Η αναστάτωση μετά το θάνατο του 5χρονου κοριτσιού στην Ευκαρπία Θεσσαλονίκης σε συνδυασμό με την πίεση των ανήσυχων γονέων και την απουσία γραπτών οδηγιών του ΕΟΔΥ, η ήταν οι βασικοί λόγοι που αποφασίστηκε το κλείσιμο και η απολύμανση των σχολείων σε διάφορες περιοχές της χώρας εξαιτίας κρουσμάτων στρεπτόκοκκου ομάδας Α.
Με τον πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, Χρήστο Χατζηχριστοδούλου, να εκφράζει σήμερα την αντίθεσή του στις αποφάσεις των δημοτικών αρχών να προβούν σε απολύμανση και κλείσιμο σχολείων λόγω κρουσμάτων στρεπτόκοκκου, χαρακτηρίζοντάς το ως ανώφελο μέτρο καθώς το βακτήριο δεν επιβιώνει σε επιφάνειες, ερωτήματα δημιουργήθηκαν σχετικά με τις παραπάνω αποφάσεις χωρίς την «επιστημονική βούλα».
Πώς μεταδίδεται ο στρεπτόκοκκος
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται μέσω:
• Των μολυσμένων σταγονιδίων από τις εκκρίσεις ασθενών
• Της επαφής με επιμολυσμένες επιφάνειες
• Της επαφής με μολυσμένες δερματικές βλάβες ασθενών
• Υγιών φορέων του βακτηρίου
Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άτομα που είναι συμπωματικά και νοσούν, παρά από υγιείς φορείς του βακτηρίου.
Γιατί έκλεισαν τα σχολεία
Μιλώντας στην «Κ» ο Θάνος Γιαννακός, Αντιδήμαρχος Παιδείας και Πολιτισμού στην Καλαμαριά όπου σήμερα παρέμειναν κλειστά έξι σχολεία εξαιτίας τριών κρουσμάτων στρεπτόκοκκου, σημειώνει πως η δημοτική αρχή μετά από συνεννόηση με τους διευθυντές και τους εκπαιδευτικούς των σχολείων αποφάσισε τη λήψη πιο αυστηρών μέτρων από αυτά που τους πρότεινε ο ΕΟΔΥ.
«Ενα παιδί σε ένα από τα νηπιαγωγεία που παρέμειναν σήμερα κλειστά νοσηλεύτηκε με στρεπτόκοκκο. Αυτό και η είδηση της τραγικής απώλειας ενός 5χρονου παιδιού στην Ευκαρπία μας οδήγησε να κρατήσουμε κλειστό των συγκρότημα των σχολείων και να το απολυμάνουμε», σχολίασε ο ίδιος στην «Κ».
Ο ίδιος επικοινώνησε με τον ΕΟΔΥ τηλεφωνικώς και ενημερώθηκε πως δεν συνίσταται απολύμανση και κλείσιμο των σχολείων, ωστόσο τα περίπου 200 τηλεφωνήματα που έλαβε από γονείς της περιοχής τον οδήγησαν στην προληπτική αναστολή των εν λόγω δομών.
Απο την πλευρά του ο Παναγιώτης Κεΐσογλου, αντιδήμαρχος Παιδείας στις Σέρρες όπου έκλεισαν τέσσερα Δημοτικά Σχολεία και ένα Μουσικό Σχολείο τονίζει πως η απόφαση για κλείσιμο των παραπάνω προήλθε αφού διαπιστώθηκαν 10 κρούσματα. Οπως εξηγεί ο ίδιος επικοινώνησε με τον ΕΟΔΥ τηλεφωνικώς και ενημερώθηκε πως δεν συνίσταται απολύμανση και κλείσιμο των σχολείων, ωστόσο τα περίπου 200 τηλεφωνήματα που έλαβε από γονείς της περιοχής τον οδήγησαν στην προληπτική αναστολή των εν λόγω δομών.
«Αν υπήρχαν γραπτές οδηγίες του ΕΟΔΥ από την Παρασκευή ενδεχομένως να μην χρειαζόταν να κλείσουμε τα σχολεία σήμερα, ωστόσο επειδή υπήρχε γενικότερος αναβρασμός αποφασίσαμε να μην το ρισκάρουμε», εξηγεί ο ίδιος.
Οδηγίες του ΕΟΔΥ σε περίπτωση κρούσματος
• Σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και της υγιεινής των χεριών.
• Εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας.
• Αποφυγή του συγχρωτισμού και σωστός αερισμός των χώρων.
• Σωστή καθαριότητα και απολύμανση των επιφανειών και των συχνά χρησιμοποιούμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών.
• Περιορισμός των ατόμων που νοσούν σε κατ’ οίκον νοσηλεία, τουλάχιστον για ένα εικοσιτετράωρο μετά την έναρξη της αντιβιοτικής αγωγής.
Τι λένε οι παιδίατροι
Εκτός από τον ΕΟΔΥ πάντως, αντίθετος στο κλείσιμο των σχολείων και τη μαζική απολύμανσή τους είναι και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθερο-επαγγελματιών Παιδιάτρων τονίζοντας σε ανακοίνωσή τους πως η υπερβολική χρήση απολυμαντικών ή η «συμβολική» απολύμανση χωρίς ταυτόχρονα μέτρα πρόληψης και ενημέρωσης δεν προσφέρει ουσιαστικό όφελος.
Ωστόσο οι παιδίατροι σημειώνουν πως παρ΄ότι ο μικροοργανισμός δεν επιβιώνει για μακρό χρονικό διάστημα στο περιβάλλον, η επιβίωσή του σε υγρές επιφάνειες και αντικείμενα (π.χ. παιχνίδια, μολύβια, θρανία) είναι δυνατό να διαρκέσει ώρες ή και ημέρες και μπορεί να οδηγήσει σε δευτερογενή μετάδοση, ιδιαίτερα σε συνθήκες συγχρωτισμού και κακής υγιεινής.
Πότε συνιστάται το κλείσιμο
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Παιδιάτρων, Κωνσταντίνο Νταλούκα, το κλείσιμο σχολείων δεν συνιστάται ως γενικό μέτρο πρόληψης παρά μόνο σε περιπτώσεις επιβεβαιωμένης εκτεταμένης διασποράς, με σημαντικό αριθμό νοσηλειών ή σοβαρών περιστατικών, και αποκλειστικά έπειτα από τεκμηριωμένη εισήγηση των υγειονομικών αρχών.
«Η εμπειρία από τη διαχείριση επιδημιών σε σχολικές μονάδες δείχνει ότι η διακοπή λειτουργίας χωρίς συνδυασμό με έλεγχο κρουσμάτων, ενημέρωση, και τήρηση κανόνων υγιεινής, έχει περιορισμένη επιδημιολογική αξία», σημειώνει.
Διαφορετικά, τι γίνεται σε περίπτωση κρούσματος;
Ρωτώντας τον καθηγητή Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Γκίκα Μαγιορκίνη, πότε ένα περιστατικό θεωρείται κρούσμα στρεπτόκοκκου και άρα καταγράφεται και από τον ΕΟΔΥ, ο ίδιος απαντά στην «Κ» πως κρούσμα για λόγους δημόσιας υγείας θεωρείται όποιος αντιμετωπίζει μία διεισδυτική λοίμωξη από τον στρεπτόκοκκο, όπως είναι η σηψαιμία.
Στο σχολείο πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ενισχυμένης ατομικής υγιεινής, όπως πλύσιμο χεριών, να αποφεύγουν τα παιδιά να μοιράζονται αντικείμενα και γενικά να υπάρχει μια αυξημένη καθαριότητα.
Στο «τι γίνεται σε περίπτωση κρούσματος σε σχολείο» απάντησε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, κ. Χατζηχριστοδούλου, τονίζοντας πως αρχικά το κρούσμα πρέπει να παραμείνει στο σπίτι τουλάχιστον 24 ώρες αφού πάρει αντιβίωση, για να σταματήσει να μεταδίδει και μετά να πάει στο σχολείο. «Στο σχολείο πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ενισχυμένης ατομικής υγιεινής, όπως πλύσιμο χεριών, να αποφεύγουν τα παιδιά να μοιράζονται αντικείμενα και γενικά να υπάρχει μια αυξημένη καθαριότητα».
Μπορεί ένα σχολείο να απαιτήσει τεστ;
Ο κ. Μαγιορκίνης είναι αντίθετος με τις περιπτώσεις εκπαιδευτικών ή διευθυντών σχολείων που ζητούν από τους γονείς να κάνουν τεστ στρεπτόκοκκου (strep τεστ) ακόμη κι αν το παιδί τους δεν έχει συμπτώματα, σημειώνοντας πως ένα τέτοιο τεστ αφενός δεν πρέπει να γίνεται σε φαρμακείο αφετέρου δεν είναι πανάκεια. «Τα τεστ στρεπτόκοκκου πρέπει να γίνονται μόνο από μικροβιολόγο, παθολόγο ή, στην περίπτωση των παιδιών, από παιδίατρο και μόνο μετά από απόφαση του γιατρού», εξηγεί στην «Κ».
Πότε πρέπει να ανησυχήσει ένας γονιός
Απο την πλευρά της η Αθανασία Λουρίδα, παιδίατρος – λοιμωξιολόγος, τέως διευθύντρια ΕΣΥ στην Α’ Παιδιατρική Κλινική του «Αγία Σοφία», σημειώνει πως ο στρεπτόκοκκος προκαλεί συνήθως ήπιες λοιμώξεις, ωστόσο υπάρχουν κάποια σημάδια που θέλουν προσοχή. «Χιλιάδες περιπτώσεις παιδιών δημοτικού κάθε χρόνο έχουν αμυγδαλίτιδα από στρεπτόκοκκο. Ιδιαίτερη προσοχή όμως χρειάζεται όταν πρόκειται για διεισδυτικές λοιμώξεις από τον στρεπτόκοκκο, όπως είναι η σηψαιμία, η πνευμονία μαζί με μικροβιαιμία, κ.λπ., καθώς το μικρόβιο μπορεί να κάνει σοβαρή λοίμωξη και να προκαλέσει πνευμονία, σηψαιμία, κ.α».
Ανησυχητικά συμπτώματα
❗Σε περίπτωση διεισδυτικής λοίμωξης, πέρα από τον πονόλαιμο και τον πυρετό, αν ένα παιδί είναι πάρα πολύ πεσμένο, παρουσιάσει κόπωση και πάρα πολύ βαριά κλινική εικόνα, τότε θα πρέπει οι γονείς να απευθυνθούν άμεσα στον γιατρό. Οπως δήλωσε στην ΕΡΤ ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, κ. Χατζηχριστοδούλου, «στον διεισδυτικό στρεπτόκοκκο το παιδί είναι εμφανώς εξουθενωμένο».
Μείωση σοβαρών περιστατικών
Πάντως παρά τη γενικευμένη ανησυχία που φαίνεται να υπάρχει στην κοινή γνώμη, τα περιστατικά σοβαρών λοιμώξεων στρεπτόκοκκου βαίνουν μειούμενα. Ειδικότερα στοιχεία του ΕΟΔΥ αναφέρουν πως το 2023 καταγράφηκαν 90 περιστατικά διεισδυτικού στρεπτόκοκκου, το 2024 μειώθηκαν στα 68, ενώ απο τον Ιανουάριο έως τις 22 Μαΐου του 2025 έχουν καταγραφεί μόλις 24 κρούσματα. Σύμφωνα με τον κ. Χατζηχριστοδούλου, «οι παραπάνω αριθμοί αποδεικνύουν σαφή πτωτική πορεία του επικίνδυνου διεισδυτικού στρεπτόκοκκου, που παρουσιάζει 25% θνητότητα».
