Αν ανήκετε στα εκατομμύρια των ανθρώπων που καθηλώνονται για να παρακολουθήσουν τα ιατρικά δράματα στην τηλεόραση, μπορεί να αναρωτιέστε πόσο σωστά απεικονίζουν αυτές οι σειρές τα καρδιολογικά προβλήματα και τη θεραπεία τους. Όπως συμβαίνει σχεδόν με όλες τις ιστορίες στη μικρή (και στη μεγάλη) οθόνη, οι χρόνοι συνήθως συμπτύσσονται και ορισμένες πλευρές μπορεί να δραματοποιούνται για να συγκινήσουν τους θεατές. Σε γενικές γραμμές, όμως, οι ιατρικές λεπτομέρειες βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα και είναι ρεαλιστικές.
«Έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι τείνουν να πιστεύουν ό,τι βλέπουν στην τηλεόραση και επομένως είναι σημαντικό να περιγράφονται τα πράγματα σωστά», παρατηρεί ο δρ Neal Baer, συνδιευθυντής του προγράμματος Κοινωνικών Μέσων, Ιατρικής και Υγείας και λέκτορας Γενικής Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Ο δρ Baer, ο οποίος ήταν εκτελεστικός παραγωγός στο καταξιωμένο ιατρικό δράμα ER (Τμήμα επειγόντων περιστατικών) του καναλιού NBC για επτά κύκλους, είναι επίσης μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του προγράμματος Hollywood, Health and Society (βλ. «Συνδέοντας τους σεναριογράφους της τηλεόρασης με ειδικούς στην Ιατρική»).
Παρότι το ER έκανε πρεμιέρα πριν από τρεις και πλέον δεκαετίες, ήταν η σειρά με την υψηλότερη τηλεθέαση στην πλατφόρμα Hulu τον Φεβρουάριο του 2020. Οι λάτρεις του ER και παρόμοιων προγραμμάτων (όπως τα Grey’s Anatomy, Chicago Hope, New Amsterdam και The Resident) γνωρίζουν ότι οι καρδιακές προσβολές και οι καρδιακές ανακοπές είναι συχνές σε αυτές τις σειρές.
Η ανταπόκριση στα επείγοντα καρδιολογικά περιστατικά
Αν εσείς ή κάποιο μέλος της οικογένειάς σας έχετε καρδιοπάθεια, μπορεί να είναι χρήσιμο να δείτε πώς αντιμετωπίζουν οι γιατροί αυτές τις επείγουσες καταστάσεις, γιατί αυτό θα σας βοηθήσει να γνωρίζετε τι να περιμένετε, λέει ο δρ Baer. Σε κάθε άτομο με πιθανολογούμενη καρδιακή προσβολή πραγματοποιείται άμεσα ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ, μια εξέταση για την αξιολόγηση της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς) και μια εξέταση αίματος που ελέγχει για βλάβη στο μυοκάρδιο και χορηγείται ίσως μια μικρή δόση ασπιρίνης, ενώ μια καρδιακή ανακοπή απαιτεί καρδιοπνευμονική ανάνηψη (βλ. «Χρειάζεστε μια ώθηση για να μάθετε ΚΑΡΠΑ;»).
Σε πιθανολογούμενη καρδιακή προσβολή πραγματοποιείται άμεσα ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα και μια εξέταση αίματος, ενώ μια καρδιακή ανακοπή απαιτεί καρδιοπνευμονική ανάνηψη.
«Επειδή ήθελα να απεικονίσω τις πιθανές συνέπειες της ΚΑΡΠΑ, έκανα ένα επεισόδιο με τον Noah Wyle [που υποδυόταν τον φοιτητή ιατρικής John Carter στο ER], στο οποίο πραγματοποιεί ανάνηψη σε κάποιον με ΚΑΡΠΑ, αλλά πάνω στην προσπάθεια του σπάει τα πλευρά και τραυματίζει τον πνεύμονα», διηγείται ο δρ Baer. Στη νέα δραματική σειρά του καναλιού Max, The Pitt, η οποία ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2025, εμφανίζεται πάλι ο Noah Wyle, αυτή τη φορά ως θεράπων ιατρός σε ένα τμήμα επειγόντων περιστατικών. Η ΚΑΡΠΑ έχει την τιμητική της σε αρκετά επεισόδια του πρώτου κύκλου, συμπεριλαμβανομένου ενός στο οποίο ένας ασθενής δέχεται συμπιέσεις στον θώρακα από μια μηχανή παροχής ΚΑΡΠΑ, καθώς και ενός άλλου στο οποίο γίνεται συζήτηση σχετικά με τις περιπτώσεις στις οποίες η απινίδωση (η χορήγηση ενός ηλεκτρικού σοκ στην καρδιά) δεν έχει νόημα.
Ανείπωτες ιστορίες
Η δρ Daniela Lamas, πνευμονολόγος και εντατικολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital, ήταν σεναριογράφος στο ιατρικό δράμα του καναλιού Fox The Resident για τέσσερις κύκλους. Ως λάτρης των ιατρικών σειρών (έχει παρακολουθήσει και τους 15 κύκλους του ER τουλάχιστον από δύο φορές), εκτιμά τον τρόπο που απεικονίζονται στο ER και στο The Pitt οι γρήγορες παρεμβάσεις που απαιτούνται στη διάρκεια των επειγόντων καρδιολογικών περιστατικών. Ωστόσο, οι ιατρικές σειρές δεν μπορούν πραγματικά να μεταδώσουν το πώς είναι να ζεις με μια χρόνια πάθηση όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, επισημαίνει. «Ως γιατρός που έχω επίσης δουλέψει στη μακροχρόνια φροντίδα, ενδιαφέρομαι για ιστορίες που δεν τελειώνουν αμέσως μετά την επέμβαση», σχολιάζει. Στην τηλεόραση, οι ασθενείς συνήθως ξυπνούν και όλα είναι καλά, αλλά απουσιάζουν οι ιστορίες της ανάρρωσης. Για παράδειγμα, όταν κάποιος πηγαίνει για καρδιολογική αποκατάσταση μετά από μια καρδιακή προσβολή ή όταν αναρρώνει μετά από μια μεταμόσχευση καρδιάς.
«Νομίζω όμως ότι το The Resident παρουσιάζει πολύ ωραία ιστορίες στις οποίες τίθεται το ερώτημα του κατά πόσο οι επεμβάσεις είναι πάντα η σωστή κίνηση», σχολιάζει η δρ Lamas. Οι γιατροί προσπαθούν να κάνουν το σωστό για τους ασθενείς τους, αλλά τα κίνητρα για την πραγματοποίηση επεμβάσεων ή τη χρήση μηχανημάτων μπορούν να νικήσουν το ένστικτό τους. Οι άνθρωποι θα πρέπει να γνωρίζουν αυτό το πιθανό πρόβλημα και να κάνουν ερωτήσεις σχετικά με τα οφέλη και τους κινδύνους των νεότερων θεραπειών», επισημαίνει. «Μπορεί να είναι πραγματικά συναρπαστικό ένα επεισόδιο με ένα καταστροφικό ιατρικό συμβάν που ακολουθείται από μια σπουδαία διάσωση. Στην πραγματική ζωή, όμως, η ιστορία δεν πάει πάντα έτσι. Μερικές φορές, το να κάνεις περισσότερα δεν είναι η καλύτερη επιλογή», επισημαίνει η δρ Lamas.
Συνδέοντας τους σεναριογράφους της τηλεόρασης με ειδικούς στην Ιατρική
Το Hollywood, Health and Society (HH&S) είναι ένα πρόγραμμα του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας (USC) το οποίο παρέχει στον κόσμο του θεάματος σύγχρονες και ορθές πληροφορίες σχετικά με την υγεία και την Ιατρική. Το δωρεάν αυτό πρόγραμμα εγκαινιάστηκε το 2001, χάρη σε μια επιχορήγηση από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, το προσωπικό του οποίου είναι εμπειρογνώμονες που βοηθούν τους σεναριογράφους που ζητούσαν συμβουλές για τη δημιουργία ιατρικά ορθών τηλεοπτικών προγραμμάτων. «Το CDC κατανόησε πραγματικά πόσο σημαντική είναι η επίδραση της λαϊκής κουλτούρας στη στάση και τη συμπεριφορά του κοινού απέναντι στα θέματα υγείας», δηλώνει η διευθύντρια του HH&S, Kate Folb.
Ο οργανισμός αυτός διατηρεί μια βάση δεδομένων με χιλιάδες ειδικούς σε θέματα υγείας, ιατρικής και επιστήμης (συμπεριλαμβανομένων μερικών που εργάζονται στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ), οι οποίοι παρέχουν αφιλοκερδώς συμβουλές για τη δημιουργία σεναρίων. Επιπρόσθετα στην υποστήριξη που παρείχαν στο The Pitt και σε άλλα παρόμοια ιατρικά δράματα (δείτε το κυρίως άρθρο), το HH&S συμβάλλει στη δημιουργία ποικίλων άλλων προγραμμάτων που απευθύνονται σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες, από σειρές κινούμενων σχεδίων έως σαπουνόπερες. «Συνεργαστήκαμε με το NBC σχετικά με μια καρδιακή ανακοπή στη δραματική σειρά This is Us. Για το νομικό δράμα Bull του καναλιού CBS, ο εμπειρογνώμονάς μας έλεγξε τον διάλογο που εκτυλίσσεται σε μια σκηνή χειρουργείου σχετικά με την αντικατάσταση μιας μιτροειδούς βαλβίδας σε παλλόμενη καρδιά», λέει η Folb.
Οι τηλεοπτικοί παραγωγοί ενδιαφέρονται πολύ για την ιατρική ορθότητα, όχι μόνο από ενδιαφέρον για τους θεατές τους, αλλά και λόγω της οικονομικής σημασίας που έχει για τους ίδιους. «Γνωρίζουν ότι τα ακροατήριά τους παρακολουθούν στενά και προσέχουν την κάθε λέξη, ενώ επίσης οι περισσότεροι θεατές δραστηριοποιούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», λέει η Folb. Όλοι έχουν θέματα υγείας και πολλοί έχουν καρδιοπάθεια ή γνωρίζουν κάποιον με καρδιοπάθεια. Αν λοιπόν κάτι φαίνεται λάθος σε μια σειρά, ο κόσμος θα αμφισβητήσει την ορθότητα της συγκεκριμένης σκηνής και θα επισημάνει τα λάθη στο διαδίκτυο. «Μπορεί να χάσεις όχι μόνο έναν θεατή, αλλά και όλες τις επαφές του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», προσθέτει η Folb.
