Oι παραρρίνιοι κόλποι αποτελούν λίγο ένα μυστήριο. Είναι κοιλότητες μέσα στα οστά του κρανίου που περιέχουν αέρα (σε αυτές περιλαμβάνονται τα ιγμόρεια) και επικοινωνούν με την αναπνευστική οδό (μύτη). Οι ειδικοί δεν είναι σίγουροι σε τι χρησιμεύουν πραγματικά.
Ορισμένοι υποθέτουν ότι αποτελούν κάτι σαν μαξιλάρι, που προστατεύει το πρόσωπο σε περίπτωση πτώσης ή τραυματισμού. Άλλοι θεωρούν ότι έχουν δημιουργηθεί για να θερμαίνεται και να υγραίνεται ο αέρας που αναπνέουμε, προτού φτάσει στους πνεύμονες, αναφέρει η δρ Tanya Laidlaw, διευθύντρια μεταφραστικής έρευνας στο Τμήμα Αλλεργίας και Κλινικής Ανοσολογίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στους παραρρίνιους κόλπους – τουλάχιστον όχι προτού υπάρξει κάποιο πρόβλημα.
Συνάχι και συμφόρηση
Τα προβλήματα με τους παραρρίνιους κόλπους είναι πολύ συχνά, ιδίως αυτά που οφείλονται σε αλλεργίες, που πλήττουν περίπου το 40% των ενήλικων Αμερικανών, δηλώνει η δρ Laidlaw, η οποία είναι επίσης αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Συνήθως, τα προβλήματα που σχετίζονται με τους παραρρίνιους κόλπους εκδηλώνονται ως ρινική συμφόρηση (βουλωμένη μύτη) ή ως μειωμένη αίσθηση της όσφρησης. Κατά κανόνα εμπίπτουν σε μία από τις παρακάτω τρεις κύριες κατηγορίες, αναφέρει η δρ Laidlaw.
Οξεία μορφή παραρρινοκολπίτιδας. Αυτή η φλεγμονή των ιστών των κόλπων αναφέρεται συνήθως ως λοίμωξη των παραρρίνιων κόλπων. Προκαλείται συνήθως από κάποιον ιό και λιγότερο συχνά από βακτήριο.
Συμφόρηση σχετιζόμενη με αλλεργία. Οι αλλεργίες από περιβαλλοντικούς παράγοντες πλήττουν περίπου 50 εκατομμύρια Αμερικανούς και μπορεί να προκαλέσουν ρινική συμφόρηση και άλλα συμπτώματα, σύμφωνα με το Αμερικανικό Ίδρυμα για το Άσθμα και τις Αλλεργίες.
Οι πάσχοντες μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ή μόνο συγκεκριμένες εποχές. Συχνοί ερεθιστικοί παράγοντες είναι η γύρη των δέντρων ή του γρασιδιού, η μούχλα (μύκητες) ή τα ακάρεα της οικιακής σκόνης στη διάρκεια των χειμερινών μηνών.
Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις των παραρρίνιων κόλπων. Ορισμένοι άνθρωποι εμφανίζουν χρόνιες λοιμώξεις των παραρρίνιων κόλπων, οι οποίες μπορεί να οφείλονται σε κάποιο πρόβλημα του ανοσοποιητικού συστήματος που το εμποδίζει να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις, εξηγεί η δρ Laidlaw.
Πόνος στην περιοχή γύρω από τη μύτη;
Ο προσδιορισμός της αιτίας που προκαλεί την ενόχληση μπορεί να είναι δύσκολος κάποιες φορές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα «συμπτώματα των παραρρίνιων κόλπων» οφείλονται στην πραγματικότητα σε κάτι εντελώς διαφορετικό.
Οι ασθενείς που προσέρχονται στο ιατρείο συχνά παραπονούνται για έναν οξύ πόνο στο κέντρο του προσώπου, αναφέρει η δρ Laidlaw. Αρκετά συχνά υποθέτουν ότι ο πόνος σχετίζεται με τους παραρρίνιους κόλπους, αλλά, αν και αυτό είναι μια πιθανότητα, πολλές φορές δεν ισχύει.
«Κάποια από τα σοβαρότερα είδη παθολογικών καταστάσεων των παραρρίνιων κόλπων δεν προκαλούν καθόλου πόνο. Στους μισούς από τους ασθενείς που επισκέπτονται ωτορινολαρυγγολόγο (ΩΡΛ) εξαιτίας πόνου στην περιοχή των ιγμόρειων, η αξονική τομογραφία θα δείξει ότι δεν έχουν πρόβλημα με τους παραρρίνιους κόλπους και ότι ο πόνος τους οφείλεται πιθανότατα σε ημικρανία», σχολιάζει η δρ Laidlaw.
Μια ένδειξη ότι μπορεί να πάσχετε από ημικρανία και όχι από πρόβλημα σχετιζόμενο με τους παραρρίνιους κόλπους είναι ότι ο πόνος υποχωρεί εάν πιέσετε το μέρος του κεφαλιού που πονάει περισσότερο. Εάν ο πόνος σχετίζεται με τους παραρρίνιους κόλπους, κατά κανόνα θα αυξηθεί με αυτή την πίεση, επισημαίνει η δρ Laidlaw. Επίσης, μπορεί να είναι δύσκολο να καθοριστεί εάν η ρινική συμφόρηση (μπούκωμα) και τα άλλα συμπτώματα οφείλονται σε λοίμωξη ή σε αλλεργίες. Υπάρχουν πάντως κάποιες ενδείξεις που μπορούν να σας βοηθήσουν να κάνετε τη διάκριση.
Μπορεί να πρόκειται για αλλεργίες εάν:
– Eχετε επίσης κνησμό (φαγούρα) στη μύτη.
– Eχετε συμπτώματα που επηρεάζουν τα μάτια σας, όπως αίσθημα καύσου (τσούξιμο), κνησμό, ερυθρότητα ή δακρύρροια (δακρύζουν τα μάτια σας).
– Τα συμπτώματά σας εμφανίζονται πάντα την ίδια εποχή του χρόνου.
Εάν όμως τα συμπτώματά σας συνοδεύονται από πυρετό, τότε μάλλον πρόκειται για λοίμωξη. Οι αλλεργίες σπανίως προκαλούν πυρετό, παρατηρεί η δρ Laidlaw.
Αντιμετώπιση των προβλημάτων των παραρρίνιων κόλπων που σχετίζονται με αλλεργία
Αν στη ρίζα του προβλήματος βρίσκεται κάποια αλλεργία, συνήθως μπορείτε να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα στο σπίτι.
Για να ελέγξετε τα συμπτώματα, ξεκινήστε με ένα μη συνταγογραφούμενο αντιισταμινικό. Είναι καλύτερα να επιλέξετε κάποιο αντιισταμινικό που δεν προκαλεί υπνηλία, όπως φεξοφεναδίνη, σετιριζίνη ή λοραταδίνη. Η διφαινυδραμίνη δεν συνιστάται στη διάρκεια της ημέρας, γιατί μπορεί να προκαλέσει υπνηλία, που μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά σας για οδήγηση, επισημαίνει η δρ Laidlaw.
Πάρτε το αντιισταμινικό ανάλογα με τις ανάγκες σας όταν εμφανίζετε συμπτώματα, ακολουθώντας τις οδηγίες που περιλαμβάνονται στη συσκευασία.
Προσθέστε ένα ρινικό σπρέι στεροειδούς. Τα σπρέι αυτά, όπως η προπιονική φλουτικαζόνη, το ακετονίδιο τριαμσινολόνης και η βουδεσονίδη, πωλούνται χωρίς συνταγή ιατρού. Δεν λύνουν άμεσα το πρόβλημα, καθώς πρόκειται για θεραπείες που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για μια ορισμένη χρονική περίοδο προκειμένου να επιτευχθεί ανακούφιση.
Συνήθως, θα πρέπει να χρησιμοποιείτε το σπρέι σταθερά για μία εβδομάδα ή περισσότερο για να δείτε διαφορά, αναφέρει η δρ Laidlaw.
Χρησιμοποιήστε το σπρέι καθημερινά, σύμφωνα με τις οδηγίες, ιδανικά πριν από την αναμενόμενη έναρξη των αλλεργιών σας.
Τα άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα αλλεργίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους θα πρέπει ίσως να τα χρησιμοποιήσουν για περισσότερο, εφόσον το εγκρίνει ο γιατρός τους.
Αν οι αλλεργίες σας προκαλούνται από τη γύρη, μειώστε την έκθεσή σας. Μπορείτε να μειώσετε τα συμπτώματά σας κλείνοντας τα παράθυρα τη νύχτα, έτσι ώστε να μην εισέρχεται η γύρη στο δωμάτιο όπου κοιμάστε και αποφεύγοντας να μένετε για πολλή ώρα σε εξωτερικούς χώρους όταν τα επίπεδα της γύρης στην περιοχή σας είναι υψηλά. Επίσης, κάντε ένα ντους όταν επιστρέφετε στο σπίτι, για να ξεπλύνετε τη γύρη από το δέρμα σας.
Επιπλέον, μπορεί να είναι χρήσιμο να καθαρίσετε τους ρινικούς κόλπους από τους ερεθιστικούς παράγοντες που προκαλούν την αλλεργία, κάνοντας τακτικές ρινικές πλύσεις.
Για να αποφύγετε την εισαγωγή βακτηρίων ή άλλων μικροοργανισμών στους ρινικούς κόλπους, χρησιμοποιήστε απεσταγμένο νερό ή βράστε νερό της βρύσης για ένα έως τρία λεπτά (φροντίστε να το αφήσετε να κρυώσει προτού το χρησιμοποιήσετε).
Εάν αυτές οι μέθοδοι δεν βοηθούν, δείτε τον γιατρό σας ή κάποιον ειδικό, ο οποίος μπορεί να σας συνταγογραφήσει ένα πιο ισχυρό αντιαλλεργικό φάρμακο ή να σας χορηγήσει αντιαλλεργικές ενέσεις, οι οποίες είναι συνήθως πολύ αποτελεσματικές.
«Οι αντιαλλεργικές ενέσεις είναι το πλησιέστερο που διαθέτουμε σε θεραπεία ίασης», παρατηρεί η δρ Laidlaw. Μπορεί να είναι ακόμη πιο αποτελεσματικές εάν ξεκινήσουν σε πιο νεαρή ηλικία.
Αντιμετώπιση μιας λοίμωξης των παραρρίνιων κόλπων
Οι περισσότερες λοιμώξεις των παραρρίνιων κόλπων προκαλούνται από ιούς και υποχωρούν μόνες τους. Εάν όμως έχετε κάποια λοίμωξη που επιμένει για πάνω από δύο εβδομάδες, μπορεί να πρόκειται για βακτηριακή λοίμωξη η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από τον γιατρό σας με αντιβιοτικά.
«Είναι δύσκολο ακόμα και για τους γιατρούς να πουν αν μια λοίμωξη των παραρρίνιων κόλπων είναι ιογενής ή βακτηριακή», παρατηρεί η δρ Laidlaw. «Γενικά, δεν συνιστούμε καθόλου αντιβιοτικά για τουλάχιστον 14 ημέρες». Είναι καλύτερα να αποφύγετε τα αντιβιοτικά, εκτός και αν τα χρειάζεστε πραγματικά. Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών μπορεί να επιδεινώσει τα προβλήματα στους παραρρίνιους κόλπους, εξασθενώντας το ανοσοποιητικό σύστημα. Τα αντιβιοτικά μπορούν να βλάψουν την ισορροπία των μικροοργανισμών που ζουν στο έντερο, στη μύτη ή στο δέρμα σας και τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανοσία.
Είναι πιο πιθανό να αρρωστήσετε εάν αυτοί οι πληθυσμοί έχουν διαταραχθεί, επισημαίνει η δρ Laidlaw. «Γνωρίζουμε ότι, όταν μικρά παιδιά χρησιμοποιούν αντιβιοτικά πολύ συχνά, αυτό επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού τους μακροπρόθεσμα», δηλώνει. Η χρήση αντιβιοτικών πάνω από μία φορά τον χρόνο θεωρείται συχνή χρήση.
Προβλήματα που επανέρχονται
Σε ορισμένα άτομα, οι λοιμώξεις των παραρρίνιων κόλπων είναι χρόνιες. Θα πρέπει να δείτε τον γιατρό σας εάν εμφανίζετε επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις που διαρκούν δύο ή τρεις εβδομάδες κάθε φορά.
Το ίδιο ισχύει εάν η παραρρινοκολπίτιδα συνοδεύεται από πνευμονία, αναφέρει η δρ Laidlaw. Εάν ο γιατρός σας καθορίσει ότι πάσχετε από χρόνιες λοιμώξεις των παραρρίνιων κόλπων, θα σας βοηθήσει να τις αντιμετωπίσετε συνταγογραφώντας προληπτικά αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση της λοίμωξης ή παρέχοντάς σας κάποια θεραπεία με αντισώματα για να ενισχύσει την αντίδραση του ανοσοποιητικού σας συστήματος.
Τα όμορφα λουλούδια μπορεί να είναι πιο ευχάριστα στη μύτη σας
Εάν κάτι από τον κήπο σας σας προκαλεί αλλεργία, αυτό πιθανότατα δεν είναι τα φυτά που παράγουν μεγάλα, όμορφα λουλούδια, δηλώνει η δρ Tanya Laidlaw, αλλεργιολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. Τα λουλούδια συνήθως παράγουν έναν κολλώδη τύπο γύρης, που μπορεί να εξαπλωθεί μόνο με τη βοήθεια των μελισσών. Οι μέλισσες προσγειώνονται στο μέσον του λουλουδιού και η γύρη κολλά στα πόδια τους και μετακινείται μαζί τους καθώς οι μέλισσες πετούν από φυτό σε φυτό. Αυτό σημαίνει ότι είναι λιγότερο πιθανό να αιωρείται η γύρη στον αέρα και να σας προκαλέσει συμπτώματα. Ο τύπος των φυτών που κάνουν τους ανθρώπους να φτερνίζονται είναι συνήθως άλλος, για παράδειγμα τα δέντρα και το γρασίδι. Η γύρη από φυτά τέτοιου είδους εξαπλώνεται με τον αέρα και μπορεί να παρασυρθεί ακόμη και για εκατοντάδες χιλιόμετρα, προκαλώντας αλλεργίες στο πέρασμά της. Αυτό εξηγεί γιατί μπορεί να αισθάνεστε τη μύτη σας βουλωμένη λόγω αλλεργίας στη σημύδα, τη στιγμή που δεν υπάρχει καμία σημύδα στην περιοχή σας, σχολιάζει η δρ Laidlaw. Η γύρη μπορεί να προέρχεται από κάποιο δέντρο που βρίσκεται πολλά χιλιόμετρα μακριά σας.
