Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, επιστήμονες και παρατηρητές φαλαινών εντόπισαν όρκες (Orcinus orca) στο South Puget Sound και στα ανοικτά του Point No Point στην Πολιτεία της Ουάσινγκτον να κολυμπούν έχοντας… νεκρούς σολομούς πάνω στα κεφάλια τους.
Το θέαμα αυτό ίσως να είχε περάσει απαρατήρητο, αν δεν είχε καταγραφεί και στο παρελθόν ως άλλη μία μυστήρια συμπεριφορά των ευφυών θηλαστικών.
Η τάση αυτή δεν είναι πρωτοφανής, σύμφωνα με τους ειδικούς. Το παράξενο φαινόμενο καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1987, όταν παρατηρήθηκε ότι μια θηλυκή όρκα «φορούσε» έναν σολομό καπέλο για σχεδόν όλη τη διάρκεια εκείνης της χρονιάς. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, δύο άλλες όρκες, πλάσματα γνωστά για την υψηλή νοημοσύνη και την κοινωνικότητά τους, άρχισαν να υιοθετούν τη μόδα.
🧵 1/5
In 1987, orcas in the Pacific Northwest began a bizarre trend: balancing dead salmon on their heads. Dubbed “salmon hats,” this behavior spread rapidly among pods. But by the next year, the trend vanished just as mysteriously as it started. Scientists were left scratching… pic.twitter.com/3YXPjDUGVo— Sea Whispers (@SeaWhispers__) December 5, 2024
Ωστόσο, η τάση αυτή εξαφανίστηκε εξίσου ξαφνικά όπως εμφανίστηκε.
Εκτοτε, οι λόγοι που οι «φάλαινες δολοφόνοι» κάνουν κάτι τέτοιο παραμένουν μυστήριο για τους επιστήμονες.
«Ειλικρινά, δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα γιατί αυτό ξεκίνησε ξανά και γιατί συμβαίνει γενικώς», παραδέχεται η Ντέμπορα Γκιλς, διευθύντρια του Wild Orca, μιας ερευνητικής ΜΚΟ για την προστασία της φάλαινας.
(Αλλο ένα) μυστήριο…
Είναι κάποιου είδους «fashion statement»; Γίνεται για λόγους παιχνιδιού; Ή μήπως έχει αποκλειστικά πρακτική αξία, επικοινωνιακή ή πρακτική; Οι ερευνητές είναι μπερδεμένοι και μέχρι τώρα περιορίζονται μόνο σε εικασίες.
Σύμφωνα με αυτές, λοιπόν, εκτιμάται πως τα θαλάσσια θηλαστικά δεν φορούν αυτά τα καπέλα μόνο για να φαίνονται… κομψά στα πλάσματα των ωκεάνιων βυθών.
Orcas wearing salmon hats? 🎩 Sounds like the setup to a joke, right? But it’s real. In the 1980s, killer whales in the Pacific Northwest started balancing dead salmon on their heads. And now, nearly forty years later, they’re doing it again. A thread. 🧵 pic.twitter.com/mTuCbJ2EoU
— Sea Whispers (@SeaWhispers__) December 5, 2024
Σύμφωνα με ένα από τα επιστημονικά σενάρια, πρόκειται για «αξεσουάρ πολλαπλών χρήσεων» που επιτρέπουν στις φάλαινες να απολαμβάνουν ένα σνακ καθώς ταξιδεύουν στο ωκεάνιο ταξίδι τους.
Ο Χάουαρντ Γκάρετ, συνιδρυτής του Orca Network που μελετά τις όρκες από το 1981, αποδίδει αυτή τη συμπεριφορά σε μία μορφή επικοινωνίας.
«Οι όρκες είναι τα πιο κοινωνικά θηλαστικά που είναι γνωστά στην επιστήμη. Οπότε, ίσως αυτό να είναι ένα είδος κοινωνικής επαφής. Και αυτό που υποδηλώνει είναι πως χρησιμοποιούν το νεκρό ψάρι ως κάποιο είδος συμβόλου. Σύμβολο για ποιο λόγο, όμως, δεν γνωρίζω», λέει ο ίδιος.
Ο Γκάρετ, αλλά και ο διευθυντής της Μονάδας Ερευνας Θαλάσσιων Θηλαστικών του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, Αντριου Τράιτς, υποστηρίζουν πως η συμπεριφορά αυτή ίσως σχετίζεται με την αφθονία ψαριών στην περιοχή. «Ισως γιορτάζουν το γεγονός πως υπάρχουν τόσα ψάρια γύρω τους, ώστε μπορούν να παίξουν με κάποια από αυτά. Ισως έχουν γεμάτη κοιλιά και έχουν ελεύθερο χρόνο για παιχνίδι».
«Πιθανώς το κάνει για να εντυπωσιάσει ένα άλλο μέλος του κοπαδιού», πιθανολογεί ο Τράιτς. «Ή ίσως απλώς τους αρέσει η μυρωδιά των νεκρών ψαριών».
Τέλος, δεν αποκλείεται να πρόκειται και για μορφή παιχνιδιού, ιδίως μεταξύ νεαρότερων μελών του κοπαδιού.
«Ισως γίνεται από νεαρά ζώα και είναι πιθανόν κάτι που μπορεί να αντιληφθούν και να το κάνουν και άλλα, επειδή είναι πολύ καλά στη μίμηση… με τον ίδιο τρόπο που τα μικρά παιδιά μπορούν να μιμηθούν κόλπα από άλλους, συχνά παρά την αποδοκιμασία των γονιών τους», προσθέτει ο Τράιτς.
«Μεμονωμένο περιστατικό»
Η Μόνικα Γουίλαντ Σιλντς, διευθύντρια του Orca Behavior Institute, υποστηρίζει πως η πρόσφατη εικόνα της όρκας με τον σολομό στο κεφάλι ήταν μεμονωμένη και δεν υποδεικνύει επιστροφή στην τάση του 1987.
«Επρόκειτο για πραγματική τάση τη δεκαετία του ’80, όπου, κατά τη διάρκεια μιας καλοκαιρινής περιόδου, οι φάλαινες του Νότου κουβαλούσαν νεκρούς σολομούς στο κεφάλι τους, μία από τις πολλές “μόδες” των φαλαινών που ήρθαν και παρήλθαν με την πάροδο των ετών», δήλωσε στο CHEK News.
Οπως εικάζει η ίδια, είναι πιο πιθανό η όρκα απλώς να κυνηγούσε και να έτυχε ο φωτογράφος της να πατήσει το «κλικ» τη συγκεκριμένη στιγμή που είχε τον σολομό στο κεφάλι.
«Κατά τη γνώμη μου, είναι υπερβολικό να πούμε ότι επρόκειτο για “καπέλο” σολομού και ακόμη πιο υπερβολικό να θεωρούμε από μία και μόνο φωτογραφία πως επέστρεψε αυτή η μόδα του ’80», σημείωσε η Σιλντς.
Πηγή: Guardian, LiveScience, CBC
