Εάν έχετε υποστεί καρδιακή προσβολή ή έχετε κάποιο άλλο σοβαρό καρδιαγγειακό πρόβλημα, η καρδιακή αποκατάσταση είναι αναμφίβολα ο καλύτερος τρόπος για να προλάβετε μελλοντικά καρδιολογικά προβλήματα.
Το πρόγραμμα αυτό –το οποίο διδάσκει τις βασικές αρχές για έναν τρόπο ζωής υγιεινό για την καρδιά, σε συνδυασμό με επιτηρούμενη άσκηση– συνήθως πραγματοποιείται με φυσική παρουσία στη διάρκεια μονόωρων συνεδριών αρκετές φορές την εβδομάδα επί αρκετούς μήνες. Η καρδιακή αποκατάσταση συνιστάται για πολλές παθήσεις (βλ. «Είμαι κατάλληλος/η για καρδιακή αποκατάσταση;») και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου από καρδιοπάθεια κατά περίπου 25%.
Δυστυχώς, μόνο περίπου 20% των ατόμων που είναι κατάλληλα για καρδιακή αποκατάσταση συμμετέχουν πράγματι σε αυτά τα προγράμματα. Μία από τις κύριες αιτίες είναι η ταλαιπωρία της μετακίνησης για τις συνεδρίες, ακόμη και σε αστικές περιοχές. Για τους ανθρώπους που ζουν σε αγροτικές περιοχές, όπου τα κέντρα αποκατάστασης σπανίζουν, η συμμετοχή σε πολλές εβδομαδιαίες συνεδρίες απλώς δεν είναι εφικτή.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια κερδίζει έδαφος η τάση να πραγματοποιείται μέρος του προγράμματος καρδιακής αποκατάστασης (ή σχεδόν όλο το πρόγραμμα) μέσω ενός διαδικτυακού συστήματος, δηλώνει η καρδιολόγος δρ Ami Bhatt, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθύντρια Καινοτομίας στο Αμερικανικό Κολέγιο Καρδιολογίας. «Η αρχική ιδέα για την καρδιακή αποκατάσταση –να συγκεντρώσεις ανθρώπους ώστε να τους εκπαιδεύσεις στο πλαίσιο μιας ομάδας– έχει πολλά οφέλη», δηλώνει. Είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος να διδάξεις ανθρώπους σχετικά με τη διατροφή και τη διαχείριση των φαρμάκων.
Επίσης, οι ομάδες βοηθούν ανθρώπους με κοινές εμπειρίες να επεξεργαστούν τις συναισθηματικές πλευρές της αντιμετώπισης της καρδιοπάθειας. Η δυνατότητα να συνδεθούν από απόσταση οι άνθρωποι και να παρακολουθήσουν τις συνεδρίες διδασκαλίας και υποστήριξης από το σπίτι (χρησιμοποιώντας υπολογιστή, τάμπλετ ή smartphone) μπορεί να προσφέρει και άλλα πλεονεκτήματα.
Πουθενά σαν στο σπίτι σου
Η διαδικτυακή καρδιακή αποκατάσταση επιτρέπει στους συμμετέχοντες να γλιτώσουν όχι μόνο τον χρόνο και τα έξοδα μετακίνησης, αλλά και το ενδεχόμενο άγχος που μπορεί να δημιουργείται από την επιστροφή στο νοσοκομείο όπου νοσηλεύτηκαν για το καρδιολογικό τους πρόβλημα, κάτι που προκαλεί αναστάτωση σε κάποιους ανθρώπους.
Μετά από ένα τρομακτικό καρδιολογικό επεισόδιο, οι άνθρωποι συχνά φοβούνται ότι θα εμφανίσουν και νέο καρδιολογικό πρόβλημα, και αυτές οι αυτόματες αρνητικές σκέψεις μπορεί να τους καταβάλουν.
Ωστόσο, η εκπαίδευση στην αντιμετώπιση του στρες και η ενδυνάμωση που παρέχονται μέσω βιντεοδιάσκεψης μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμες, δηλώνει η δρ Bhatt, η οποία πρόσφατα συμμετείχε στη συγγραφή μιας μελέτης που καταδεικνύει τα οφέλη αυτής της εκπαίδευσης σε ενήλικες που γεννήθηκαν με καρδιοπάθεια.
Κάτι άλλο σημαντικό που μαθαίνουν οι συμμετέχοντες σε προγράμματα καρδιακής αποκατάστασης, το πώς να βελτιώσουν τις διατροφικές τους συνήθειες, μπορεί να διδαχθεί ακόμη πιο αποτελεσματικά μέσω της ζωντανής επικοινωνίας με βίντεο, παρά με τη συμβατική αποκατάσταση, παρατηρεί η δρ Bhatt.
Όταν συνδέεστε ηλεκτρονικά, μπορείτε να αφήσετε τον διατροφολόγο ή διαιτολόγο να ρίξει μια ματιά στην κουζίνα σας και στο ντουλάπι των τροφίμων σας και να δει τι τρώτε. «Μπορεί να σας πει: “Υπάρχει μια έκδοση αυτού του προϊόντος με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, η οποία θα ήταν πολύ καλή για εσάς”», εξηγεί η δρ Bhatt.
Επιτόπου αξιολόγηση της ικανότητας για άσκηση
Ασφαλώς, η αρχική επίσκεψη για την καρδιακή αποκατάσταση θα πρέπει να γίνει με φυσική παρουσία. Συνήθως περιλαμβάνει μια αξιολόγηση των κινδύνων για καρδιοπάθεια και μια δοκιμασία κοπώσεως, κατά την οποία ασκείστε σε έναν κυλιόμενο διάδρομο ή σε ένα στατικό ποδήλατο υπό στενή παρακολούθηση.
Θα λάβετε ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας, με συγκεκριμένους στόχους για την αρτηριακή πίεση, το σάκχαρο αίματος, την καρδιακή συχνότητα και το βάρος (και τη διακοπή του καπνίσματος, εάν χρειάζεται).
«Είναι ανακουφιστικό να έχετε δίπλα σας έναν νοσηλευτή που σας καθησυχάζει ότι όλα δείχνουν καλά ενώ ασκείστε», δηλώνει η δρ Bhatt. Αλλά, αφού μάθετε ποια ένταση και ποσότητα άσκησης είναι κατάλληλη για εσάς, οι περισσότεροι θα μπορείτε να ασκηθείτε και μόνοι σας, είτε στο σπίτι είτε σε ένα γυμναστήριο.
Ορισμένα προγράμματα αποκατάστασης παρέχουν ακόμη και συσκευές για κατ’ οίκον παρακολούθηση (π.χ. συσκευές παρακολούθησης της καρδιακής συχνότητας και μέτρησης της αρτηριακής πίεσης).
Στοιχεία και διαθεσιμότητα
Έως τώρα, οι έρευνες δείχνουν ότι η διαδικτυακή καρδιακή αποκατάσταση υπερτερεί της συμβατικής αποκατάστασης σε ό,τι αφορά την αποφυγή μιας νέας νοσηλείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Αρκετές εταιρείες έχουν ήδη δημιουργήσει ψηφιακές πλατφόρμες για την παροχή ηλεκτρονικής καρδιακής αποκατάστασης και συνεργάζονται με μεγάλα ιατρικά κέντρα ή μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες.
Εάν είστε κατάλληλοι για καρδιακή αποκατάσταση, ρωτήστε τον καρδιολόγο σας σχετικά με τη διαδικτυακή αποκατάσταση ή το κατά πόσο θα ήταν ο ίδιος πρόθυμος να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ένα είδος μεικτού προγράμματος, δηλώνει η δρ Bhatt.
Είμαι κατάλληλος/η για καρδιακή αποκατάσταση;
Τα προγράμματα καρδιακής αποκατάστασης είναι κατάλληλα για τις εξής παθήσεις και διαδικασίες, εάν έχετε παραπεμπτικό από τον γιατρό σας:
• σταθερή στηθάγχη στον παρόντα χρόνο,
• καρδιακή προσβολή τους τελευταίους 12 μήνες,
• αγγειοπλαστική των στεφανιαίων ή τοποθέτηση stent,
• επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (bypass),
• επιδιόρθωση ή αντικατάσταση καρδιακής βαλβίδας,
• σταθερή χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια,
• μεταμόσχευση καρδιάς ή καρδιάς-πνεύμονα.
