Οι περισσότεροι καφεπότες απολαμβάνουν την άμεση ενεργειακή τόνωση που προσφέρει το ρόφημα. Νέα επιστημονική μελέτη, που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ενωσης Διατροφολόγων, διαπιστώνει τώρα ότι η κατανάλωση καφέ προάγει την υγιή γήρανση.
Η επιστημονική μελέτη βασίστηκε σε μεγάλη έρευνα για τη γυναικεία μακροζωία, ενώ περιέχει σαφείς ενδείξεις που συνηγορούν υπέρ του ότι ο καφές αυξάνει το προσδόκιμο ζωής και περιορίζει τις πιθανότητες προσβολής από χρόνια νοσήματα. «Το πόρισμα της μελέτης δεν μας εξέπληξε. Τα υπάρχοντα στοιχεία πείθουν την επιστημονική κοινότητα για τα οφέλη του καφέ», λέει η Φανγκ Ζανγκ, καθηγήτρια Διατροφικής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ταφτς, η οποία δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Η μελέτη βασίστηκε στην παρακολούθηση της υγείας περισσότερων των 47.000 νοσηλευτριών για πολλές δεκαετίες, αρχίζοντας από τη δεκαετία του 1970. Κάθε πέντε χρόνια, οι γυναίκες συμπλήρωναν ερωτηματολόγιο για τη δίαιτά τους, αναφέροντας μεταξύ άλλων πόσο καφέ, τσάι και αναψυκτικά έπιναν συνήθως. Περισσότερες από 3.700 γυναίκες της έρευνας πληρούσαν τα κριτήρια της «υγιούς γήρανσης»: Ηταν δηλαδή 70 ετών και άνω, ανέφεραν ότι η σωματική και ψυχική τους υγεία ήταν καλή, χωρίς γνωσιολογικά κενά και προβλήματα μνήμης και δεν είχαν προσβληθεί από 11 χρόνιες παθήσεις, μεταξύ τους καρκίνο, διαβήτη τύπου 2, καρδιοπάθεια, νεφρική ανεπάρκεια, νόσο του Πάρκινσον και πολλαπλή σκλήρυνση.
Η έρευνα διαπίστωσε συσχετισμό μεταξύ της ποσότητας καφεΐνης που καταναλώνουν οι γυναίκες όταν βρίσκονται σε ηλικία 45 με 60 ετών και της ποιότητας ζωής τους μετά τα 70. Οσες κατανάλωναν πολλή καφεΐνη (επτά φλιτζάνια καφέ την ημέρα) είχαν 13% περισσότερες πιθανότητες να έχουν καλό γήρας από όσες έπιναν λίγο καφέ (λιγότερο από ένα φλιτζάνι την ημέρα).
«Οχι» στον ντεκαφεϊνέ
Η κατανάλωση τσαγιού ή ντεκαφεϊνέ καφέ δεν έδειξε να συνδέεται με το υγιές γήρας, σύμφωνα με τη μελέτη. Αυτό ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι οι συμμετέχουσες στην έρευνα κατανάλωναν λιγότερο τσάι και ντεκαφεΐνέ συνολικά, περιορίζοντας τον εντοπισμό ωφελειών που προκύπτουν από τα ροφήματα αυτά, εξηγεί η Σάρα Μαντάουι, βοηθός καθηγητή Διατροφικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο στον Καναδά, η οποία ηγήθηκε της μελέτης. Το τσάι και ο ντεκαφεϊνέ περιέχουν λιγότερη καφεΐνη, ενώ το τσάι έχει διαφορετικές χημικές ενώσεις από του καφέ, κάτι που θα μπορούσε να προσφέρει μια ερμηνεία για τα αποτελέσματα της μελέτης, σύμφωνα με τη δρα Μαντάουι.
Η κατανάλωση Coca-Cola, μια άλλη πιθανή πηγή καφεΐνης, έχει αποδειχθεί αντιθέτως ότι συνδέεται με σημαντική μείωση των πιθανοτήτων υγιούς γήρατος.
Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις, που συνηγορούν υπέρ του ότι ο καφές αυξάνει το προσδόκιμο ζωής.
Η δρ Μαντάουι προειδοποιεί ότι αν και επτά μικρά φλιτζάνια καφέ την ημέρα μπορούν να προαγάγουν την υγιή γήρανση, αυτό δεν σημαίνει ότι τέτοια κατανάλωση θα ευνοήσει κάθε οργανισμό, υπογραμμίζοντας ότι επτά φλιτζάνια είναι υπερβολικά. Παλαιότερες ιατρικές έρευνες έδειξαν ότι τα οφέλη του καφέ για την υγεία εξαφανίζονται μετά τα τέσσερα φλιτζάνια την ημέρα.
Σε διαφορετική μελέτη, αυτή τη φορά σε 46.000 άνδρες, η δρ Ζανγκ διαπίστωσε ότι όσοι καταναλώνουν ένα με τρία φλιτζάνια καφέ την ημέρα έχουν 15% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν μέσα στα επόμενα 9 με 11 χρόνια, σε σχέση με όσους δεν έπιναν καφέ. Το όφελος αυτό εξαφανίζεται, πάντως, για όσους δήλωσαν ότι προσθέτουν περισσότερο από μισό κουτάλι ζάχαρης στον καφέ τους, καθώς και για όσους προσθέτουν περισσότερο από μισό γραμμάριο κορεσμένων λιπαρών (3,5 κουταλάκια του γλυκού πλήρες γάλα) σε κάθε τους κούπα καφέ. Η έρευνα έδειξε επίσης ότι όσοι πίνουν τακτικά καφέ έχουν μικρότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρδιοπάθεια, διαβήτη τύπου 2, Πάρκινσον, ηπατίτιδα, οστεοπόρωση και ορισμένες μορφές καρκίνου.
Οι μελέτες αυτές δεν μπορούν να αποδείξουν πέρα από κάθε αμφιβολία τη σχέση αιτίου-αιτιατού μεταξύ καφέ και υγιούς γήρανσης, τονίζει ο καθηγητής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο, Αλάντιν Σαντιάμπ. Καθώς, όμως, τα οφέλη της κατανάλωσης καφέ έχουν καταγραφεί συστηματικά σε πολλές μελέτες, είναι απίθανο να οφείλονται σε άλλη έκφανση της ζωής του ατόμου, σχολιάζει η δρ Ζανγκ. Ο καφές συσχετίζεται, αντιθέτως, στις αντιλήψεις του κοινού και της ιατρικής κοινότητας με άλλες βλαβερές συνήθειες, όπως το κάπνισμα και η καθιστική ζωή. Οι ολοένα και πιο συχνές μελέτες που θεωρούν ωφέλιμο τον καφέ δείχνουν ότι η καφεΐνη βοηθά τον ανθρώπινο οργανισμό, επισημαίνει η δρ Ζανγκ.
«Πρόκειται για μυστήριο», σημειώνει η καθηγήτρια Προληπτικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Νορθουέστερν, Μέριλιν Κορνέλις, σχετικά με τους λόγους που κάνουν τον καφέ υγιεινό. Μελέτες σε ποντίκια έδειξαν ότι η καφεΐνη είναι ικανή να βελτιώσει τη μνήμη και να προστατεύσει τα εγκεφαλικά κύτταρα από ζημιές. Ο καφές και η ντεκαφεϊνέ εκδοχή του περιέχουν εκατοντάδες χημικές ενώσεις, ορισμένες από τις οποίες διαθέτουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, εξηγεί η δρ Μαντάουι, που συμβουλεύει ωστόσο πως η κατανάλωση καφέ πρέπει να είναι τέτοια που να μην επηρεάζει τον ύπνο και να μην προκαλεί εκνευρισμό.
