Εάν σχεδιάζετε ένα αεροπορικό ταξίδι για την περίοδο των γιορτών ή για μια χειμερινή εκδρομή, ίσως είναι φρόνιμο να προετοιμαστείτε λίγο παραπάνω, εάν πάσχετε από καρδιοπάθεια ή ανήκετε σε ομάδα κινδύνου. Για τους περισσότερους, οι απλές προφυλάξεις που περιγράφουμε στη συνέχεια είναι αρκετές. Όμως συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν κάνετε κράτηση για μια πτήση εάν έχετε υποστεί πρόσφατα καρδιακή προσβολή ή έχετε υποβληθεί σε οποιουδήποτε τύπου καρδιολογική επέμβαση.
Πριν από την απογείωση
Σημειώστε σε μια κάρτα ή σε ένα σημειωματάριο τα τηλέφωνα του προσωπικού γιατρού σας πρωτοβάθμιας φροντίδας (και του καρδιολόγου σας, εάν έχετε), σε περίπτωση που εξαντληθεί η μπαταρία του κινητού σας. Συμπεριλάβετε τις τρέχουσες παθήσεις σας και έναν κατάλογο των ιατρικών συνταγών σας, τις οποίες θα χρειαστείτε σε περίπτωση επείγοντος περιστατικού.
«Κρατήστε όλα τα συνταγογραφούμενα φάρμακά σας στη χειραποσκευή σας, με εύκολη πρόσβαση, και φροντίστε να διαθέτετε επιπλέον δόσεις σε περίπτωση καθυστερήσεων στο ταξίδι σας», λέει η δρ Yuliya Mints, καρδιολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Hospital. Είναι πιο ασφαλές –και σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ αλλά και σε άλλες χώρες είναι υποχρεωτικό– να τα μεταφέρετε στην αρχική συσκευασία τους με τη σήμανση.
Εντοπίστε την τυχόν διαφορά ώρας μεταξύ του τόπου κατοικίας σας και του προορισμού σας. Ιδανικά, θα πρέπει να τηρήσετε ένα σταθερό πρόγραμμα και να λαμβάνετε τα φάρμακά σας (ιδίως τα αντιυπερτασικά και τα αντιπηκτικά φάρμακα) με βάση την ώρα του τόπου κατοικίας σας, λέει η δρ Mints. Ορίστε μια υπενθύμιση στο τηλέφωνο ή στο ρολόι σας, προτείνει.
Τα μηχανήματα ολόσωμης σάρωσης που χρησιμοποιούνται στον έλεγχο ασφαλείας στο αεροδρόμιο είναι ασφαλή για τα άτομα με βηματοδότη ή με εμφυτευμένο απινιδωτή. Όμως αυτές οι συσκευές ενδέχεται να ενεργοποιήσουν τον συναγερμό στις πύλες ανίχνευσης μεταλλικών αντικειμένων, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε ορισμένες περιστάσεις. Έχετε επάνω σας την ταυτότητα της συσκευής σας για το ενδεχόμενο που θα σας ζητηθεί από το προσωπικό ασφαλείας, λέει η δρ Mints.
Εν πτήσει
Όταν οι αεροσυνοδοί προσφέρουν ποτά, αντισταθείτε στον πειρασμό να παραγγείλετε ένα οινοπνευματώδες ποτό. «Ακόμη και στο έδαφος, η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής και υπέρτασης», λέει η δρ Mints. Αλλά η κατανάλωση αλκοόλ σε πτήση μπορεί να ενέχει επιπρόσθετο κίνδυνο, ιδιαίτερα για άτομα επιρρεπή στην καρδιαγγειακή νόσο, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 3 Ιουνίου 2024 στην ηλεκτρονική έκδοση του επιστημονικού περιοδικού Thorax.
Για τους σκοπούς της μελέτης, οι ερευνητές χώρισαν με τυχαίο τρόπο 48 υγιείς ενήλικες, για να κοιμηθούν δύο βράδια είτε υπό φυσιολογική ατμοσφαιρική πίεση είτε στο ισοδύναμο της πίεσης θαλάμου αεροπλάνου. Οι συμμετέχοντες ήταν νηφάλιοι το ένα βράδυ, ενώ το δεύτερο βράδυ κατανάλωσαν αλκοόλ (που ισοδυναμούσε σε δύο μπίρες ή δύο ποτήρια κρασί). Επίσης, φορούσαν συσκευές μέτρησης του οξυγόνου αίματος και της καρδιακής συχνότητας.
Συγκριτικά με τα άτομα που κοιμήθηκαν υπό φυσιολογική ατμοσφαιρική πίεση, εκείνοι που κοιμήθηκαν υπό πίεση θαλάμου αεροπλάνου είχαν χαμηλότερο επίπεδο οξυγόνου αίματος και υψηλότερη καρδιακή συχνότητα. Προσθέτοντας αλκοόλ, το επίπεδο οξυγόνου μειώθηκε ακόμη περισσότερο, ενώ η καρδιακή συχνότητα ενισχύθηκε σε υψηλότερο ακόμη επίπεδο. Τέτοιου είδος μεταβολές ενδέχεται να είναι επικίνδυνες για ηλικιωμένους που διατρέχουν κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα, λέει η δρ Mints.
Πίνετε όμως αρκετό νερό, το οποίο έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι χρειάζεται να σηκώνεστε για να επισκεφθείτε την τουαλέτα. Σε μια μεγάλη πτήση, λίγο περπάτημα κάθε ώρα περίπου συμβάλλει στην καλύτερη κυκλοφορία στα κάτω άκρα σας. Το ίδιο ισχύει και εάν κάνετε κάμψη των πελμάτων προς τα πάνω (τσαρούχι) και κύκλους στους αστραγάλους. Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης θρόμβου αίματος, αν και ο συνολικός κίνδυνος σχηματισμού τέτοιου θρόμβου (ή αλλιώς εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, DVT) είναι αρκετά μικρός. Οι γιατροί συχνά συνιστούν σε άτομα με ιστορικό DVT να φορούν κάλτσες συμπίεσης (ελαστικές κάλτσες, μέχρι το γόνατο, που πιέζουν ελαφρά την κνήμη) όταν πετούν με αεροπλάνο.
Στον προορισμό σας
Εάν το πρόγραμμα των διακοπών σας περιλαμβάνει περισσότερη δραστηριότητα από ό,τι συνηθίζετε κανονικά, για την πρώτη μέρα περίπου παραμείνετε χαλαροί. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν ταξιδεύετε σε έναν προορισμό με μεγάλο υψόμετρο, όπως ένα θέρετρο για σκι. Όσο μεγαλύτερο το υψόμετρο, τόσο μικρότερη είναι η συγκέντρωση οξυγόνου στην ατμόσφαιρα (βλ. «Επίπεδο οξυγόνου σε προορισμούς της Αμερικής με μεγάλο υψόμετρο»). Ως απόκριση στη μεταβολή, η καρδιακή συχνότητα και η αρτηριακή πίεσή σας αυξάνονται προσωρινά, μέχρι ο οργανισμός σας να προσαρμοστεί στο χαμηλότερο επίπεδο οξυγόνου, συνήθως εντός λίγων ημερών. Ο γενικός κανόνας είναι να μην πηγαίνετε σε υψόμετρο άνω των 2.500 μέτρων την πρώτη μέρα και να δίνετε χρόνο στον οργανισμό σας να προσαρμοστεί πριν προχωρήσετε σε μεγαλύτερο υψόμετρο ή πριν κάνετε επίπονη άσκηση. Για τα περισσότερα άτομα με σταθερή καρδιοπάθεια, θεωρείται πως δεν υπάρχει πρόβλημα να φτάσουν μέχρι τα 3.650 μέτρα.
Ο γενικός κανόνας είναι να μην πηγαίνετε σε υψόμετρο άνω των 2.500 μέτρων την πρώτη μέρα και να δίνετε χρόνο στον οργανισμό σας να προσαρμοστεί.
Σε περίπτωση που θα χρειαστείτε ιατρική περίθαλψη όταν βρίσκεστε μακριά από το σπίτι σας, το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων έχει χρήσιμες πληροφορίες, καθώς και πηγές για να εντοπίσετε ιατρικές υπηρεσίες στο εξωτερικό. Για κατοίκους των ΗΠΑ, διατίθεται η ιστοσελίδα https://health.harvard.edu/hcdt.
Επίπεδο οξυγόνου σε προορισμούς της Αμερικής με μεγάλο υψόμετρο
Εάν μένετε σε περιοχή κοντά στο επίπεδο της θάλασσας και ταξιδέψετε στο Denver, που βρίσκεται σε υψόμετρο ενός μιλίου (1.600 μέτρα), μπορεί να μην παρατηρήσετε την υψομετρική διαφορά – ακόμη κι αν κάνετε έντονη άσκηση. Η μέση μείωση του VO2 max (η μέγιστη ποσότητα οξυγόνου που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κατά την έντονη άσκηση) είναι μόλις 1%. Στην πόλη Park City της Γιούτα (2.200 μέτρα), η μείωση είναι 9%. Εάν όμως ανεβείτε στον υψηλότερο αναβατήρα για σκι της Βόρειας Αμερικής, στο Breckenridge του Κολοράντο (3.900 μέτρα), είναι βέβαιο ότι θα καταλάβετε τη διαφορά. Σε αυτό το υψόμετρο, η μείωση του VO2 max είναι περίπου 25%.
