Του Joakim Reiter, Chief External and Corporate Affairs Officer του Ομίλου Vodafone
Στην αρχή της χρονιάς, η Ιταλίδα Πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι εξέφρασε την δυσαρέσκειά της για το ότι δεν διαφαινόταν κάποια ανταγωνιστική εναλλακτική λύση απέναντι σε μια αμερικανική εταιρεία για να καλύψει τις ανάγκες της Ιταλίας στον τομέα των δορυφορικών επικοινωνιών. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, η Ευρώπη διαθέτει ήδη αρκετές ασφαλείς λύσεις δορυφορικών επικοινωνιών.
Για παράδειγμα, εδώ και αρκετό καιρό, η Vodafone διαθέτει μια εξειδικευμένη ομάδα εθελοντών σε περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, προκειμένου να βοηθήσει στην αποκατάσταση της συνδεσιμότητας με την εγκατάσταση Wi-Fi hot spots που λειτουργούν μέσω δορυφόρου. Αυτή η ομάδα βρέθηκε πρόσφατα στην Βαλένθια της Ισπανίας κατά τη διάρκεια των φονικών κατολισθήσεων, και βοήθησε το έργο των υπηρεσιών διάσωσης.
Σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), χρησιμοποιούμε ήδη δορυφορικές συνδέσεις για να προσφέρουμε το αγαθό της επικοινωνίας σε σχολεία εντός προσφυγικών καταυλισμών σε όλη την Αφρική, όπου τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας είναι ως επί το πλείστον επαρκή. Ενώ στην Ουκρανία, ο συνεργάτης της Vodafone αξιοποίησε τις υπηρεσίες της Starlink για να αποκαταστήσει γρήγορα, και σε κάποιο βαθμό, τη συνδεσιμότητας μετά τις ρωσικές επιθέσεις στις υποδομές της χώρας.
Αυτές οι τεχνολογικές λύσεις υπάρχουν εδώ και χρόνια και χρησιμοποιούνται με μεγάλη επιτυχία, ειδικά για την υποστήριξη των πολιτών σε περιόδους εκτάκτων αναγκών και φυσικών καταστροφών. Έχουν, όμως, δύο πρακτικούς περιορισμούς. Πρώτον, βασίζονται σε ειδικές συσκευές, δορυφορικά πιάτα, τερματικά ή ακριβά δορυφορικά τηλέφωνα. Και δεύτερον, λειτουργούν πολύ καλύτερα σε σαφώς καθορισμένες γεωγραφικές περιοχές, και συχνά με περιορισμένη φορητότητα.
Εάν λοιπόν η Πρωθυπουργός Μελόνι αναφερόταν σε αυτές τις συνθήκες, είχε μάλλον δίκιο.
Ωστόσο, τον Ιανουάριο του 2025 πραγματοποιήθηκε η πρώτη στον κόσμο βιντεοκλήση μέσω δορυφόρου από μια ζώνη χωρίς σήμα κινητής τηλεφωνίας, με τη χρήση κοινών smartphones και εμπορικών δορυφόρων που έχουν κατασκευαστεί για να προσφέρουν πλήρη εμπειρία κινητής ευρυζωνικότητας. Και αυτό έγινε από τη Vodafone, σε συνεργασία με την AST SpaceMobile.
Αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί μια σημαντική πρόοδο στην ικανότητα της Ευρώπης να παρέχει πλήρη συνδεσιμότητα κινητής τηλεφωνίας μέσω δορυφόρων που κινούνται σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη — το λεγόμενο «direct-to-device».
Αυτή η λύση είναι μοναδική. Σημαίνει ότι οι χρήστες κινητής τηλεφωνίας στην Ευρώπη μπορούν να παραμένουν συνδεδεμένοι ανεξαρτήτως του πού βρίσκονται, καθώς τα τηλέφωνά τους θα επιλέγουν αυτόματα ανάμεσα σε δορυφορικά και επίγεια δίκτυα, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα της υπηρεσίας.
Ευρύτερα, η εξέλιξη αυτή αντανακλά τις νέες κατακτήσεις στον αγώνα για την καλύτερη αξιοποίηση του διαστήματος προς όφελος των πολιτών. Φανταστείτε τι μπορεί να σημαίνει αυτό σε σενάρια όπως το τελευταίο που αντιμετώπισε ο ιρλανδικός λαός κατά τη διάρκεια των άνευ προηγουμένου καταιγίδων πριν από μερικές εβδομάδες, οι οποίες έθεσαν εκτός λειτουργίας περισσότερους από 900 σταθμούς κινητής τηλεφωνίας και άφησαν πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους χωρίς σήμα κινητής τηλεφωνίας. Ας αναλογιστούμε, επίσης, τις πλημμύρες στη Γερμανία το 2021, στην Πολωνία, την Τσεχία και τη Σλοβακία το φθινόπωρο του 2024, ή τις πυρκαγιές στην Ελλάδα το 2023-24, για να αναφέρουμε μόνο μερικές περιπτώσεις φυσικών καταστροφών.
Με την κλιματική κρίση να συνεχίζεται ακάθεκτη, αυτά τα γεγονότα γίνονται δυστυχώς πιο συχνά και επηρεάζουν πολύ μεγαλύτερες γεωγραφικές περιοχές. Το σύστημα δορυφορικής επικοινωνίας direct-to-device θα μεταμορφώσει τον τρόπο διαχείρισης των επικοινωνιών κατά τη διάρκεια τέτοιων καταστροφών. Θα επιτρέπει την ταχεία ανάπτυξη συνδεσιμότητας για τη διευκόλυνση της παροχής πρώτων βοηθειών, για τις ανθρωπιστικές οργανώσεις και τις πληγείσες κοινότητες. Θα προσφέρει ανθεκτικότητα σε εθνικό επίπεδο, καθώς και μια απαραίτητη γραμμή βοήθειας για όσους πλήττονται.
Έχει επίσης τη δυνατότητα να εξαλείψει — μια για πάντα — τις περιοχές χωρίς σήμα στην Ευρώπη, ειδικά στις απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές. Θα τερματίσει το γεωγραφικό ψηφιακό χάσμα για τα εκατομμύρια των Ευρωπαίων πολιτών που δεν καλύπτονται επαρκώς από τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, με βαθιές συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνία μας.
Ορθώς, η έκθεση του Μάριο Ντράγκι ανέφερε τη δορυφορική τεχνολογία ως βασικό παράγοντα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, καθώς και για κρίσιμους τομείς όπως οι μεταφορές, η ανανεώσιμη ενέργεια, η άμυνα και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δορυφορική τεχνολογία θα έχει επίσης τεράστια συμβολή στην επίτευξη των στόχων της Ψηφιακής Δεκαετίας 2030 της ΕΕ. Με την κυριαρχία και αυτονομία της Ευρώπης να βρίσκονται υπό απειλή, είναι μια αυτονόητη επιλογή, αν η περιοχή μας θέλει να διατηρήσει οποιοδήποτε βαθμό ελέγχου στο αύριο των δορυφορικών επικοινωνιών.
Επειδή η λύση της Vodafone με την AST είναι ενσωματωμένη στα επίγεια τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, η υπηρεσία θα είναι πλήρως συμβατή με τους τρέχοντες κανονισμούς ασφάλειας και τηλεπικοινωνιών της Ευρώπης. Δεν θα χρειαστεί να δημιουργηθούν ειδικοί κανόνες ή να προβλεφθούν εξαιρέσεις για τις δορυφορικές επικοινωνίες. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό. Οι λύσεις δορυφορικής επικοινωνίας direct-to-device μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές παρεμβολές αν δεν σχεδιαστούν και ενσωματωθούν σωστά στο ευρύτερο οικοσύστημα τηλεπικοινωνιών στο οποίο βασίζονται οι περισσότεροι Ευρωπαίοι στην καθημερινότητά τους.
Παρά το γεγονός ότι ο δορυφόρος θα λειτουργεί συμπληρωματικά και εφεδρικά για τα επίγεια δίκτυα, η απόδοση των δικτύων κινητής τηλεφωνίας θα χειροτερεύσει αν αυτό δεν γίνει σωστά. Για να εξασφαλιστεί η ταχεία ανάπτυξη των λύσεων direct-to-device δορυφορικών επικοινωνιών με τον σωστό τρόπο, οι ηγέτες και οι ρυθμιστές της Ευρώπης πρέπει να είναι απολύτως σαφείς στο σκεπτικό τους γύρω από την χάραξη της πολιτικής δορυφόρων.
Θα πρέπει γρήγορα να καθοριστεί ένα πλαίσιο πολιτικών για το πώς θα διαχειριστούμε αυτήν την συναρπαστική ευκαιρία με τρόπο που να μεγιστοποιεί τις συνέργειες στη σύγκλιση των τεχνολογιών διαστήματος και κινητής τηλεφωνίας. Για να το πετύχουμε αυτό, υπάρχουν δύο βασικές κατευθυντήριες αρχές και προσεγγίσεις.
Πρώτον, για να επιτύχουμε καινοτομία σε αυτόν τον τομέα, οι Ευρωπαίοι ρυθμιστές πρέπει να επιτρέψουν στους παρόχους τηλεπικοινωνιών να μοιράζονται τις συχνότητες κινητής τηλεφωνίας με τους δορυφορικούς συνεργάτες τους σε εθνικό επίπεδο, όπως έχουμε δει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε επίσης να επιταχύνει την ανάπτυξη δορυφορικών τηλεπικοινωνιών εναρμονίζοντας τους κανόνες για τον διαμοιρασμό συχνοτήτων σε επίπεδο ΕΕ και ενθαρρύνοντας τα κράτη μέλη να εκδώσουν άδειες δοκιμών, όπως έχει κάνει η ρυθμιστική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου.
Δεύτερον, για να αντιμετωπιστούν οι εγγενείς κίνδυνοι, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι υπηρεσίες δορυφορικής επικοινωνίας direct-to-device πληρούν τα ίδια πρότυπα ασφάλειας, κυβερνοασφάλειας, ανθεκτικότητας και συμμόρφωσης με τα επίγεια δίκτυα. Αν δεν υπάρχει ίση μεταχείριση των δορυφορικών υπηρεσιών και των παρόχων τηλεπικοινωνιών, μπορούν να προκύψουν σοβαρά προβλήματα, όπως παρεμβολές, παράκαμψη της νομοθεσίας, άρνηση υπηρεσίας και ανεπαρκής προστασία δεδομένων. Η φετινή αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι μια ευκαιρία οι πολιτικές αυτές να λάβουν σάρκα και οστά.
Παρότι, λοιπόν, είναι φανερό ότι υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά να γίνει, στη Vodafone είμαστε αισιόδοξοι ότι αυτό το τεράστιο βήμα για την πρόσβαση όλων των Ευρωπαίων πολιτών στη συνδεσιμότητα μπορεί να υποστηριχθεί και να καλλιεργηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους εθνικούς ρυθμιστές.
Αφού πραγματοποιηθούν περαιτέρω δοκιμές την άνοιξη, η Vodafone σκοπεύει να ξεκινήσει, προοδευτικά, την εμπορική διάθεση της υπηρεσίας δορυφορικής ευρυζωνικότητας direct-to-device στις αγορές όλης της Ευρώπης από το 2026 και μετά.
Πιστεύουμε στην προοπτική της δορυφορικής τεχνολογίας να μεταμορφώσει τις τηλεπικοινωνίες και, μέσω των στρατηγικών συνεργασιών μας, είμαστε αποφασισμένοι να φέρουμε αυτήν την συναρπαστική τεχνολογία σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Με την αρμονική συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη θα διαθέτει μια ασφαλή και ανθεκτική υποδομή επικοινωνιών που θα αξιοποιεί την τεχνολογία του διαστήματος και θα υλοποιείται από ευρωπαϊκούς παρόχους.
