. Η πιο μαύρη στιγμή στην ιστορία του ΠΑΣΟΚ, αλλά και του Γιώργου Παπανδρέου, ήταν η απόφαση να μην ψηφίσουν την τροποποίηση του Αρθρου 16 το 2008. Ηταν μια μοναδική ευκαιρία η οποία χάθηκε για ευτελή πολιτικά παιχνίδια. Καλό είναι να μην ξεχνάμε ποιοι ήταν οι βασικοί πολέμιοι της τροποποίησης: Βαγγέλης Βενιζέλος, Ανδρέας Λοβέρδος και Νεολαία ΠΑΣΟΚ.
Ελάτε να δούμε τα βασικά σημεία του Αρθρου 16:
5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. […]
6. Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. […] Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν μπορούν να παυθούν προτού λήξει σύμφωνα με το νόμο ο χρόνος υπηρεσίας τους παρά μόνο με τις ουσιαστικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 88 παράγραφος 4 […].
8. H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. […]
Τα προβλήματα που δημιουργούνται από τα μονοπωλιακά κρατικά ΑΕΙ, τα έχουν αναδείξει πολλοί. Σε πρόσφατο άρθρο του στην «ΚτΚ» (5/12/2021), ο πολύ καλός φίλος και αποδεδειγμένα εξαιρετικός manager Παναγής Βουρλούμης, καταλήγει επιγραμματικά: «[…] Υπάρχει τρόπος να λυθεί το πρόβλημα; Μόνον ένας. Να καταργηθεί το κρατικό μονοπώλιο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μόνον αν νιώσουν τον ανταγωνισμό από μη κρατικά πανεπιστήμια και μόνον τότε θα αρχίσουν να συνέρχονται τα κρατικά. Ποιος ήταν ο λόγος που η ΔΕΗ, ο ΟΤΕ, η Ολυμπιακή, μέσα σε ελάχιστο διάστημα ξαφνικά έπαψαν να είναι προβληματικές επιχειρήσεις; H πίεση του ανταγωνισμού. Οι ίδιοι άνθρωποι αλλά νέες συνθήκες. Στην επόμενη συνταγματική αναθεώρηση είναι απαραίτητο να τροποποιηθεί επιτέλους το άρθρο 16 ώστε να καταργηθεί το κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη εκπαίδευση. Ελπίζω ορισμένοι από εμάς να ζούμε ακόμη».
Υπάρχει όμως και ένα εξίσου σοβαρό πρόβλημα που ομολογουμένως δεν έχει αναδειχθεί. Οι καθηγητές των ΑΕΙ είναι δημόσιοι υπάλληλοι με όλα τα «πλεονεκτήματα» που διαθέτει το καθεστώς. Δηλαδή, μονιμότητα και ουσιαστική ασυλία. Παύση καθηγητού γίνεται μόνο κάτω από εξαιρετικές προϋποθέσεις. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Οι καθηγητές (καλοί ή κακοί ή αδιάφοροι) έχουν ενιαίο μισθολόγιο. Ποιο λοιπόν είναι το κίνητρο ενός καθηγητή να διαπρέψει; Κανένα. Παρακαλώ, προσέξτε και κάτι ακόμα. Ενας καλός καθηγητής μέσης εκπαίδευσης μπορεί να πάει στα ιδιωτικά σχολεία προκειμένου να βελτιώσει τις αποδοχές του και τις συνθήκες εργασίας του. Ο καθηγητής στα ΑΕΙ δεν έχει πού να πάει παρά μόνο στο εξωτερικό! Σας φαίνονται λογικά αυτά. Ενας λογιστής δημόσιος υπάλληλος μπορεί να παραιτηθεί και να πάει στον ιδιωτικό τομέα για καλύτερες αμοιβές. Ο καθηγητής όμως δεν μπορεί να κάνει το ίδιο.
Οι στρεβλώσεις όμως συνεχίζονται. Πώς γίνεται κάποιος καθηγητής; Αυτό είναι αντικείμενο ιδιαίτερης διατριβής. Το «αλισβερίσι» δεν περιγράφεται. «Εγώ θα σε βοηθήσω στον Τάδε και εσύ θα με βοηθήσεις στον Δείνα». Εκεί να δείτε νεποτισμό! Σε ένα τόσο υπονομευμένο περιβάλλον δεν μπορεί κανείς να περιμένει πρόοδο.
Και έτσι φτάνουμε στο «διά ταύτα». Σε αυτό το στρεβλό περιβάλλον ένας καθηγητής πρέπει να είναι ήρωας για να τα βάλει με τους χουλιγκάνους που λυμαίνονται τα ΑΕΙ. Η ιστορία του Αγγελου Συρίγου είναι χαρακτηριστική. Οταν «τόλμησε» να κάνει παρατήρηση σε κάποιον γιατί έγραφε συνθήματα στον εξωτερικό τοίχο του Πάντειου, τον ξυλοφόρτωσαν για τα καλά. Οσα μέτρα και να παρθούνε αποκλείεται να δούμε πρόοδο. Μόνοι μας δημιουργήσαμε ένα τέρας, το οποίο δεν υπακούει σε νόμους και κανόνες. Το τέρας αυτό τρέφεται και μεγαλώνει με την ατιμωρησία. Αλήθεια, συνεχώς μαθαίνουμε για παράνομες ενέργειες στα ΑΕΙ. Πόσοι και με τι ποινές έχουν τιμωρηθεί; Ομολογώ ότι δεν γνωρίζω, αλλά φαίνεται ότι δεν είμαι ο μόνος. Τι έγιναν αυτοί που διαπόμπευσαν τον Πρύτανη του ΕΚΠΑ; Υποτίθεται ότι οι 8 έχουν ταυτοποιηθεί. Εχουν παραπεμφθεί; Γιατί δεν μάθαμε ποιοι είναι; Το τεκμήριο της αθωότητας ισχύει μόνο γι’ αυτούς; Οι επώνυμοι που φέρονται σαν βιαστές της 24χρονης στη Θεσσαλονίκη, δεν προστατεύονται από το τεκμήριο της αθωότητας και τους έχουν κρεμάσει στα μανταλάκια; Τα ερωτήματα είναι αμείλικτα και αναδεικνύουν ένα πολύ δυσάρεστο γεγονός: Η πολιτεία φοβάται τους μπαχαλάκηδες!
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτηςείναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
