Ολοι γεννιόμαστε με μάτια, αυτιά, χέρια, πόδια… και τους δημιουργούς των αιμορροΐδων. Αν και δεν συνηθίζουμε να τα θεωρούμε μέρος του σώματος, τα αιμοφόρα αγγεία στον πρωκτό και το ορθό είναι παρ’ όλα αυτά μέρος του σώματός μας – ένα μέρος που σπανίως αναφέρεται για λόγους ευγενείας.
Αυτά τα αιμοφόρα αγγεία δημιουργούν προβλήματα μόνο όταν διογκώνονται. Τον υπόλοιπο καιρό, «συμβάλλουν εν μέρει στον έλεγχο των σωματικών λειτουργιών – κρατούν τα πράγματα στη θέση τους», αναφέρει η δρ Anne Fabrizio, πρωκτολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess.
Όταν όμως εμφανίζονται συμπτώματα –τα οποία μπορεί να είναι από ανεπαίσθητα έως αφόρητα–, αυτά μπορούν να κάνουν τη ζωή μας δύσκολη. Περίπου οι μισοί ενήλικες έχουν εμφανίσει κάποια αιμορροϊδικά συμπτώματα έως την ηλικία των 50 ετών –πόνο, κνησμό, οίδημα και αιμορραγία–, τα οποία μπορεί να εξελιχθούν έως το σημείο που οι φλέβες του αιμορροϊδικού πλέγματος διογκώνονται έντονα, αναπτύσσονται θρόμβοι αίματος και γίνονται επώδυνες, λέει η δρ Fabrizio.
«Είναι ένα πάρα πολύ συχνό πρόβλημα, που μπορεί να έχει τεράστια επίδραση στην ποιότητα ζωής μας», δηλώνει. «Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να το αγνοήσουν για μεγάλο διάστημα, εν μέρει επειδή ντρέπονται ή διστάζουν να το αναφέρουν».
Σοβαρές επιπλοκές
Οι αιμορροΐδες διακρίνονται σε δύο τύπους, ανάλογα με τη θέση τους. Οι εξωτερικές αιμορροΐδες είναι ορατές στον πρωκτό, ενώ οι εσωτερικές βρίσκονται μέσα στο ορθό (το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου). Οι δεύτερες τείνουν να προκαλούν ανώδυνη αιμορραγία ανοιχτού κόκκινου χρώματος κατά τις κενώσεις του εντέρου, αλλά δεν πονάνε ιδιαίτερα, αναφέρει η δρ Fabrizio.
Επειδή οποιαδήποτε αιμορραγία στο ορθό είναι ανησυχητική –καθώς θα μπορούσε να υποδηλώνει ορθοκολικό καρκίνο–, θα πρέπει να δείτε γιατρό, ακόμη και αν δεν έχετε ενοχλήσεις και είστε σίγουροι ότι η αιτία είναι οι εσωτερικές αιμορροΐδες.
Η εγκυμοσύνη είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για αιμορροΐδες, γιατί εντείνει την πίεση στο ορθό. Άλλοι παράγοντες είναι η αύξηση της ηλικίας, η χρόνια δυσκοιλιότητα ή η διάρροια και η παχυσαρκία. Ωστόσο, οι γυναίκες είναι πιθανό να καθυστερήσουν τη θεραπεία για τις αιμορροΐδες στα χρόνια που ακολουθούν μετά τον τοκετό –τότε που μπορεί να εμφανιστεί έξαρση του προβλήματος– καθώς είναι απασχολημένες με άλλες προτεραιότητες για τις ανάγκες της οικογένειάς τους.
Αυτό είναι λάθος, επισημαίνει η δρ Fabrizio. Η αναβολή της φροντίδας μπορεί να οδηγήσει σε ενδεχομένως σοβαρές επιπλοκές, καθώς και σε περιττό πόνο. «Μπορεί να νιώθουν συνέχεια άβολα, να πονάνε και να σκέφτονται τις αιμορροΐδες τους, τη στιγμή που θα έπρεπε να έχουν στραμμένη την προσοχή τους σε άλλα πράγματα», προσθέτει.
Για τις εσωτερικές αιμορροΐδες, ο γιατρός μπορεί να συστήσει μια διαδικασία που εξαλείφει την αιμορροΐδα, αποκόβοντας τη ροή αίματος.
Όταν οι αιμορροΐδες διογκωθούν πολύ, μπορεί να εμφανιστεί υπερέκκριση βλέννας, αλλά και αιμορραγία. «Το χειρότερο δυνατό σενάριο είναι οι πάσχοντες να εμφανίσουν αναιμία», προσθέτει η δρ Fabrizio. «Μπορεί να έχουν σημαντική απώλεια αίματος, που βλάπτει τη συνολική τους υγεία».
Μέθοδοι θεραπείας
Το πρώτο πράγμα στο οποίο καταφεύγουν οι πάσχοντες όταν τα συμπτώματα είναι ήπια είναι συνήθως οι θεραπείες για τις αιμορροΐδες που μπορούν να βρουν στο φαρμακείο. Σε αυτές περιλαμβάνονται τα παυσίπονα, τα επιθέματα αμαμελίδας και οι τοπικές κρέμες και αλοιφές για τη μείωση του κνησμού και της ενόχλησης. Τα ρηχά εδρόλουτρα (βύθιση της περιοχής του πρωκτού σε νερό) και οι κρύες κομπρέσες μπορούν επίσης να προσφέρουν ανακούφιση.
Παρόλο που αυτές οι μέθοδοι είναι «καλές για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων», λέει η δρ Fabrizio, «δεν λύνουν το υποκείμενο πρόβλημα. Δεν κάνουν πραγματικά μια αιμορροΐδα να εξαφανιστεί. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να δείτε γιατρό».
Επιπλέον, η έγκαιρη αναζήτηση βοήθειας διευρύνει το φάσμα των θεραπευτικών επιλογών, προτού το πρόβλημα επιδεινωθεί σε σημείο που να απαιτούνται πιο ακραίες –και ενδεχομένως επώδυνες– επιλογές. Μια πιθανή θεραπεία είναι τα συνταγογραφούμενα υπόθετα υδροκορτιζόνης, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βραχυχρόνια φλεγμονή των αιμορροΐδων.
Οι περισσότεροι ασθενείς που βλέπουν γιατρό νωρίς και λαμβάνουν μέτρα ώστε να έχουν εύκολη, τακτική κίνηση του εντέρου μπορούν συνήθως να αποφύγουν τα χειρότερα συμπτώματα των αιμορροΐδων – ή και να αποφύγουν κάθε σύμπτωμα, δηλώνει η δρ Fabrizio.
Για τις εσωτερικές αιμορροΐδες, ο γιατρός μπορεί να συστήσει μια διαδικασία που εξαλείφει την αιμορροΐδα, αποκόβοντας τη ροή αίματος προς αυτήν. Μία επιλογή είναι η σκληροθεραπεία, που περιλαμβάνει την έγχυση μιας χημικής ουσίας μέσα στην αιμορροΐδα. Μια άλλη είναι η περίδεση, κατά την οποία ο γιατρός τοποθετεί έναν μικρό ελαστικό δακτύλιο γύρω από τη βάση της αιμορροΐδας. Και στις δύο περιπτώσεις, η διόγκωση του αγγείου τελικά υποχωρεί.
Για τις μεγάλες, ογκώδεις εξωτερικές αιμορροΐδες, ο μόνος τρόπος οριστικής αφαίρεσης είναι μια χειρουργική επέμβαση που ονομάζεται αιμορροϊδεκτομή. Η δρ Fabrizio αναγνωρίζει ότι η διαδικασία είναι επώδυνη, αλλά δηλώνει ότι συνήθως αξίζει τον κόπο. «Λέω στους ασθενείς μου ότι η αιμορροϊδεκτομή προκαλεί σύντομο, εγγυημένο πόνο, αλλά προσφέρει μακροχρόνια βελτίωση των συμπτωμάτων».
Το ιδανικό, βέβαια, είναι να προληφθεί από την αρχή η διόγκωση των αιμορροΐδων. Η δρ Fabrizio συνιστά πρόληψη κατά της δυσκοιλιότητας, με κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ίνες και άφθονη λήψη νερού. Συνιστά επίσης αποφυγή της έντονης προσπάθειας στην τουαλέτα για μεγάλες περιόδους, καθώς και του επιθετικού καθαρισμού με χαρτί, που μπορεί να προκαλέσει εντονότερο ερεθισμό.
«Οι αιμορροΐδες είναι κάτι που αντιμετωπίζουμε εδώ και αιώνες», δηλώνει. «Αν μιλούσαμε περισσότερο για αυτές, οι άνθρωποι θα αισθάνονταν πιο άνετα να πάνε έγκαιρα στον γιατρό, κάτι που θα ήταν ωφέλιμο για όλους».
