Eχετε ποτέ αισθανθεί την καρδιά σας να χάνει παλμούς, να χτυπάει γρήγορα ή να φτερουγίζει στο στήθος σας; Όλοι σχεδόν έχουν νιώσει καρδιακούς παλμούς –την επίγνωση ενός ακανόνιστου καρδιακού παλμού– κατά καιρούς.
«Υπάρχουν πολλές περιστάσεις κατά τις οποίες μπορεί να αισθάνεστε τον καρδιακό παλμό σας, χωρίς να υπάρχει κανένα πρόβλημα», λέει ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ δρ Peter Zimetbaum, διευθυντής Κλινικής Καρδιολογίας στο Beth Israel Deaconess Medical Center. Παραδείγματος χάριν, μια σύντομη έκκριση αδρεναλίνης που πυροδοτείται από ένα έντονο συναίσθημα, όπως ενθουσιασμό, φόβο ή θυμό, μπορεί να κάνει την καρδιά σας να χτυπά ταχύτερα ή πιο έντονα από το κανονικό. Το ίδιο μπορεί να συμβεί με την άσκηση, την καφεΐνη και ορισμένες παθήσεις ή φάρμακα (βλ. «Παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν αίσθημα παλμών»). Μερικές φορές, οι ασθενείς αναφέρουν αίσθημα παλμών όταν ξαπλώνουν στην αριστερή τους πλευρά. Σε αυτή τη θέση, οι χτύποι της καρδιάς αντηχούν μέσα στον θώρακα και γίνονται περισσότερο αντιληπτοί, εξηγεί ο δρ Zimetbaum.
Παλμοί χωρίς συγχρονισμό
Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί κανείς να αισθανθεί πως η καρδιά στιγμιαία σταματάει. Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι οι άνω κοιλότητες της καρδιάς (κόλποι) συστέλλονται ελαφρώς νωρίτερα από το φυσιολογικό, φαινόμενο που ονομάζεται πρόωρη κολπική συστολή. Στη συνέχεια, οι κόλποι κάνουν λίγο μεγαλύτερη παύση απ’ ό,τι συνήθως, προκειμένου να επανέλθουν σε έναν φυσιολογικό ρυθμό. Κατά τη διάρκεια αυτής της παύσης συγκεντρώνεται επιπλέον αίμα, με αποτέλεσμα οι κατώτερες κοιλότητες της καρδιάς (κοιλίες) να συστέλλονται με μεγαλύτερη δύναμη, ώστε να εξωθήσουν το συγκεντρωμένο αίμα. Η παύση συχνά γίνεται αντιληπτή ως στιγμιαία απουσία παλμού, παρότι αυτή η ανωμαλία του καρδιακού ρυθμού μπορεί να περάσει απαρατήρητη, λέει ο δρ Zimetbaum.
Είναι πιθανότερο κανείς να παρατηρήσει συμπτώματα μια πρόωρης κοιλιακής συστολής, η οποία παρουσιάζεται όταν οι κοιλίες συστέλλονται νωρίτερα από το κανονικό. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να αισθανθείτε σαν η καρδιά σας να σταμάτησε και να ξεκίνησε ξανά, προκαλώντας την αίσθηση ότι φτερουγίζει ή ότι πάει να σπάσει. Και αυτές οι δύο πρόωρες συστολές κατατάσσονται στους έκτοπους παλμούς (έκτοπος σημαίνει ότι κάτι βρίσκεται σε ασυνήθιστο σημείο ή θέση). Αν και οι έκτοποι παλμοί μπορεί να σας φαίνονται ανησυχητικοί, δεν είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε γιατρό εάν παρουσιάζονται μόνο περιστασιακά και κατά τα άλλα είστε υγιείς.
Γρήγοροι και ίσως ακανόνιστοι παλμοί
Κάποιοι ασυνήθιστοι καρδιακοί ρυθμοί απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, ειδικά εάν παρουσιάζονται παράλληλα με συμπτώματα όπως ελαφριά ή εντονότερη ζάλη ή τάση για λιποθυμία, λέει ο δρ Zimetbaum. Περιλαμβάνουν διάφορα είδη ταχυκαρδίας που προκαλούνται από ένα μη φυσιολογικό ηλεκτρικό σήμα σε κάποιο σημείο πάνω από τις κοιλίες (υπερκοιλιακά) που δημιουργεί έναν υπερβολικά ταχύ καρδιακό παλμό (ταχυκαρδία).
Η υπερκοιλιακή ταχυκαρδία (SVT) είναι δυνατόν να προκαλέσει αύξηση της καρδιακής συχνότητας έως τους 250 παλμούς το λεπτό (η φυσιολογική καρδιακή συχνότητα είναι 60 έως 100 παλμούς το λεπτό). Όταν συμβαίνει αυτό, οι κοιλίες δεν έχουν χρόνο να γεμίσουν με αίμα πριν από τη συστολή της καρδιάς, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τη ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο και να σας αφήσει μια αίσθηση ελαφριάς ζάλης.
Οι δύο πιο συχνοί τύποι SVT είναι ο κολπικός πτερυγισμός (ταχύς αλλά συνήθως κανονικός καρδιακός παλμός) και η κολπική μαρμαρυγή (ταχύς ακανόνιστος καρδιακός παλμός, που αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου). Σε ορισμένα άτομα, το πρώτο σύμπτωμα κολπικής μαρμαρυγής είναι μια δυσάρεστη αντίληψη γρήγορου, χαοτικού καρδιακού παλμού. «Οι ασθενείς δεν μπορούν πάντα να το περιγράψουν με λόγια, αλλά, εάν χτυπήσω με το χέρι μου το τραπέζι σε έναν ακανόνιστο ρυθμό, είναι σε θέση να αναγνωρίσουν αυτό που περαιτέρω εξετάσεις φανερώνουν ότι είναι κολπική μαρμαρυγή, με αξιοπρόσεκτη ακρίβεια», λέει ο δρ Zimetbaum.
Η διάγνωση των αρρυθμιών
Μια σύντομη καταγραφή του καρδιακού παλμού (ηλεκτροκαρδιογράφημα), που πραγματοποιείται στο ιατρείο, σπάνια αποτυπώνει διαταραχές του ρυθμού της καρδιάς που τείνουν να είναι φευγαλέες. Για τη διάγνωση δυνητικά ανησυχητικών καρδιακών ρυθμών, η συνηθέστερη επιλογή είναι ένα επίθεμα παρόμοιο με μεγάλο τσιρότο που κολλάτε στο στήθος σας.
Η συσκευή αυτή καταγράφει τον καρδιακό ρυθμό σας για ένα διάστημα έως δύο εβδομάδες. Εάν αισθανθείτε ζάλη ή έχετε άλλα συμπτώματα, πατάτε ένα κουμπί στο επίθεμα ώστε να δημιουργήσετε μια χρονική σφραγίδα και στη συνέχεια σημειώνετε τα συμπτώματα σε ένα μπλοκ ή σε μια εφαρμογή κινητού τηλεφώνου. «Τις περισσότερες φορές, η παρακολούθηση μέσω του επιθέματος αποκαλύπτει ότι ο καρδιακός ρυθμός του ατόμου είναι φυσιολογικός, κάτι που είναι πολύ χρήσιμο, καθώς καθησυχάζει σε μεγάλο βαθμό», λέει ο δρ Zimetbaum.
Oταν κάποιος αισθάνεται ζάλη ή τάση για λιποθυμία ή έχει άλλα συμπτώματα που συνδέονται με το αίσθημα παλμών του, οι καρδιολόγοι συνήθως ακολουθούν επιθετική προσέγγιση, προκειμένου να εντοπίσουν το υποκείμενο αίτιο, προσθέτει. Εάν οι αρρυθμίες είναι σπάνιες, άλλες συσκευές μπορούν να παρακολουθούν τους καρδιακούς παλμούς σας για 30 ημέρες.
