Ποτέ δεν ξεχνά κανείς το πρώτο επεισόδιο ουρικής αρθρίτιδας. Ο έντονος πόνος, το πρήξιμο και η ερυθρότητα παρουσιάζονται γρήγορα και με επώδυνο τρόπο. Η αρχική κρίση συχνά παρουσιάζεται στην άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού, αλλά αργότερα μπορεί να επηρεάσει το άκρο του ποδιού ή τον αστράγαλο. Άλλα σημεία-κλειδιά είναι τα γόνατα, τα χέρια και οι καρποί.
Η θεραπεία πρώτης γραμμής είναι αρκετά αποτελεσματική και περιλαμβάνει αντιφλεγμονώδη φάρμακα, χρήση πάγου και ανάπαυση. Εάν οι κρίσεις επανεμφανίζονται ή γίνονται πιο σοβαρές, συνιστάται συνήθως ένας συνδυασμός αλλαγών στη διατροφή και στον τρόπο ζωής, καθώς και η λήψη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Πρόκειται για μια προσέγγιση που ονομάζεται θεραπεία μείωσης του ουρικού οξέος (ULT).
Νέες κατευθυντήριες οδηγίες
Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ρευματολογίας (American College of Rheumatology – ACR) έχει διαπιστώσει ότι, παρά τις κατευθυντήριες οδηγίες για τη μείωση του ουρικού οξέος οι οποίες δημοσιεύθηκαν το 2012, η σωστή χρήση αυτής της θεραπείας παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Ένας λόγος ενδέχεται να είναι η προγενέστερη έλλειψη ισχυρής τεκμηρίωσης των οδηγιών αυτών. Επίσης, ακόμη κι όταν συνταγογραφήθηκε θεραπεία μείωσης του ουρικού οξέος, πολλοί δεν την ακολούθησαν.
Για τους λόγους αυτούς, το ACR κατέληξε να εκδώσει ενημερωμένες κατευθυντήριες οδηγίες, μαζί με νέες μελέτες, οι οποίες τις υποστηρίζουν και ενισχύουν τον ρόλο αυτών των στρατηγικών. «Αν και πολλές από αυτές τις συστάσεις δεν είναι απαραιτήτως νέες, είναι καλό που ενισχύθηκαν, καθώς περισσότερα άτομα χρειάζεται να τις ακολουθήσουν», λέει ο δρ Robert Shmerling, επιστημονικός αρχισυντάκτης στο Harvard Health Publishing και πρώην κλινικός διευθυντής Ρευματολογίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Medical Center.
Ουρικό οξύ και αρθρώσεις
Η ουρική αρθρίτιδα είναι ο πιο συνήθης τύπος φλεγμονώδους αρθρίτιδας. Προκαλείται από τη δημιουργία κρυστάλλων ενός άλατος του ουρικού οξέος εντός των αρθρώσεων.
Ο οργανισμός σας παράγει φυσιολογικά ουρικό οξύ, το οποίο είναι ένα προϊόν (απόβλητο) του μεταβολισμού εντός των κυττάρων κάποιων ουσιών.
Το ουρικό οξύ εισέρχεται στο αίμα, φιλτράρεται στους νεφρούς και στη συνέχεια αποβάλλεται με τα ούρα. Ωστόσο, αν ο οργανισμός σας παράγει υπερβολική ποσότητα ουρικού οξέος ή αποβάλλει πολύ λίγο, το επίπεδο ουρικού οξέος στο αίμα μπορεί να αυξηθεί. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό κρυστάλλων ενός άλατος του ουρικού οξέος σε μια άρθρωση, τένοντα και στους ιστούς γύρω τους. Το αποτέλεσμα είναι η ξαφνική, επώδυνη φλεγμονή. Μια κρίση ουρικής αρθρίτιδας μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, ωστόσο είναι πιο πιθανό να παρουσιαστεί τη νύχτα.
Η ηλικία είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ουρική αρθρίτιδα. «Υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ της αύξησης της ηλικίας και της ουρικής αρθρίτιδας», επισημαίνει ο δρ Shmerling.
Αντιμετώπιση των κρίσεων
Για ξαφνικά επεισόδια ουρικής αρθρίτιδας, οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες συνεχίζουν να συνιστούν τα φάρμακα τα οποία έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής που προκαλείται από τους κρυστάλλους ουρικού οξέος.
Φάρμακα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα μη συνταγογραφούμενο μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο, όπως η ιβουπροφαίνη ή η ναπροξένη, είναι αρκετό για τον έλεγχο των συμπτωμάτων. Όμως, οι περισσότεροι χρειάζονται συνταγή για ορισμένη δοσολογία αντιφλεγμονώδους, κορτικοστεροειδών από το στόμα (πρεδνιζολόνη) ή κολχικίνης. Μπορεί επίσης να γίνει έγχυση κορτικοστεροειδούς στην άρθρωσή σας που θα βοηθήσει στον έλεγχο του πόνου.
Πάγος. Τυλίξτε μια παγοκύστη σε μια λεπτή πετσέτα και εφαρμόστε τη στην άρθρωση για 20-30 λεπτά, αρκετές φορές την ημέρα.
Ξεκούραση. Ακουμπήστε την άρθρωση σε ένα μαξιλάρι και προσπαθήστε να μείνετε ακίνητοι μέχρι να υποχωρήσει ο πόνος.
Οι εξάρσεις μπορεί να διαρκέσουν από αρκετές ημέρες έως μία εβδομάδα ή περισσότερο. Παρότι η αυτοφροντίδα συχνά ανακουφίζει από τα συμπτώματα, θα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας προκειμένου να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να συζητήσετε πώς να αποτρέψετε τις μελλοντικές κρίσεις.
Θεραπεία μείωσης του ουρικού οξέος (ULT)
«Ο καλύτερος τρόπος για να σταματήσετε τις επαναλαμβανόμενες και σοβαρές εξάρσεις είναι να μειώσετε το επίπεδο ουρικού οξέος στο αίμα κάτω από 6 mg/dL», λέει ο δρ Shmerling.
Εδώ είναι που έρχεται να παίξει τον ρόλο της η θεραπεία μείωσης του ουρικού οξέος (ULT). Οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες υπογραμμίζουν ότι η ULT πρέπει να χρησιμοποιείται κυρίως σε άτομα που έχουν δύο ή περισσότερες εξάρσεις ουρικής αρθρίτιδας ετησίως και σε όσους έχουν βλάβες στις αρθρώσεις που έχουν προκληθεί από την ουρική αρθρίτιδα. Η ULT θα πρέπει να συνεχιστεί ακόμα και όταν υποχωρήσουν οι εξάρσεις.
Παρακάτω αναλύεται κάθε παράμετρος της προσέγγισης.
Διατροφή και τρόπος ζωής. Οι αλλαγές που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του επιπέδου ουρικού οξέος περιλαμβάνουν:
➤ Τη μείωση ή ακόμη και κατάργηση της κατανάλωσης κρέατος και οστρακοειδών, τα οποία μπορούν να αυξήσουν το επίπεδο ουρικού οξέος.
➤ Τον περιορισμό του αλκοόλ και των τροφίμων ή των ποτών που φτιάχνονται με σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη, όπως τα αναψυκτικά.
➤ Την κατανάλωση άφθονου νερού καθημερινά. Η αφυδάτωση αυξάνει το επίπεδο ουρικού οξέος.
➤ Τη διαχείριση του βάρους σας, καθώς η ουρική αρθρίτιδα συνδέεται με το παραπάνω βάρος και με την παχυσαρκία.
Φαρμακευτική αγωγή. Η διατροφή από μόνη της σπάνια μειώνει αρκετά το επίπεδο ουρικού οξέος∙ έτσι ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο είναι συνήθως απαραίτητο. Μπορεί να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες έως και μερικοί μήνες για να δράσει το φάρμακο. Τα συνηθέστερα είναι οι αναστολείς της οξειδάσης της ξανθίνης, όπως η αλλοπουρινόλη και η φεβουξοστάτη. Τα άτομα που έχουν διαγνωσμένη καρδιαγγειακή νόσο ή έχουν υποστεί πρόσφατα καρδιακή προσβολή θα πρέπει να αλλάξουν την αγωγή με φεβουξοστάτη και να λάβουν άλλο φάρμακο, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες.
