Eχετε υποβληθεί σε μια επέμβαση για τη βελτίωση της ροής του αίματος στην καρδιά σας – είτε αγγειοπλαστική με τοποθέτηση stent είτε επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (bypass). Κάνετε ό,τι μπορείτε για να αποφύγετε μια καρδιακή προσβολή ή μια νέα επέμβαση; Πέραν της συμβουλής για φυτοφαγική κατά βάση διατροφή, τακτική άσκηση, καλό ύπνο και διαχείριση του στρες, τα φάρμακα είναι απολύτως κρίσιμης σημασίας.
«Για διάφορους λόγους, τα άτομα με καρδιοπάθεια δεν τηρούν πάντα τη συνιστώμενη φαρμακευτική αγωγή, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε υποτροπή των καρδιολογικών προβλημάτων», δηλώνει ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ δρ Farouc Jaffer, διευθυντής στεφανιαίων παρεμβάσεων στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης. Ας δούμε τα φάρμακα που συνταγογραφούνται συχνότερα, γιατί τα χρειάζεστε και κατά πόσο μπορείτε να σταματήσετε τη λήψη τους και πότε.
Έλεγχος των θρόμβων: Διπλή αντιαιμοπεταλιακή θεραπεία
Όταν οι άνθρωποι έχουν λάβει stent, έχουν υποβληθεί σε επέμβαση bypass ή έχουν εμφανίσει καρδιακή προσβολή, οι γιατροί συνήθως συνταγογραφούν έναν συνδυασμό φαρμάκων για να εμποδίσουν τα αιμοπετάλια (συστατικά του αίματος) να κολλήσουν μεταξύ τους και να σχηματιστούν θρόμβοι. Ο συνδυασμός αυτός, ο οποίος είναι γνωστός ως διπλή αντιαιμοπεταλιακή θεραπεία (DAPT), περιλαμβάνει χαμηλή δόση ασπιρίνης συν άλλο ένα αντιθρομβωτικό φάρμακο: κλοπιδογρέλη, πρασουγρέλη ή τικαγρελόρη.
Στο παρελθόν, οι ασθενείς συνέχιζαν την DAPT για δύο χρόνια ή και περισσότερο μετά την τοποθέτηση stent, αναφέρει ο δρ Jaffer. Όμως, καθώς τόσο τα stent όσο και η διαδικασία εμφύτευσής τους βελτιώνονταν με την πάροδο των ετών, παράλληλα μειωνόταν και ο κίνδυνος ανάπτυξης θρόμβων και σχετικών επιπλοκών. «Οι τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες μείωσαν τη διάρκεια της DAPT σε 6 έως 12 μήνες μετά την τοποθέτηση stent, αν και το διάστημα αυτό μπορεί να συντομευθεί ή να παραταθεί ανάλογα με τις δικές σας ιδιαίτερες συνθήκες», προσθέτει ο δρ Jaffer. Επειδή η DAPT μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας, τα άτομα που παρατηρούν συχνά μωλωπισμό, αιμορραγία στα ούλα ή ρινορραγία (ροή αίματος από τη μύτη) θα πρέπει να ενημερώνουν τον γιατρό τους, ο οποίος μπορεί να τους συμβουλεύσει να σταματήσουν το ένα από τα φάρμακα. Αυτός ο τύπος ήπιας αιμορραγίας μπορεί να είναι προάγγελος μελλοντικής έντονης αιμορραγίας στο γαστρεντερικό σύστημα, στον εγκέφαλο ή σε άλλο σημείο του σώματος, η οποία μπορεί ενίοτε να είναι πολύ σοβαρή.
Από την άλλη μεριά, τα άτομα με αυξημένο κίνδυνο θρόμβωσης μπορεί να ωφεληθούν από τη συνέχιση της DAPT για ένα έτος ή περισσότερο. Αξίζει να σημειωθεί το εξής: Τα αντιόξινα φάρμακα που είναι γνωστά ως αναστολείς της αντλίας πρωτονίων –τα οποία περιλαμβάνουν τη μη συνταγογραφούμενη ομεπραζόλη ή τη συνταγογραφούμενη παντοπραζόλη– μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας στο γαστρεντερικό σύστημα. Συνιστώνται συχνά για άτομα που λαμβάνουν DAPT και είναι άνω των 65 ετών, έχουν ιστορικό αιμορραγίας στο ανώτερο γαστρεντερικό ή λαμβάνουν άλλα φάρμακα τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής και της αρθρίτιδας.
Πρόληψη της πλάκας: Φάρμακα μείωσης της LDL
Η περίσσεια LDL χοληστερόλης προκαλεί ανάπτυξη αθηρωματικής πλάκας στο εσωτερικό των αρτηριών της καρδιάς – πρόκειται για μια σημαντική αιτία καρδιακής προσβολής και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Παρότι τα φάρμακα για τη μείωση της LDL, όπως οι στατίνες, είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου, ορισμένα άτομα διστάζουν να τα λάβουν, δηλώνει ο δρ Jaffer. Αντί να απορρίψει τις ανησυχίες τους (ορισμένες από τις οποίες οφείλονται σε παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης), αναγνωρίζει ότι κανένα επιστημονικό στοιχείο δεν είναι αψεγάδιαστο και ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι πιθανές. «Εξηγώ, όμως, ότι μπορούμε να συνεργαστούμε για να βρούμε έναν τρόπο να μειώσουμε την LDL, είτε προσαρμόζοντας τη δόση είτε αλλάζοντας το φάρμακο», προσθέτει. (Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές, βλ. «Νέο τοπίο στα φάρμακα για τη μείωση της LDL χοληστερόλης» στο τεύχος των Θεμάτων Υγείας που κυκλοφόρησε στις 6 Απριλίου 2022.) Για άτομα με γνωστή καρδιοπάθεια, οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν μείωση της LDL στο ήμισυ, με στόχο ένα επίπεδο κάτω από 70 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο (mg/dL). Όμως, όσο χαμηλότερη είναι η LDL (ακόμη και κάτω από 40 mg/dL) τόσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος για καρδιολογικά προβλήματα, επισημαίνει ο δρ Jaffer. Τα άτομα με υψηλά τριγλυκερίδια (150 mg/dL και άνω) μπορεί να ωφεληθούν από το εικοσιπενταενοϊκό αιθύλιο. Το φάρμακο αυτό μειώνει τα τριγλυκερίδια και, σε συνδυασμό με τις στατίνες, μειώνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και σχετικών προβλημάτων κατά 25%.
Εξαιρετικά αποτελεσματικές οι στατίνες στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
Διαχείριση άλλων παραγόντων κινδύνου
Τα φάρμακα για την αντιμετώπιση άλλων παθήσεων που συμβάλλουν στην καρδιοπάθεια (ιδίως της υψηλής αρτηριακής πίεσης και του διαβήτη) είναι επίσης πολύ σημαντικά. Φροντίστε να μάθετε τις επιθυμητές τιμές, οι οποίοι μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία σας και τυχόν άλλες παθήσεις που έχετε. Ένας τυπικός στόχος για την αρτηριακή πίεση είναι 130/80 mm Hg ή χαμηλότερος και ένας τυπικός στόχος για το σάκχαρο αίματος είναι μια τιμή A1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη) κάτω από 7%.
Η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής δεν είναι το μοναδικό πλεονέκτημα που προσφέρει η τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής. Όταν είστε λίγο πάνω από 60 ετών, το να επιβιώσετε έως τα 85 αντί για τα 82 μπορεί να μη φαίνεται σημαντικό, σχολιάζει ο δρ Jaffer. «Πώς θα σας φαινόταν, όμως, αν τα φάρμακα μπορούσαν να σας βοηθήσουν να αποφύγετε μια καρδιακή προσβολή ή κάποιες περισσότερο επεμβατικές καρδιολογικές διαδικασίες ή την καρδιακή ανεπάρκεια για τις επόμενες δύο δεκαετίες; Αυτό συνιστά τεράστια βελτίωση της ποιότητας ζωής σας και άλλον έναν σημαντικό στόχο των καρδιολογικών φαρμάκων», καταλήγει.
