Eχετε εξαντλήσει τις επιλογές σας για την αντιμετώπιση του πόνου στο ισχίο και εξετάζετε την πιθανότητα αρθροπλαστικής (βλέπε «Η ανατομία της αρθροπλαστικής του ισχίου»). Από τη στιγμή που ο γιατρός σας καταλήξει ότι είστε υποψήφιος ή υποψήφια για την επέμβαση –με βάση το ιατρικό σας ιστορικό, τις απεικονίσεις του ισχίου σας, τα μέτρα που έχετε λάβει για τη μείωση του πόνου (όπως απώλεια βάρους και προγράμματα ελαφριάς άσκησης) και το πώς ο πόνος επηρεάζει τη λειτουργικότητά σας στην καθημερινότητα–, θα χρειαστεί να κάνετε πολλές ερωτήσεις.
«Δεν είναι ώρα για δισταγμούς. Πρέπει να είστε δυναμικοί για να πάρετε απαντήσεις. Από την πλευρά του γιατρού είναι αναμενόμενο», λέει ο δρ Scott Martin, αναπληρωτής καθηγητής Ορθοπεδικής Χειιρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και ιατρικός συντάκτης του Οδηγού της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ για την Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου (“Harvard Medical School Guide Total Hip Replacement”).
Ακολουθεί μια κατηγοριοποίηση των θεμάτων και ερωτήσεις για να κάνετε την αρχή.
Η εξειδίκευση του χειρουργού σας
Ρωτήστε εάν ο χειρουργός σας έχει λάβει την ειδικότητα της Ορθοπεδικής Χειρουργικής, εάν έχει ολοκληρώσει εκπαιδευτική υποτροφία (όσο περισσότερη η εκπαίδευση, τόσο το καλύτερο) και εάν πραγματοποιεί πολλές αρθροπλαστικές ισχίου.
«Εάν είναι κυρίως χειρουργός αρθροπλαστικών, θα πρέπει να πραγματοποιεί εκατοντάδες αρθροπλαστικές ισχίου τον χρόνο», επισημαίνει ο δρ Martin.
Ελαχιστοποίηση των κινδύνων
Τι θα κάνει ο γιατρός σας για να ελαχιστοποιήσει τους συνήθεις κινδύνους της αρθροπλαστικής ισχίου; Οι κύριοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν 10 έως 15% πιθανότητες για ανάπτυξη θρόμβου αίματος και 1% πιθανότητα είτε για καρδιακή προσβολή κατά τη διάρκεια της επέμβασης είτε για λοίμωξη μετεγχειρητικά.
«Προσπαθούμε να σηκώνουμε τους ασθενείς και να περπατούν το συντομότερο δυνατό, και στέλνουμε 90 έως 95% των χειρουργηθέντων στο σπίτι την επομένη της επέμβασης, με την προϋπόθεση ότι έχουν προγραμματίσει επίσκεψη από νοσηλευτή και φυσικοθεραπεία. Αυτά βοηθούν.
»Επίσης, γράφουμε συνταγή για ασπιρίνη καθημερινά για τρεις εβδομάδες, για τη μείωση των θρόμβων αντί για ένα συνταγογραφούμενο αντιπηκτικό, το οποίο μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία», λέει ο δρ Martin.
Είδος προσθετικών υλικών
Ζητήστε λεπτομέρειες σχετικά με τον τύπο τεχνητού ισχίου που σκοπεύει να εμφυτεύσει ο χειρουργός σας. «Ο χρυσός κανόνας είναι: κύπελλο από τιτάνιο με επίστρωση υψηλής πυκνότητας πολυαιθυλενίου (πλαστικού), στειλεός τιτανίου και κεφαλή από χρώμιο, κοβάλτιο και νικέλιο», λέει ο δρ Martin.
«Τα κεραμικά μέρη είναι καλά για νεότερα άτομα, αλλά έχουν την τάση να κάνουν θόρυβο και αφήνουν πολλά θραύσματα εάν το κεραμικό ραγίσει».
Αντιμετώπιση του πόνου
Ρωτήστε πόσο πόνο θα πρέπει να περιμένετε. «Μην ξεγελαστείτε, πρόκειται για μια μεγάλη τομή, κόβουμε οστό και θα πρέπει να περιμένετε αρκετό πόνο. Τα φάρμακα για τον πόνο είναι όμως αποτελεσματικά», λέει ο δρ Martin.
Μάθετε επίσης για τα είδη αναλγητικών που θα σας γράψει ο γιατρός σας. Ο δρ Martin αναφέρει πως τα συνταγογραφούμενα οπιοειδή αναλγητικά, όπως η οξυκωδόνη, συνήθως είναι απαραίτητα για μερικές μόνο ημέρες. Στη συνέχεια, λέει πως είναι αρκετό να εναλλάσσετε μεταξύ ακεταμινοφαίνης και ενός μη στεροειδούς αντιφλεγμονώδους φαρμάκου όπως η ιβουπροφαίνη.
Προετοιμασία για την επέμβαση
Ρωτήστε τι μπορείτε να κάνετε για να προετοιμαστείτε για την επέμβαση. «Συνιστώ ένα ελαφρύ πρόγραμμα ενδυνάμωσης, που βοηθά στην ανάρρωση. Εάν μπορείτε να χάσετε βάρος, αυτό επίσης θα βοηθήσει συνολικά τη φυσική σας κατάσταση», λέει ο δρ Martin. Επίσης, συνιστώ να προετοιμαστείτε ψυχολογικά. Ρωτήστε τι πρέπει να περιμένετε σε κάθε στάδιο. Η ανάρρωση είναι ευκολότερη όταν γνωρίζετε τι πρόκειται να συμβεί».
Χειρουργική προσέγγιση
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι προσπέλασης της άρθρωσης του ισχίου, από μπροστά (πρόσθια), πλάγια (πλαγιοπρόσθια, ή από το πίσω μέρος του ισχίου (οπίσθια). Μάθετε τι είδους προσπέλαση θα επιλέξει ο χειρουργός σας, έτσι ώστε να κατανοήσετε τη διαδικασία, αλλά μη σας απασχολεί ποιος τρόπος είναι ο καλύτερος. «Η πρόσθια προσπέλαση χαρακτηρίζεται από τη “διατήρηση των μυών”, καθώς αποκολλάται λιγότερος μυϊκός ιστός απ’ ό,τι με την οπίσθια προσπέλαση. Πρώιμες μελέτες είχαν δείξει ότι ο πόνος είναι λιγότερος με αυτόν τον τρόπο», εξηγεί ο δρ Martin. «Ωστόσο, σήμερα γνωρίζουμε πως δεν υπάρχει διαφορά στον πόνο στις δύο εβδομάδες. Επομένως, η προσπέλαση θα πρέπει να στηρίζεται στην προτίμηση και στην εκπαίδευση του χειρουργού».
Επιστροφή στο σπίτι
Αρκετό καιρό πριν από την επέμβαση, ρωτήστε εάν θα χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στο σπίτι σας ώστε να διευκολυνθεί η ανάρρωση. Ο δρ Martin συνιστά να πάρετε ένα ανυψωμένο κάθισμα για την τουαλέτα, ώστε να είναι ευκολότερο να σηκώνεστε και να κάθεστε. Μπορείτε να βρείτε τα καθίσματα σε πολυκαταστήματα με είδη σπιτιού, φαρμακεία και καταστήματα ιατρικού εξοπλισμού. Ο δρ Martin συμβουλεύει, επίσης, να εγκαταστήσετε μόνιμες λαβές στο ντους και στο μπάνιο σας, και να στερεώσετε την κουπαστή ή/και κιγκλίδωμα στις σκάλες, εάν κουνιούνται.
Θα είναι επίσης βοηθητικό να μάθετε για πόσο διάστημα να προβλέψετε ότι θα χρειαστείτε νοσηλευτές και φυσικοθεραπευτές στο σπίτι, για πόσο διάστημα καλύπτεστε από την ασφάλιση υγείας και πόση επιπρόσθετη υποστήριξη μπορεί να χρειαστείτε από την οικογένειά σας.
Αποκατάσταση
Θα πρέπει να γνωρίζετε τις επιλογές σας για αποκατάσταση. Θα χρειαστεί να παραμείνετε σε κέντρο αποκατάστασης ως εσωτερικός ασθενής; Θα σας επισκέπτεται στο σπίτι ένας φυσικοθεραπευτής μία φορά την εβδομάδα για μερικούς μήνες; Θα πηγαίνετε για φυσικοθεραπεία ως εξωτερικός ασθενής, και για πόσο διάστημα; Ζητήστε από το γραφείο του χειρουργού σας να συντονίσει αυτές τις υπηρεσίες, αν υπάρχει δυνατότητα.
Επάνοδος στις δραστηριότητές σας
Ο τελικός σκοπός της αρθροπλαστικής ισχίου είναι να είστε σε θέση να κινείστε χωρίς πόνο και να είστε ενεργοί, επομένως, ρωτήστε πόσο καιρό θα χρειαστεί για να φτάσετε σε αυτό το στάδιο. Παρότι ο πόνος βελτιώνεται μέσα σε λίγες ημέρες, η επιστροφή στην κανονική δραστηριότητα «μπορεί να χρειαστεί από τέσσερις έως 12 εβδομάδες, ανάλογα με την κατάσταση της υγείας σας και με τη δραστηριότητα», επισημαίνει ο δρ Martin.
Ρωτήστε συγκεκριμένα για το πότε πιθανολογείται να ξεκινήσετε ξανά την άσκηση, τη σεξουαλική δραστηριότητα, την εργασία, τα ψώνια και άλλες ασχολίες που είναι σημαντικές για εσάς.
Μακροχρόνια αποτελέσματα
Ρωτήστε τον χειρουργό σας για πόσο διάστημα αναμένεται να διατηρηθεί το νέο σας ισχίο. «Εάν είστε 50 ετών και πάνω, θεωρούμε ότι μια νέα άρθρωση έχει 20 με 25 χρόνια ζωής», λέει ο δρ Martin. Αυτό μπορεί να επηρεαστεί από την κατάσταση της υγείας σας και τον τρόπο ζωής σας. Προσπαθήστε να έχετε καλή εικόνα για το τι επιφυλάσσει το μέλλον.
Μπορείτε να περιμένετε;
Μια αρθροπλαστική ισχίου φαίνεται τρομακτική. Δεν είναι κακό να ρωτήσετε εάν μπορείτε να αναβάλετε την επέμβαση, ειδικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αλλά μην περιμένετε υπερβολικά πολύ.
«Ορισμένοι άνθρωποι είναι απρόθυμοι να εξετάσουν το ενδεχόμενο ενός χειρουργείου. Έχουν μεγάλη ανοχή στον πόνο και φοβούνται την εγχείρηση. Αλλά αυτά είναι τα άτομα που παρουσιάζουν ταχύτερη επιδείνωση, σωματικά και συναισθηματικά, γιατί δεν έχουν διαχειριστεί το πρόβλημα», λέει ο δρ Martin. «Εάν μας αφήσετε να κάνουμε μια ολική αρθροπλαστική ισχίου, θα πάρετε τη ζωή σας πίσω».
Η ανατομία της αρθροπλαστικής ισχίου
Η άρθρωση του ισχίου αποτελείται από την κεφαλή και την υποδοχή της άρθρωσης. Η κεφαλή είναι το επάνω μέρος του μηριαίου οστού. Βρίσκεται σε γωνία προς το σώμα και ακουμπά στην υποδοχή ή κοτύλη, η οποία αποτελεί μέρος της λεκάνης.
Με την ηλικία, ο χόνδρος που περιβάλλει την υποδοχή και το επάνω μέρος του μηριαίου οστού φθείρεται. Έτσι, τα οστά τρίβονται μεταξύ τους καθώς κινείστε, προκαλώντας πόνο.
Κατά την επέμβαση της αρθροπλαστικής ισχίου, ο χειρουργός αφαιρεί την κεφαλή και τον αυχένα του μηριαίου οστού και τα αντικαθιστά με μία μεταλλική ή κεραμική κεφαλή. Η κεφαλή έχει ένα επίμηκες στέλεχος (στειλεό) που εφαρμόζει στο εσωτερικό του μηρού.
Προκειμένου να αντικαταστήσει τη φθαρμένη υποδοχή της άρθρωσης (κοτύλη), ο χειρουργός αποξέει τον χόνδρο από το οστό της λεκάνης και τοποθετεί ένα μεταλλικό κύπελλο με πλαστική επίστρωση.
Ο χειρουργός μπορεί να χρησιμοποιήσει μια κόλλα για τα οστά (που ονομάζεται βιολογικό τσιμέντο) προκειμένου να στερεώσει τα νέα τμήματα στη θέση τους.
Σε ορισμένα άτομα, αναπτύσσεται πολύ γρήγορα υγιές οστό στερεώνοντας σφιχτά την τεχνητή κεφαλή και κοτύλη, οπότε το βιολογικό τσιμέντο είναι περιττό.
