Η Τεχνητή Νοημοσύνη αναδεικνύεται σε στρατηγικό πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ κρατών και υπερδυνάμεων, με την Ευρώπη να προσπαθεί να χαράξει τη δική της πορεία. Στο πλαίσιο του EmTech Europe 2025, οι ομιλητές στη θεματική «Navigating the Geopolitics of AI: Europe’s Path to Technological Sovereignty» ανέλυσαν τις γεωπολιτικές προκλήσεις και τις ευκαιρίες που διαμορφώνονται, σε μια συζήτηση που συντόνισε η δημοσιογράφος του EuroNews Συμέλα Τουχτίδου.
Δείτε εδώ την ατζέντα του συνεδρίου.
Αναφερόμενος στη θέση της Ελλάδας στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, ο Βασίλης Κουτσούμπας, σύμβουλος Ψηφιακής Πολιτικής και Εφαρμογών AI της Προεδρίας της Κυβέρνησης, σημείωσε ότι, παρότι η χώρα μας υστερεί σε ερευνητικό επίπεδο, έχει επιτύχει σημαντική πρόοδο στον ψηφιακό μετασχηματισμό. «Σε εθνικό επίπεδο μπορούμε να παρέχουμε παραδείγματα χρήσης που θα λειτουργήσουν ως πρότυπα για άλλες χώρες», ανέφερε, δίνοντας ως παράδειγμα την εφαρμογή που ενσωματώνει την ΤΝ στο Κτηματολόγιο.
Σχολιάζοντας το ρυθμιστικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τόνισε πως η γηραιά ήπειρος βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο και ότι «ίσως κινηθήκαμε πολύ γρήγορα σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση της ΤΝ». Η προσέγγιση της Ελλάδας και της Ευρωπαικής Ενωσης είναι προσεκτική, αλλά είναι απαραίτητη μια πιο αισιόδοξη στάση απέναντι στην τεχνολογία. «Ο πρωθυπουργός έχει εκφράσει την αντίθεσή του στην υπερρύθμιση», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα έχει θέσει σαφείς προτεραιότητες για το τι πρέπει να ρυθμιστεί με στόχο: (α) την αποτροπή ανάπτυξης όπλων CBRN (χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών και πυρηνικών) από AI, (β) την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης μέσω AI-generated βίντεο και εικόνων και (γ) την προστασία ανηλίκων στο διαδίκτυο.
Ο ίδιος σημείωσε πως το EU AI Act θα απαιτήσει τη δημιουργία μιας εθνικής αρχής AI για την αποτελεσματική εφαρμογή του. Παράλληλα, τόνισε τη σημασία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής απάντησης απέναντι στις τεχνολογικές εξελίξεις στις ΗΠΑ, με έμφαση στην προστασία της ψηφιακής υποδομής. Αναφερόμενος στη σημασία της καινοτομίας, επισήμανε ότι η Ελλάδα επιλέχθηκε ως μία από τις χώρες που θα φιλοξενήσουν giga AI εργοστάσιο, ενώ η κυβέρνηση εργάζεται στενά με την Ε.Ε. για τη διαμόρφωση του European AI Fund. «Μεγάλα ποσά έχουν ανακοινωθεί, αλλά οι λεπτομέρειες παραμένουν ασαφείς», ανέφερε, προσθέτοντας ότι θα συμμετάσχει σε συνάντηση με Ευρωπαίους ηγέτες για τον καθορισμό του πλαισίου χρηματοδότησης.
Τέλος, παρουσίασε τις εφαρμογές AI που αναπτύσσει η ελληνική κυβέρνηση, όπως το mAIgov, ένα ψηφιακό βοήθημα που παρέχει πρόσβαση σε πολλαπλές κρατικές υπηρεσίες, και το mAiGreece, που υποστηρίζει τον τουριστικό τομέα. Επιπλέον, ένα πιλοτικό σύστημα πρόληψης πυρκαγιών έχει ήδη αποδειχθεί αποτελεσματικό, ενώ αναπτύσσεται και μια εφαρμογή εντοπισμού φοροδιαφυγής. «Για την ανάπτυξη αυτών των εφαρμογών συνεργαζόμαστε με τον ιδιωτικό τομέα, αλλά στοχεύουμε στη δημιουργία εσωτερικών θερμοκοιτίδων, ώστε να μειώσουμε το κόστος ανάπτυξης σε σχέση με την εξωτερική ανάθεση».
Ο Γιώργος Βέρδη, Policy Fellow στο European Council on Foreign Relations, αναφέρθηκε στον παγκόσμιο ανταγωνισμό για την κυριαρχία στην AI, με τις ΗΠΑ και την Κίνα να ηγούνται, ενώ η Ευρώπη βρίσκεται σε μειονεκτική θέση. «Οι βασικοί δείκτες που καταδεικνύουν ότι η Ευρώπη υστερεί περιλαμβάνουν τη χαμηλή χρηματοδότηση, την περιορισμένη επιχειρηματική δραστηριότητα και την απουσία ισχυρών ευρωπαϊκών εταιρειών στον τομέα της AI», ανέφερε. Η εξάρτηση της Ευρώπης από ξένες εταιρείες καθιστά την ήπειρο ευάλωτη, ενώ η υπερρύθμιση περιορίζει τις δυνατότητες ανάπτυξης. «Οι κίνδυνοι της ΤΝ είναι υπαρκτοί, και ως καταναλωτές και πολίτες πρέπει να αισθανόμαστε ασφαλείς», τόνισε, αλλά επισήμανε ότι το υψηλό κόστος συμμόρφωσης δημιουργεί εμπόδια στις startups.
Αναφερόμενος στη γεωπολιτική διάσταση των ρυθμίσεων, προειδοποίησε ότι «θα μπορούσαμε να βρεθούμε σε μια κατάσταση όπου οι κανονισμοί Τ.Ν. της Ε.Ε. δεν θα εφαρμόζονται στις αμερικανικές εταιρείες λόγω πολιτικών πιέσεων από την κυβέρνηση Trump». Οι ΗΠΑ διαθέτουν σημαντικά διαπραγματευτικά εργαλεία, όπως η γεωπολιτική πίεση, για να επηρεάσουν τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί δεν στοχεύουν συγκεκριμένα αμερικανικές εταιρείες, αλλά ισχύουν για όλους τους φορείς.
Ολοκληρώνοντας, αναφέρθηκε στις πρόσφατες ευρωπαϊκές επενδυτικές πρωτοβουλίες. «Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανακοίνωσε επενδύσεις 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για το νέο σχέδιο AI Act, με 30 δισεκατομμύρια να κατευθύνονται στη δημιουργία giga εργοστασίων AI και τα υπόλοιπα να ενισχύουν το Ευρωπαϊκό Ταμείο AI». Τα κεφάλαια αυτά αναμένεται να πολλαπλασιαστούν με τη συμμετοχή ιδιωτικών επενδύσεων ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ. «Ωστόσο, οι επενδύσεις είναι μόνο ένα μέρος της εξίσωσης. Η καινοτομία στην Ευρώπη αντιμετωπίζει διαρθρωτικά προβλήματα, καθώς οι startups καλούνται να αντεπεξέλθουν σε ένα περίπλοκο νομικό και ρυθμιστικό περιβάλλον».
