Περισσότερο από ποτέ, σήμερα έχουμε λόγους να είμαστε προσεκτικοί στον δρόμο. Τα τελευταία νούμερα από τον Οργανισμό Κυκλοφορικής Ασφάλειας στις εθνικές οδούς των ΗΠΑ δείχνουν ότι οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα αυξάνονται σταθερά στη χώρα στα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω.
Παρότι οι αριθμοί μειώθηκαν ελαφρώς στη διάρκεια της καραντίνας το 2020, ανέκαμψαν με το παραπάνω το 2021, με 14% αύξηση. Όταν βγαίνετε στον δρόμο είτε για να πάτε μέχρι το σούπερ μάρκετ ή σε μια εορταστική συγκέντρωση είτε για να ταξιδέψετε σε μια θερμότερη περιοχή για να ξεχειμωνιάσετε, θα πρέπει να φροντίσετε να οδηγείτε με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ασφάλεια.
Υπάρχουν κάποια προγράμματα που μπορούν να σας βοηθήσουν να το επιτύχετε.
Αξιολογήσεις με το πρόγραμμα Car-Fit
Όταν έχουμε μια ορισμένη ηλικία, μπορεί να δυσκολευόμαστε να φτάσουμε το γκάζι και το φρένο ή να δούμε πάνω από το ταμπλό. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε επειδή το σώμα κονταίνει λίγο με την ηλικία είτε γιατί δεν είμαστε εξοικειωμένοι με τα υψηλής τεχνολογίας εργαλεία του οχήματος, που μπορούν να το προσαρμόζουν στα δεδομένα σας.
Ένα πρόγραμμα που ονομάζεται Car-Fit μπορεί να βοηθήσει. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ελέγχου που έχει αναπτυχθεί από την ασφαλιστική εταιρεία AAA, την οργάνωση AARP (Αμερικανική Ένωση Συνταξιούχων) και την Αμερικανική Εταιρεία Εργοθεραπείας και το οποίο έχει σχεδιαστεί για να σας βοηθήσει να προσαρμοστείτε καλύτερα στο όχημά σας. Μπορείτε να παρευρεθείτε σε μια παρουσίαση του Car-Fit με φυσική παρουσία (αν είστε στις ΗΠΑ) ή να παρακολουθήσετε ένα διαδικτυακό σεμινάριο.
Στη διάρκεια ενός ελέγχου Car-Fit, ένας εργοθεραπευτής θα ανατρέξει σε έναν κατάλογο 12 περιοχών του οχήματος που απαιτούν σωστή προσαρμογή, θα σας δείξει πώς να χρησιμοποιήσετε τον εξοπλισμό για να κάνετε αλλαγές (για παράδειγμα, τα κουμπιά που μετακινούν το πετάλι του γκαζιού ή το τιμόνι) και θα σας κάνει συστάσεις για εξοπλισμό προσαρμογής, εάν τον χρειάζεστε.
Κόστος: Δωρεάν. Επισκεφθείτε τον ιστότοπο του Car-Fit (www.car-fit.org) για περισσότερες πληροφορίες.
Επαναληπτικό μάθημα οδήγησης
Για να φρεσκάρετε τις γνώσεις σας σχετικά με την οδήγηση, ένα επαναληπτικό μάθημα θα σας βοηθήσει να ενημερωθείτε για τις τελευταίες εξελίξεις στις τεχνικές οδήγησης, στη νομοθεσία και στην τεχνολογία ασφάλειας των οχημάτων. Μπορεί επίσης να σας μάθει πώς να αντιμετωπίζετε τις δυσκολίες, όπως τα εκτυφλωτικά φώτα τη νύχτα ή τους επιθετικούς οδηγούς που τρέχουν δίπλα σας.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα μάθημα επανεκπαίδευσης στο διαδίκτυο, σε μια τάξη ή με έναν δάσκαλο οδήγησης. Για να βρείτε ένα τέτοιο μάθημα, μπορείτε να επισκεφθείτε τον ιστότοπο της AAA (www.health.harvard.edu/ard). Αντίστοιχα μαθήματα προσφέρονται και από την AARP (www.health.harvard.edu/ads).
Κόστος: Λιγότερα από 30 δολάρια για τα διαδικτυακά μαθήματα της AAA ή της AARP. Από 100 δολάρια και πάνω για ένα μάθημα οδήγησης με φυσική παρουσία, στις ΗΠΑ. Μάλιστα, το μάθημα μπορεί να σας βοηθήσει να εξοικονομήσετε χρήματα από την ασφάλιση του αυτοκινήτου σας – επικοινωνήστε με την ασφαλιστική σας εταιρεία για να βεβαιωθείτε.
Επίσημη εκτίμηση των ικανοτήτων οδήγησης
Αν έχετε παρατηρήσει αλλαγές στην οδήγησή σας τελευταία, θα μπορούσατε να υποβληθείτε σε μια επίσημη εκτίμηση των ικανοτήτων οδήγησης. Ζητήστε από τον γιατρό σας να σας παραπέμψει σε ένα νοσοκομειακό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει τόσο κλινική αξιολόγηση όσο και οδική δοκιμασία.
Στην κλινική αξιολόγηση, οι επαγγελματίες υγείας θα σας ρωτήσουν για τυχόν παθήσεις που έχετε, για τα φάρμακα που παίρνετε και διάφορα άλλα. «Αξιολογούμε όλα όσα επηρεάζουν τις ικανότητες οδήγησης – την όραση, τη γνωστική λειτουργία, το εύρος κίνησης, τη δύναμη, τον συντονισμό, την αίσθηση των χεριών και των ποδιών, την ακοή και τις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων», δηλώνει η Amy Donabedian, εργοθεραπεύτρια και πιστοποιημένη στην αποκατάσταση οδηγών στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Κέντρο Αποκατάστασης Spaulding.
Για την αξιολόγηση της οδήγησης, θα μπείτε σε ένα αυτοκίνητο και θα κάνετε επίδειξη των ικανοτήτων σας στον δρόμο. Μαζί σας θα βρίσκονται ένας επαγγελματίας υγείας και ένας πιστοποιημένος δάσκαλος οδήγησης.
«Παρατηρούμε κατά πόσο ελέγχετε το γκάζι, το φρένο και το τιμόνι», εξηγεί η Donabedian, «και εξετάζουμε διάφορα ερωτήματα: Μπορείτε να μείνετε στη λωρίδα σας; Αντιλαμβάνεστε τους πεζούς, τα σήματα στοπ και τα άλλα αυτοκίνητα; Ποιος είναι ο χρόνος αντίδρασής σας; Μπορείτε να παρκάρετε και να ξεπαρκάρετε με ασφάλεια;»
Μετά την οδική αξιολόγηση, η ομάδα προτείνει ορισμένα βήματα για τη βελτίωση των ικανοτήτων οδήγησης. «Μπορεί να σας προτείνουμε να κάνετε ένα επαναληπτικό μάθημα ή να υιοθετήσετε ορισμένες συνήθειες, όπως το να οδηγείτε μόνο την ημέρα, σε ώρες που δεν υπάρχει κυκλοφοριακή συμφόρηση ή μαζί με τον/τη σύζυγό σας ή κάποιον φίλο/-η, ώστε να υπάρχει άλλο ένα ζευγάρι μάτια.
Μπορεί επίσης να χρειάζεστε συνεδρίες αποκατάστασης οδηγού, εργοθεραπεία για ενίσχυση της δύναμης λαβής ή τροποποιήσεις που θα σας κάνουν να κάθεστε πιο άνετα στο αυτοκίνητο – για παράδειγμα, ένα παχύ μαξιλάρι αφρού για καλύτερη προσαρμογή στο κάθισμα ή άλλον εξοπλισμό», αναφέρει η Donabedian. «Ο στόχος είναι να συνεχίσετε να οδηγείτε».
Κόστος: Περίπου 600 δολάρια ή περισσότερα, τα οποία τα πληρώνετε από την τσέπη σας.
Αποκατάσταση οδηγών
Στις ΗΠΑ, ορισμένα νοσοκομεία προσφέρουν προγράμματα που όχι μόνο αξιολογούν την ικανότητά σας για οδήγηση, αλλά επίσης παρέχουν επιπλέον εκπαίδευση ώστε να παραμείνετε στο τιμόνι.
Ένας πιστοποιημένος ειδικός στην αποκατάσταση οδηγών (συνήθως ένας εργοθεραπευτής) θα σας βοηθήσει να μάθετε να χρησιμοποιείτε τον προσαρμοστικό εξοπλισμό, εάν τον χρειάζεστε, να εξασκηθείτε στην οδήγηση σε δύσκολες συνθήκες και να αναπτύξετε ασφαλείς συνήθειες οδήγησης.
Τα προγράμματα αυτά είναι επίσης χρήσιμα για άτομα που έχουν κάποια πάθηση (όπως νευροπάθεια ή νόσο του Πάρκινσον), που επηρεάζει την ικανότητά τους για οδήγηση, καθώς και άτομα που έχουν υποστεί αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή κάποιον τραυματισμό που επηρεάζει την οδήγηση.
Κόστος: Περίπου 100 δολάρια ή περισσότερα την ώρα.
