HARVARD HEALTH PUBLISHING
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ), γνωστή επίσης ως διογκωμένος προστάτης, πλήττει περίπου τους μισούς άνδρες ηλικίας 51 έως 60 ετών και το ποσοστό αυξάνεται σταθερά με την ηλικία.
Καθώς ο προστάτης διογκώνεται, πιέζει την ουρήθρα, τον σωλήνα που μεταφέρει τα ούρα έξω από το σώμα. Περίπου στους μισούς άνδρες με ΚΥΠ, αυτό προκαλεί προβλήματα ούρησης, όπως διστακτική, διακοπτόμενη ή ασθενή ροή ούρων, απώλεια σταγόνων ούρων, αίσθηση ότι η ουροδόχος κύστη δεν αδειάζει εντελώς και συχνουρία, ιδίως τη νύχτα.
Η πρώτης γραμμής θεραπεία για την ΚΥΠ είναι φαρμακευτική, αλλά, αν τα φάρμακα δεν είναι αποτελεσματικά, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.
Παρόλο που η εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών είναι πιθανή με οποιαδήποτε φαρμακευτική θεραπεία, στην ΚΥΠ οι άνδρες ανησυχούν συνήθως για το πώς θα μπορούσαν οι θεραπείες να επηρεάσουν τη σεξουαλική τους ζωή. Ανάλογα με τη θεραπεία, οι ανεπιθύμητες σεξουαλικές ενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν στυτική δυσλειτουργία, χαμηλή γενετήσια ορμή (λίμπιντο), μειωμένο όγκο εκσπερμάτισης ή παλίνδρομη εκσπερμάτιση (κατά την οποία το σπέρμα ταξιδεύει προς τα πίσω στην ουροδόχο κύστη, αντί προς τα έξω διά μέσου του πέους).
«Οι άνδρες θα πρέπει να κατανοούν τους κινδύνους που συνδέονται με την αντιμετώπιση της ΚΥΠ, προκειμένου να λάβουν απόφαση για τη θεραπεία και να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι σε περίπτωση που προκύψουν προβλήματα σεξουαλικής φύσης», δηλώνει ο δρ Martin Kathrins, ουρολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. Δείτε πώς μπορεί η φαρμακευτική αγωγή ή η χειρουργική επέμβαση για την ΚΥΠ να επηρεάσει τη σεξουαλική ζωή ενός άνδρα.
Φαρμακευτική αγωγή
Για την αντιμετώπιση της ΚΥΠ έχουν εγκριθεί τρεις τύποι φαρμάκων: οι α-αποκλειστές, οι αναστολείς της 5α-ρεδουκτάσης και η ταδαλαφίλη [ένας αναστολέας της φωσφοδιεστεράσης-5 (PDE5), που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας].
Ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει ένα ή περισσότερα από αυτά τα φάρμακα, καθώς συνεργάζονται καλά μεταξύ τους. Εάν εμφανιστούν ανεπιθύμητες σεξουαλικές ενέργειες, μιλήστε με τον γιατρό σας προκειμένου να αλλάξετε τις δόσεις ή το φάρμακο.
α-αποκλειστές. Οι α-αποκλειστές βοηθούν να χαλαρώσει η πίεση που ασκείται στην ουρήθρα από τον προστάτη, επιτρέποντας έτσι στα ούρα να ρέουν πιο ελεύθερα. Οι πέντε α-αποκλειστές που χρησιμοποιούνται για την ΚΥΠ είναι η αλφουζοσίνη, η δοξαζοσίνη, η σιλοδοσίνη, η ταμσουλοσίνη και η τεραζοσίνη.
Ανεπιθύμητες ενέργειες: Πολλοί άνδρες παρατηρούν μειωμένο όγκο εκσπερμάτισης. Η κύρια αιτία είναι η παλίνδρομη εκσπερμάτιση. Μια μελέτη βρήκε ότι η ταμσουλοσίνη μείωσε τον όγκο εκσπερμάτισης σχεδόν στο 90% των ανδρών, ενώ περίπου το ένα τρίτο εμφάνισε απουσία εκσπερμάτισης. Ορισμένοι άνδρες παρατήρησαν ότι η επίδραση αυτή ήταν χαμηλότερη με άλλους α-αποκλειστές. «Παρόλο που τα ζητήματα αυτά μπορεί να ανησυχήσουν αρχικά τους άνδρες, δεν επηρεάζουν απαραίτητα την ικανότητά τους να επιτύχουν στύση ή οργασμό», διευκρινίζει ο δρ Kathrins.
Οι σεξουαλικές ανεπιθύμητες ενέργειες των χειρουργικών επεμβάσεων μπορεί να είναι μόνιμες.
Αναστολείς της 5α-ρεδουκτάσης. Τα δύο εγκεκριμένα από τον FDA φάρμακα για την ΚΥΠ είναι η δουταστερίδη και η φιναστερίδη. Τα φάρμακα αυτά συρρικνώνουν τον διογκωμένο προστάτη, μειώνοντας έτσι την πίεση στην ουρήθρα και στην ουροδόχο κύστη, διευκολύνοντας τη δίοδο των ούρων και μειώνοντας τα συμπτώματα.
Ανεπιθύμητες ενέργειες: Οι αναφερόμενες ανεπιθύμητες σεξουαλικές ενέργειες περιλαμβάνουν χαμηλή γενετήσια ορμή, στυτική δυσλειτουργία και μειωμένο όγκο εκσπερμάτισης (αν και σε μικρότερο βαθμό από ό,τι με τους α-αποκλειστές). «Ωστόσο, μελέτες δείχνουν ότι λιγότεροι από 10% των ανδρών ανέφεραν αυτά τα προβλήματα», δηλώνει ο δρ Kathrins. Τα φάρμακα αυτά μπορούν επίσης να μειώσουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων, κάτι που δημιουργεί ανησυχία μόνο για τους άνδρες που εξακολουθούν να θέλουν να αποκτήσουν παιδί.
Ταδαλαφίλη. Αυτός ο αναστολέας της PDE5 είναι το μοναδικό φάρμακο της κατηγορίας του που είναι εγκεκριμένο για την αντιμετώπιση τόσο της στυτικής δυσλειτουργίας όσο και της ΚΥΠ. Όταν λαμβάνεται σε χαμηλές δόσεις (5 mg ημερησίως), η ταδαλαφίλη χαλαρώνει τη σύνδεση ανάμεσα στην ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα, γεγονός που βελτιώνει τη ροή των ούρων και βοηθά την ουροδόχο κύστη να αδειάσει.
Ανεπιθύμητες ενέργειες: Παρόλο που η ταδαλαφίλη δεν συνδέεται με τις ανεπιθύμητες σεξουαλικές ενέργειες των άλλων φαρμάκων της ΚΥΠ, υπάρχει ένας χαμηλός κίνδυνος να εμποδίσει τη σεξουαλική διάθεση, καθώς προκαλεί κεφαλαλγίες, εξάψεις ή στομαχικές διαταραχές.
Χειρουργική επέμβαση
Δύο επεμβάσεις χρησιμοποιούνται συνήθως για την αντιμετώπιση της ΚΥΠ: η διουρηθρική προστατεκτομή (TURP) και η φωτοεκλεκτική εξάχνωση του προστάτη (PVP). Οι σεξουαλικές ανεπιθύμητες ενέργειες αυτών των επεμβάσεων μπορεί να είναι μόνιμες.
TURP. Στην TURP, ένας λεπτός σωλήνας προωθείται διά μέσου της ουρήθρας έως τον προστάτη. Ένας ηλεκτρικός συρμάτινος βρόχος στο άκρο του σωλήνα αφαιρεί τον προστατικό ιστό, ώστε να ανακουφίσει από την απόφραξη η οποία εμποδίζει την ομαλή αποβολή των ούρων.
Ανεπιθύμητες ενέργειες: Περισσότεροι από τους μισούς άνδρες που έχουν υποβληθεί σε TURP εμφανίζουν παλίνδρομη εκσπερμάτιση. Μπορεί επίσης να παρατηρηθεί στυτική δυσλειτουργία, αλλά πλήττει μόνο το 12% περίπου των ανδρών.
PVP. Στην PVP, ο χειρουργός καθοδηγεί μια λεπτή οπτική ίνα διά μέσου της ουρήθρας έως τον προστάτη. Η ίνα μεταφέρει ενέργεια λέιζερ, η οποία εξαχνώνει τον περίσσιο προστατικό ιστό, ο οποίος απεκκρίνεται με τα ούρα. Χρησιμοποιούνται διάφοροι τύποι λέιζερ, αλλά το λέιζερ καλίου-τιτανυλ-φωσφορικού, γνωστό ως GreenLight, είναι το πιο δημοφιλές.
Ανεπιθύμητες ενέργειες: Ο κίνδυνος παλίνδρομης εκσπερμάτισης είναι χαμηλότερος από ό,τι με την TURP, αλλά και πάλι θεωρείται υψηλός. Επίσης, η στυτική δυσλειτουργία επηρεάζει περίπου το ίδιο ποσοστό ανδρών όπως και με την TURP, σύμφωνα με τον δρα Kathrins.
Ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές επιλογές
Για την αντιμετώπιση της ΚΥΠ διατίθενται πλέον πολλές ελάχιστα επεμβατικές επιλογές. Έχουν χαμηλό κίνδυνο για ανεπιθύμητες σεξουαλικές ενέργειες, ιδίως για παλίνδρομη εκσπερμάτιση και στυτική δυσλειτουργία. ∆ύο δημοφιλείς επιλογές είναι η διεύρυνση της προστατικής ουρήθρας μέσω ταινιών ανάρτησης του προστάτη και η θερμική θεραπεία με υδρατμούς (Rezum). Στην επέμβαση διεύρυνσης της προστατικής ουρήθρας, ο χειρουργός εισάγει μια συσκευή που ονομάζεται UroLift διά μέσου της ουρήθρας έως τον προστάτη. Η συσκευή αυτή παραμερίζει τον αποφρακτικό ιστό και τοποθετεί μικροσκοπικά εμφυτεύματα τα οποία ανασηκώνουν και κρατούν τον ιστό στη θέση του, έτσι ώστε τα ούρα να μπορούν να ρέουν εύκολα. Στη μέθοδο Rezum χρησιμοποιείται ένα λεπτός κοίλος σωλήνας ο οποίος εισάγεται μέσω του πέους στον προστάτη. Ο σωλήνας αυτός εκτοξεύει ριπές ατμού για εννέα δευτερόλεπτα στα προστατικά κύτταρα, νεκρώνοντάς τα, με συνέπεια οι διογκωμένοι ιστοί να συρρικνωθούν σταδιακά. «Αυτές είναι πιθανές επιλογές για άνδρες που έχουν σχετικά μικρότερο προστάτη», δηλώνει ο ουρολόγος δρ Martin Kathrins από το Brigham and Women’s Hospital.
