Δεν βγαίνω ποτέ από το σπίτι χωρίς να φοράω ένα δαχτυλίδι από νεφρίτη ή μάτι της τίγρης. Παρότι είμαι (κυρίως) λογικός άνθρωπος, έχω κάποιες προλήψεις –το αποδίδω στην κινέζικη πλευρά της καταγωγής μου. Και οι δύο πέτρες υποτίθεται πως έχουν προστατευτικές ιδιότητες, και πάντα πίστευα ότι είναι προτιμότερο να φυλάω τα νώτα μου, παρά να παίρνω ρίσκα. Ανεξαρτήτως παραμυθιών και δεισιδαιμονιών, μου αρέσει το πώς δείχνουν οι ημιπολύτιμοι αυτοί λίθοι με τα πολλά στρώματα όπως ο νεφρίτης από τη Βιρμανία, το lapis lazuli, η αβεντουρίνη, o μαλαχίτης -και βεβαίως το μάτι της τίγρης. Υπάρχει λόγος που χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό στην ανδρική κοσμηματοποιία: προσθέτουν χρώμα και στυλ χωρίς την λάμψη των διαμαντιών ή των σμαραγδιών. Γι’ αυτό, με ενθουσιάζει η πληθώρα ρολογιών με καντράν από πέτρες που δημιουργούν τώρα τελευταία όλο και πιο συχνά οι ωρολογοποιοί.
Ωστόσο, η χρήση αυτών των ημιπολύτιμων λίθων στα ρολόγια δεν είναι κάτι νέο. Γύρω στα μέσα του περασμένου αιώνα, η Piaget έθεσε ψηλά τον πήχη σε αυτή την κατηγορία όπου και εξακολουθεί να διαπρέπει μέχρι σήμερα. «Η Piaget ήταν πρωτοπόρος στη χρήση καντράν από σκληρή πέτρα τη δεκαετία του ‘60 και του ‘70. Εξακολουθεί να δημιουργεί μερικά από τα καλύτερα σχέδια που ενσωματώνουν ημιπολύτιμους λίθους», μου λέει η Rachel Garrahan, συντάκτρια θεμάτων για ρολόγια και κοσμήματα στη Βρετανική Vogue. Πέρα από τα αισθητικά πλεονεκτήματα αυτών των λίθων, υπάρχει και η αίσθηση υπερηφάνειας που συνοδεύει την επιτυχία στη διαχείριση αυτού του εξαιρετικά εύθραυστου υλικού.
«Το να κόψεις ένα καντράν είναι μια πρόκληση. Το να τοποθετήσεις τους δείκτες στο καντράν και να το ρυθμίσεις χωρίς να ραγίσει είναι μία ακόμη -δυσκολότερη», εξηγεί ο Guillaume Chautru, επικεφαλής Γεμμολογίας στην Piaget. «Η ευαισθησία που απαιτείται για τη δουλειά με ένα ημιπολύτιμο, φυσικό υλικό είναι ιδιαίτερη. Η εργασία πρέπει να γίνεται πολύ επιδέξια. Ένα λάθος στη διαδικασία και το καντράν θα καταστραφεί. Είναι επίπονη δουλειά, αλλά η ανταμοιβή μπορεί να είναι… εκθαμβωτική», προσθέτει η Garrahan. Και είναι πράγματι εκθαμβωτική, αν λάβουμε υπόψη την γκάμα που κυκλοφορεί στην αγορά αυτήν την εποχή.
«Το να κόψεις ένα καντράν είναι μια πρόκληση. Το να τοποθετήσεις τους δείκτες στο καντράν και να το ρυθμίσεις χωρίς να ραγίσει είναι μία ακόμη -δυσκολότερη», εξηγεί ο Guillaume Chautru, επικεφαλής Γεμμολογίας στην Piaget.
Ο μέγας γαλλικός οίκος Dior έχει επενδύσει πρόσφατα πολλή ενέργεια πάνω σε σχέδια με ορυκτές πέτρες. Τα ρολόγια Gem Dior, που έχουν χαρακτηριστικά ασύμμετρα οκτάγωνα καντράν από lapis lazuli, μαλαχίτη και αραγωνίτη, είναι υπέροχα παραδείγματα του πώς αυτά τα υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν εξαιρετικά, αντικαθιστώντας πιο ακριβά πολύτιμα πετράδια. Το Serpenti της Bulgari – ένα εμβληματικό μοντέλο από τη δεκαετία του 1940 – επανασχεδιάστηκε πέρσι από τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Tadao Ando και ονομάστηκε ‘Tubogas’, με μικροψηφιδωτά καντράν από ορυκτές πέτρες, προσφέροντας ένα παράδειγμα όπου υψηλή κοσμηματοποιία και ωρολογοποιία γίνονται ένα. Εξίσου γοητευτικά είναι τα ρολόγια Sweet Alhambra της Van Cleef & Arpels, τα οποία ενσωματώνουν μαλαχίτη, όνυχα και lapis τόσο στο καντράν όσο και στα λουράκια.
Η Hermès έχει κάνει πάταγο τον τελευταίο καιρό με τη μια σχεδιαστική επιτυχία μετά την άλλη. Tο Arceau L’Heure De La Lune, με καντράν από μπλε μαργαριτάρι γρανίτη που μοιάζει με ουρανό, ζωγραφισμένο από το πινέλο κάποιου ιμπρεσιονιστή, είναι μια ιδιαίτερα καλλιτεχνική έκφραση του savoir faire και της εξαιρετικής χειροτεχνία του Οίκου.
Κατακτώντας το mainstream
Ενώ ίσως δεν αποτελεί έκπληξη ότι οίκοι που ειδικεύονται σε κοσμήματα υψηλής ποιότητας χρησιμοποιούν σκληρές πέτρες, η τάση έχει επίσης επηρεάσει την mainstream αγορά ανδρικών ρολογιών. «Οι τάσεις είναι κυκλικές, και η στροφή προς μια πιο προσέγγιση στη χρήση ρολογιών και κοσμημάτων γενικά, χωρίς προσκόλληση σε κάποιο φύλο συγκεκριμένα, σημαίνει ότι τα καντράν από ορυκτές πέτρες χρησιμοποιούνται και σε ρολόγια αθλητικά ή κλασικά αντρικά», εξηγεί η Garrahan. Η Audemars Piguet, για παράδειγμα, κυκλοφόρησε μια έκδοση του εμβληματικού της Royal Oak με καντράν από τυρκουάζ. Σε ένα ρολόι τόσο διάσημο όσο αυτό, η γοητεία της χρήσης του συγκεκριμένου υλικού είναι προφανής: καμία πέτρα δεν είναι ίδια, με τη στρωμάτωση και τις αποχρώσεις να διαφέρουν, δίνοντας σε κάθε μοντέλο την μοναδικότητα ενός δακτυλικού αποτυπώματος. «Όποιος έχει κοιτάξει ποτέ ένα διακοσμητικό καντράν από πέτρα, γνωρίζει την υπνωτική του επίδραση. Είναι πραγματικά μοναδικό και δεν θα δεις ποτέ το ίδιο αποτέλεσμα σε δύο διαφορετικά ρολόγια», λέει ο Chautru.
Tο Arceau L’Heure De La Lune, με καντράν από μπλε μαργαριτάρι γρανίτη που μοιάζει με ουρανό, ζωγραφισμένο από το πινέλο κάποιου ιμπρεσιονιστή, είναι μια ιδιαίτερα καλλιτεχνική έκφραση του savoir faire και της εξαιρετικής χειροτεχνία του Οίκου Hermès.
Ακόμα και τα καταδυτικά ρολόγια – τα απόλυτα εργαλεία – δεν έχουν μείνει ανεπηρέαστα από την τάση. Η Ulysee Nardin – ένας ελβετικός οίκος γνωστός για τη σύνδεσή του με τη θάλασσα– κυκλοφόρησε πρόσφατα το Atoll Diver με καντράν από χρυσοκόλλα, το οποίο μιμείται τα αστραφτερά γαλάζια νερά ενός τροπικού υφάλου. Η Zodiac – ένας μικρός οίκος με cult status ανάμεσα στους watch aficionados– κυκλοφόρησε επίσης εκδόσεις του εμβληματικού του Super Sea Wolf με σκληρές πέτρες και μετεωρίτη, και μάλιστα σε τιμές που κάνουν την τάση προσβάσιμη στο ευρύ κοινό.
Ο οίκος Gucci με τη συλλογή του G-Timeless Multibee σε μαλαχίτη, όνυχα και μάτι της τίγρης έχει μια αίσθηση gender-neutral που θα εντυπωσιάσει τους αφοσιωμένους οπαδούς της μόδας, ενώ η Louis Vuitton με το κομψό Escale σε μαύρο όνυχα και μετεωρίτη ανταποκρίνεται στις τελευταίες τάσεις με τον μοναδικό σχεδιασμό που περιμένουμε από έναν κορυφαίο οίκο. Πίσω στο σύμπαν της υψηλής ωρολογοποιίας, η Rolex έχει χρησιμοποιήσει επίσης σκληρές πέτρες στην ιστορία της, και μας το ξαναθύμισε πρόσφατα με την κυκλοφορία ενός Oyster Perpetual Day-Date με καντράν από τυρκουάζ, σάρδιο λίθο και πράσινη αβεντουρίνη, μέσα σε μια τριάδα από πολύτιμα μέταλλα. Αυτά τα unisex ρολόγια με τα λαμπερά καντράν αποδεικνύουν πόσο διαδεδομένη είναι η τάση, αφού έχει καταφέρει να διεισδύσει μέχρι και στον σταθερά συντηρητικό κατάλογο της Rolex.
Η Nivada-Grenchen, ένας οίκος που αναπαράγει με εξαιρετική αξία και απόλυτη ακρίβεια σπουδαία σχέδια από τα μέσα του περασμένου αιώνα, προσφέρει το F77 με καντράν από αβεντουρίνη και ενσωματωμένο μπρασελέ από τιτάνιο, θυμίζοντας έντονα την αισθητική ενός Royal Oak της δεκαετίας του ’70, χωρίς την ετικέτα με την εξωφρενική τιμή. Το βραβείο, όμως, για την πιο καλλιτεχνική χρήση σκληρής πέτρας σε καντράν πηγαίνει στο Toledano & Chan – ένα μικρό brand, το οποίο κυκλοφόρησε το B/1 – μια ασύμμετρη ομορφιά εμπνευσμένη από την αρχιτεκτονική του μπρουταλισμού με ένα εκθαμβωτικό μπλε λαζουρίτη (lapis lazuli). H ArtyA, ένας μικρός, αλλά πολύ αγαπημένος οίκος, πέτυχε το αδύνατο, δημιουργώντας το Curvy Purity Tourbillon, με ολόκληρη την κάσα του κατασκευασμένη βιρμανικό νεφρίτη. Παρά το ότι ο νεφρίτης έχει υψηλή σκληρότητα (βρίσκεται πολύ ψηλά στην κλίμακα Mohs), μπορεί να γίνει ασταθής όταν χαράσσεται σε συγκεκριμένο πάχος – είναι σίγουρο πως υπήρξαν πολλές αποτυχίες πριν επιτευχθεί το τελικό αποτέλεσμα.
Μια πιο αστρική εκδοχή
Δεν είναι μόνο οι ορυκτές πέτρες που έχουν κατακτήσει τον κόσμο της ωρολογοποιίας – μερικά brands στρέφονται στο διάστημα για έμπνευση. «Οι μετεωρίτες προσφέρουν ένα ιδιαίτερο αισθητικό αποτέλεσμα και η προέλευσή τους είναι συναρπαστική. Αν και δεν είναι διακοσμητικές πέτρες θεωρητικά, προσφέρουν μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή στην οικογένεια των καντράν που διαμορφώνονται μοναδικά από τη φύση», μου λέει ο Chautru.
Οι μετεωρίτες προσφέρουν ένα ιδιαίτερο αισθητικό αποτέλεσμα και η προέλευσή τους είναι συναρπαστική.
Η Chanel απέδειξε τις σχεδιαστικές της ικανότητες στον τομέα αυτό με το Monsieur Meteorite, όπου κάτω από το καντράν, φτιαγμένο από πέτρα μετεωρίτη που έπεσε στη γη, υπάρχει ένα tourbillon – αυτό το κλωβοειδές εξάρτημα που περιστρέφεται για να αντισταθμίσει την αρνητική επίδραση της βαρύτητας στον μηχανισμό και να βελτιώσει την ακρίβεια της χρονομετρίας. Η Girard-Perregaux επίσης ακολουθεί την οδό του avant-garde με το Free Bridge Meteorite, το οποίο αποδομεί τη γέφυρα – το εξάρτημα που συγκρατεί τα εσωτερικά κινούμενα μέρη – προσφέροντας ανοιχτή θέα στον θαυμαστό μηχανισμό και στα θραύσματα του μετεωρίτη Gibeon, που σχηματίστηκε πριν από 4,5 εκατομμύρια χρόνια.
Η Omega και η Bulova επίσης συμμετέχουν στον πόλεμο των άστρων, με την πρώτη να κυκλοφορεί το Speedmaster Grey Side of the Moon με «καπνιστό» καντράν από μετεωρίτη, ενώ η δεύτερη λανσάρει τον περιορισμένης έκδοσης Lunar Chronograph που επίσης διαθέτει σκοτεινό, σκιασμένο καντράν.
Σίγουρα κάποια πέτρα –ή βράχος του διαστήματος– θα σας έχει τραβήξει ήδη την προσοχή. Και με την πληθώρα εξαιρετικών σχεδίων που κυκλοφορούν, είναι πολύ πιθανό να βρεθείτε “between a rock and a hard place” (όπως λέμε στο Λονδίνο και που είμαι σίγουρος ότι καταλαβαίνετε ακριβώς τι εννοώ) όταν έρθει η ώρα της επιλογής…
