Το κότσι είναι γνωστό ότι είναι επώδυνο, άσχημο και προκαλεί έναν βαθμό αναπηρίας. Μπορεί να δυσχεραίνει την ικανότητά σας για περπάτημα και για άσκηση, καθώς και τη λειτουργικότητά σας. Το χειρουργείο αποτελεί μία από τις επιλογές για την αντιμετώπιση της πάθησης, αλλά δεν εφαρμόζεται σε όλους. «Αξίζει τον κόπο εάν το κότσι είναι επώδυνο και σας εμποδίζει από διάφορες δραστηριότητες. Εάν δεν είναι, μη βιαστείτε να προχωρήσετε στην επέμβαση χωρίς να σταθμίσετε προσεκτικά τους κινδύνους και τα οφέλη», λέει ο δρ Gregory Waryasz, χειρουργός άκρου ποδός και ποδοκνημικής στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Mass General Brigham Sports Medicine.
Μια μη ευθυγραμμισμένη άρθρωση
Το κότσι δεν είναι απλώς ένα οστικό εξόγκωμα (προσεκβολή) στο πλάι του πέλματός σας. Είναι μια μη ευθυγραμμισμένη μεταταρσοφαλαγγική άρθρωση. Η άρθρωση αυτή συνδέει το πρώτο μακρύ οστό του μπροστινού τμήματος του ποδιού (μετατάρσιο) με το πρώτο οστό (φάλαγγα) του μεγάλου δακτύλου.
Μερικές φορές, οι σύνδεσμοι που κρατούν αυτά τα οστά ευθυγραμμισμένα εξασθενούν, με αποτέλεσμα το πρώτο οστό στο μετατάρσιο να προβάλλει προς τα έξω. Η φάλαγγα στη συνέχεια μετατοπίζεται με κατεύθυνση επίσης προς τα έξω, και έτσι καταλήγετε να έχετε μια παραμόρφωση (βλαισό μεγάλο δάκτυλο) που προκαλεί περισσότερες δυσκολίες. Μεταξύ των δυνητικών προβλημάτων είναι:
• οστικός πόνος (στο κότσι)
• μια χρόνια πληγή στο δέρμα (έλκος) πάνω στο κότσι, καθώς τρίβεται στο παπούτσι σας
• πόνος στο δεύτερο δάκτυλο (καθώς το μεγάλο δάκτυλο το πιέζει)
• παρεκτόπιση του δεύτερου δακτύλου (καθώς οδηγείται πάνω από το μεγάλο δάκτυλο)
Η «επίσημη» λύση
Μη βασίζεστε στις υποσχέσεις διαφημίσεων για γκάτζετ που υπόσχονται επανευθυγράμμιση των οστών. Δεν υπάρχουν ισχυρά στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς. Ο μόνος τρόπος να απαλλαγείτε από ένα κότσι είναι μέσω χειρουργείου, και υπάρχουν πολυάριθμοι τύποι και προσεγγίσεις. Ο δρ Waryasz αναφέρει ότι οι παρακάτω επεμβάσεις είναι οι συνηθέστερες.
Οστεοτομία. Αυτή η τεχνική συχνά εφαρμόζεται σε ένα ήπιο κότσι. Συνίσταται σε κοπή, νέα ευθυγράμμιση των οστών της άρθρωσης και σταθεροποίησή τους με χειρουργικές βίδες. Η οστεοτομία μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω μεγάλων τομών (κλασικό ανοιχτό χειρουργείο) ή μέσω μικρών τομών (ελάχιστα επεμβατικό χειρουργείο).
Επέμβαση Lapidus. Σε αυτό το χειρουργείο για σοβαρές περιπτώσεις, ο χειρουργός επανευθυγραμμίζει τα οστά και τα ενώνει μόνιμα (αρθρόδεση) σε ένα συγκεκριμένο σημείο στο μέσο του πέλματος. Η επέμβαση Lapidus μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με κλασικό είτε με ελάχιστα επεμβατικό χειρουργείο.
Αρθρόδεση. Αυτή η επέμβαση είναι χρήσιμη όταν η άρθρωση πάσχει από αρθρίτιδα. Επίσης συνεπάγεται επανευθυγράμμιση των οστών της άρθρωσης και ένωσή τους για κατάργηση της κίνησης, αλλά σε διαφορετικό σημείο από αυτό της επέμβασης Lapidus. Η αρθρόδεση συνήθως πραγματοποιείται με ανοιχτό χειρουργείο, αλλά μπορεί να γίνει και μέσω ελάχιστα επεμβατικού χειρουργείου.
Είναι το χειρουργείο η σωστή κίνηση;
Ο δρ Waryasz λέει ότι το χειρουργείο συνήθως απαιτείται όταν ο πόνος από το κότσι προκαλεί ανικανότητα, εάν υπάρχει δερματικό έλκος ή εάν είναι απαραίτητο για την πρόληψη της παρεκτόπισης του δεύτερου δακτύλου. Το χειρουργείο είναι δυνατό να διορθώσει όλα τα παραπάνω και να σας δώσει τη δυνατότητα να επανέλθετε στις αγαπημένες σας δραστηριότητες. Ωστόσο, θα πρέπει να συνυπολογίσετε τους ακόλουθους παράγοντες.
Tο χειρουργείο συνήθως απαιτείται όταν ο πόνος από το κότσι προκαλεί ανικανότητα, εάν υπάρχει δερματικό έλκος ή εάν είναι απαραίτητο για την πρόληψη της παρεκτόπισης του δεύτερου δακτύλου.
Πόνος. Το χειρουργείο για το κότσι προκαλεί πόνο. Συνήθως, ο πόνος υποχωρεί εντός έξι εβδομάδων, αλλά σε μερικούς διαρκεί μήνες έως και χρόνια.
Κόστος. Στις ΗΠΑ, η ασφάλιση υγείας Medicare Part B καλύπτει το 80% του κόστους του απαραίτητου για ιατρικούς λόγους χειρουργείου στο κότσι (το οποίο στοιχίζει από 5.000 έως 12.000 δολάρια).
Ανάρρωση. Θα πρέπει να μη βάζετε βάρος στο χειρουργημένο πόδι για δύο έως έξι εβδομάδες, ανάλογα με την επέμβαση, και να φοράτε έναν μεταχειρουργικό νάρθηκα για ακόμη έναν ή δύο μήνες. Επίσης, θα χρειαστείτε φυσικοθεραπεία. Είναι κάτι που θα πρέπει να λάβετε υπόψη εάν ταξιδεύετε συχνά.
Επιπλοκές. Το χειρουργείο είναι χαμηλού κινδύνου για επιπλοκές, ωστόσο μπορεί να συμβούν. «Σε ορισμένες περιπτώσεις δεν επιτυγχάνεται πλήρης ίαση της αρθρόδεσης και χρειάζεται να επαναλάβουμε το χειρουργείο. Ή μπορεί οι βίδες μέσα στο οστό να σας ενοχλούν. Ενδέχεται επίσης να τραυματιστεί κάποιο νεύρο ή να παρουσιάσετε μόλυνση», λέει ο δρ Waryasz.
Υποτροπή. Τα ποσοστά υποτροπής είναι κάτω από 20% για τους τρεις τύπους προσεγγίσεων που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο.
Προσωρινές λύσεις
Εάν δεν είστε έτοιμη/έτοιμος για χειρουργείο στο κότσι, αρκετές τεχνικές μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ή στην ανακούφιση του πόνου στο κότσι.
Βάλτε ένα επίθεμα. Τοποθετήστε ένα αυτοκόλλητο προστατευτικό επίθεμα στο παπούτσι σας, στο σημείο που τρίβεται πάνω στο κότσι. Τα προστατευτικά επιθέματα συχνά είναι από μαλακό ύφασμα ή από υλικό με τζελ.
Φαρδύνετε τα παπούτσια σας. Χρησιμοποιήστε ένα ειδικό καλαπόδι για άνοιγμα υποδημάτων (από 20 ευρώ) ώστε να φαρδύνετε τα παπούτσια στο σημείο που προεξέχει το κότσι ή δώστε τα σε έναν τσαγκάρη για να το κάνει. Ο επιπλέον χώρος θα κάνει τα παπούτσια πιο άνετα, ελαττώνοντας τον πόνο και τον ερεθισμό.
Δοκιμάστε μια νέα τάση στα παπούτσια. «Παρατηρούμε μια αύξηση στα παπούτσια που είναι πιο φαρδιά στα δάκτυλα ή που κατασκευάζονται από ελαστικά υλικά, κάτι που βοηθά όσους έχουν κότσι», λέει ο δρ Waryasz. «Απλώς προσέξτε τα παπούτσια να αποτελούνται από ένα ανθεκτικό τμήμα γύρω από το τακούνι, έτσι ώστε να κρατούν το πόδι σταθερό, και μια φαρδιά, εύκαμπτη σόλα ώστε να στηρίζει το πέλμα σας».
Χρησιμοποιήστε ένα διαχωριστικό. Τα διαχωριστικά τοποθετούνται ανάμεσα στο μεγάλο και στο δεύτερο δάκτυλο του ποδιού και ανακουφίζουν από τον πόνο. Τα διαχωριστικά κυκλοφορούν σε διάφορες μορφές, όπως διαμορφωμένο αφρώδες υλικό ή σφήνα σιλικόνης, που μπαίνει ανάμεσα στα δάκτυλα, ή θήκη σιλικόνης με μικρούς σωλήνες για τα δάκτυλα (σαν γάντι). Οι τιμές ξεκινούν από τα 10 ευρώ περίπου.
Ο δρ Waryasz επισημαίνει ότι αυτές οι τεχνικές μπορεί να είναι ό,τι χρειάζεστε για να ζήσετε με ένα κότσι για την υπόλοιπη ζωή σας. «Χρησιμοποιείτε τες τακτικά. Παρακολουθείτε την καινοτομία στα παπούτσια μέσω του διαδικτύου ή γίνετε φίλοι με τον πωλητή στο κατάστημα υποδημάτων», προσθέτει. «Εάν το κότσι σας δεν σας ενοχλεί πραγματικά, αποφύγετε το χειρουργείο. Θα πρέπει να αποτελεί πάντοτε την ύστατη λύση».
Τι να ρωτήσετε τον χειρουργό σας πριν προχωρήσετε σε επέμβαση για κότσι
• Πόσο συχνά πραγματοποιείτε χειρουργεία για κότσι; (η απάντηση θα πρέπει να είναι κάθε εβδομάδα)
• Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και τι θα κάνετε για να τους ελαχιστοποιήσετε;
• Για πόσο καιρό θα υπάρχει πόνος και πώς θα τον αντιμετωπίσετε;
• Τι χρειάζεται να κάνω για να προετοιμαστώ για το χειρουργείο;
• Τι εξοπλισμό θα χρειαστώ μετά το χειρουργείο και πού μπορώ να τον προμηθευτώ προκαταβολικά;
• Πού θα κάνω φυσικοθεραπεία;
• Πόσος καιρός θα χρειαστεί για να επιστρέψω στην εργασία μου και στο γυμναστήριο;
• Υπάρχει πιθανότητα να επανεμφανιστεί το κότσι; Εάν ναι, σε πόσο καιρό;
• Για πόσο διάστημα μπορώ να αναβάλω το χειρουργείο;
