Μέχρι να γυρίσει το «Stand by Me» θεωρούσε πως βρισκόταν υπό τη σκιά του πατέρα του, του κωμικού Καρλ Ράινερ. Ο Ρομπ Ράινερ ήταν αυστηρός με τον εαυτό του ακόμα και αν είχε πετύχει κάμποσα πριν από την πρώτη του ταινία, την οποία αισθάνθηκε ως ουσιαστική προέκταση του εαυτού του. Οχι μόνο είχε γυρίσει το ξεκαρδιστικό «This Is Spinal Tap», αλλά και ως ηθοποιός είχε πρωταγωνιστήσει στο sitcom της δεκαετίας του ’70 «All in the Family» ως Μάικλ Στίβικ – ρόλος που του χάρισε 2 υποψηφιότητες για Emmy και 5 για Χρυσή Σφαίρα.
Ο Ρομπ Ράινερ ήταν μια τόσο φωτεινή και αγαπημένη παρουσία του εμπορικού σινεμά των τελευταίων δεκαετιών, που η είδηση και οι συνθήκες του θανάτου του προκαλούν την ίδια φρίκη με αυτήν που νωρίτερα μέσα στη χρονιά προκάλεσε ο χαμός του Τζιν Χάκμαν και της συζύγου του. Ο Ρομπ και η σύζυγός του, Μισέλ Ράινερ, 78 και 68 ετών αντίστοιχα, βρέθηκαν νεκροί στο σπίτι τους στο Λος Αντζελες το απόγευμα της Κυριακής 14/12, με τα πρώτα στοιχεία να κάνουν λόγο για πιθανή ανθρωποκτονία.
Ο θάνατος του ηθοποιού και σκηνοθέτη χτύπησε μια πολύ ευαίσθητη χορδή, γιατί για όσους έζησαν τις ταινίες του σε πρώτο χρόνο ήταν σαν ο Ρομπ Ράινερ να ήταν κάποιος που ήξεραν καλά. Ηταν μέσα σε όλα μια φιγούρα που φυσιογνωμικά και καλλιτεχνικά έμοιαζε πατρική: είτε σκηνοθετούσε τα αγόρια του «Stand by Me» είτε ακολουθούσε ως φανταστικός ντοκιμαντερίστας και μόνος σώφρων της υπόθεσης μια μπάντα σαν τους Spinal Tap. Υποδύθηκε φυσικά και τον έξω φρενών πατέρα του Λεονάρντο Ντι Κάπριο στο ανηλεές «Ο Λύκος της Γουόλ Στριτ» (2013), ρόλο που δεν μπορούσε να αρνηθεί, μια και όπως είχε πει «είναι έμβλημα τιμής να λες τη λέξη από “f” σε ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε». Είπε και άλλα απίθανα στην ταινία που αδυνατούμε να αναπαραγάγουμε εδώ, αλλά σας προτρέπουμε να ψάξετε.
Ηταν και ο άνθρωπος πίσω από την εταιρεία παραγωγής Castle Rock Entertainment, που ευθύνεται μεταξύ άλλων για το αξεπέραστο τηλεοπτικό «Seinfeld» αλλά και για την ταινία που το IMDb έχει ανακηρύξει με τη βαθμολογία του την καλύτερη που γυρίστηκε ποτέ: το «Τελευταία Εξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ» (1994). Και ένα πρόσωπο γνώριμο, με μικρούς ρόλους εδώ και εκεί, κανένας από τους οποίους βέβαια δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τη φήμη των ταινιών που ο ίδιος σκηνοθέτησε και τα καρέ τους βρίσκονται κάπου στο πίσω μέρος του κινηματογραφικού συλλογικού ασυνειδήτου των παιδιών του ’80 και του ’90.
Στις ταινίες του έπαιζε συχνά με τα κινηματογραφικά κλισέ που όλοι κατά βάθος θέλουμε να εκπληρωθούν, μόνο και μόνο για να τα πάει πάντα ένα βήμα πιο πέρα. Το «Stand by Me» δεν ήταν μόνο μια ταινία που μας θύμιζε την αξία της παιδικής φιλίας, αλλά και αυτή που κοίταξε στο τέλος κατάματα το πώς η ενήλικη πραγματικότητα τσαλακώνει βίαια όσα πιστεύουμε πως θα μείνουν ανέγγιχτα στο επτασφράγιστο ντουλάπι της παιδικότητας. Μια από τις τρομακτικότερες μεταφορές του Στίβεν Κινγκ στη μεγάλη οθόνη δεν ήρθε από κάποιον μετρ του τρόμου αλλά από τον Ρομπ Ράινερ. Και το «Misery» πάτησε ακριβώς στη λεπτή γραμμή όπου η αγάπη και ο θαυμασμός μετουσιώνονται σε κτητικότητα και εμμονή.
Ακόμα και το «This Is Spinal Tap», που μαζί με το «Young Frankenstein» μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο της απολαυστικότερης κωμωδίας που γυρίστηκε ποτέ, δεν έπαιξε με όρους γνωστούς αλλά τους επινόησε από την αρχή. Ακολουθώντας ως Μάρτι ντι Μπέργκι τη φανταστική χαρντ ροκ μπάντα των Spinal Tap, o Ρομπ Ράινερ έφτιαξε ένα mockumentary που δεν αντιμετώπισε το ροκ ως κάτι ιερό, αλλά το διακωμώδησε ώς την τελευταία του λεπτομέρεια, χωρίς να παύει να τρέφει μια βαθιά κατανόηση και αγάπη για αυτό. Κάτι που έκανε όχι κατόπιν εορτής, αλλά τη στιγμή που το ροκ βιωνόταν ακόμη σαν κάτι που δεν άγγιζες.
Και ενώ ήταν μια σκηνοθετική φιγούρα που κάπως ασυνείδητα θα κατατάσσαμε δίπλα στην αιώνια λιακάδα του Τζον Χιουζ, ο Ρομπ Ράινερ ως σκηνοθέτης δεν είπε ιστορίες που αφορούσαν μόνο την ορμή της νιότης. Οι ταινίες του αφηγήθηκαν κυριολεκτικά παραμύθια («The Princess Bride», 1987), την πρώιμη («Stand by Me», 1986) και την ύστερη εφηβεία («The Sure Thing», 1985). Tα νιάτα που… αντέχουν την αλήθεια, προς απογοήτευση του Τζακ Νίκολσον («A Few Good Men», 1992), και τα οποία οδεύοντας στα 30 ερωτεύονται («Οταν η Χάρι γνώρισε τη Σάλι», 1989), μέχρι να δουν τη γονεϊκότητα να διαβρώνει το πάθος τους («The Story of Us», 1999). Η αντρική φιλία επέστρεψε στις ύστερες ταινίες του Ράινερ με το «The Bucket List» (2007) και τους «παλιόφιλους» Μόργκαν Φρίμαν και Τζακ Νίκολσον, ενώ αυτή που έμελλε να είναι η τελευταία ταινία που σκηνοθέτησε έμοιαζε με έναν ανοικτό λογαριασμό.
Το «Spinal Tap: The End Continues», που βγήκε φέτος στις αίθουσες του εξωτερικού, ήταν το κινηματογραφικό reunion των Spinal Tap που κάποιοι περίμεναν 40 χρόνια. Και ενώ μια ταινία που σατιρίζει το ροκ εν έτει 2025 μπορεί να μοιάζει εν πολλοίς με ξαναζεσταμένο φαγητό, ο κύκλος έκλεισε σωστά: ο σκηνοθέτης Ρομπ Ράινερ γύρισε από εκεί που ξεκίνησαν όλα, για να διακωμωδήσει, για μια τελευταία φορά, τον ίδιο του τον εαυτό.
Ο Ρομπ Ράινερ σκηνοθέτησε λοιπόν την ίδια μας τη ζωή, σε κάθε έκφανση που πίσω από το άπλετο φως της άφηνε ρωγμές και για το σκοτάδι. Και έβλεπε τη ζωή με τον τρόπο που αναζητούμε να τη δούμε ένα απόγευμα Κυριακής, την ώρα που μια ταινία είναι η άτυπη διάσωση από τη μελαγχολία. Ακόμα και αν η Κυριακή που έφερε το τέλος του ήταν σκοτεινότερη από ό,τι οποιαδήποτε σκηνοθετική του απόπειρα τόλμησε να γίνει ποτέ.
