Ολοι μας έχουμε δυσπεψία κατά καιρούς. Απολαμβάνετε ένα αγαπημένο γεύμα, μόνο που τρώτε λίγο παραπάνω ή πολύ γρήγορα. Αυτό που συνήθως ακολουθεί είναι ότι παρουσιάζετε προβλήματα, όπως γουργουρίσματα στο στομάχι, μια δυσάρεστη αίσθηση πληρότητας, στομαχικού πόνου, φουσκώματος ή καούρας.
Τις περισσότερες φορές, αυτά τα επεισόδια είναι ακίνδυνα. Αλλά με τον καιρό, είναι σύνηθες η δυσπεψία να γίνεται πιο συχνή και πιο σοβαρή. Πρόκειται για μια πάθηση που ονομάζεται χρόνια ή επαναλαμβανόμενη δυσπεψία. Ποια είναι η κύρια αιτία; Το ότι το πεπτικό σύστημα γερνάει.
«Με την ηλικία, η πέψη φυσιολογικά επιβραδύνεται, με αποτέλεσμα το στομάχι σας να χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να αδειάσει και να μεταφέρει τις τροφές μέσα στον πεπτικό σας σωλήνα», λέει ο δρ Kyle Staller, διευθυντής του Εργαστηρίου Γαστρεντερικής Κινητικότητας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Massachusetts General Hospital. «Όσο περισσότερο χρόνο παραμένει η τροφή στο πεπτικό σύστημα, τόσο περισσότερα προβλήματα μπορεί να προκύψουν».
Σοβαρότερα ζητήματα
Ωστόσο, η αργή πέψη δεν είναι ο μόνος παράγοντας. Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιθανότερο να έχουν παθήσεις που μπορεί να πυροδοτούν τη δυσπεψία ανά τακτά διαστήματα. Σε αυτές περιλαμβάνονται η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), το έλκος και οι ευαισθησία σε τρόφιμα, όπως η δυσανεξία στη λακτόζη. Άλλα προβλήματα του πεπτικού που σχετίζονται με χρόνια δυσπεψία είναι το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και η λειτουργική δυσπεψία∙ και στις δύο περιπτώσεις υπάρχουν επίμονα συμπτώματα δυσπεψίας χωρίς συγκεκριμένη αιτία.
Τις περισσότερες φορές, η δυσπεψία υποχωρεί σύντομα μόνη της. Μπορεί να χρειαστείτε τη βοήθεια μη συνταγογραφούμενων σκευασμάτων, όπως τα αντιόξινα σε χάπια ή υγρή μορφή, το υποσαλικυλικό βισμούθιο για να καταπραΰνετε τις στομαχικές διαταραχές, ένας αναστολέας έκκρισης οξέων για την ανακούφιση από την καούρα, ένας αναστολέας της αντλίας πρωτονίων, όπως η ομεπραζόλη ή η λανσοπραζόλη, ή ένας αναστολέας H2, όπως η φαμοτιδίνη.
Πιθανά προβλήματα
Να θυμάστε ότι αυτά τα φάρμακα έχουν κάποιους περιορισμούς. Τα αντιόξινα που περιέχουν μαγνήσιο μπορεί να προκαλέσουν υδαρή κόπρανα, ενώ το ανθρακικό ασβέστιο ή τα αντιόξινα με βάση το αργίλιο (αλουμίνιο) μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκοιλιότητα.
Αυτά τα φάρμακα ενδείκνυνται για περιστασιακή χρήση, ωστόσο αν τα χρησιμοποιείτε τρεις ή περισσότερες φορές την εβδομάδα, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. «Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να αποτελεί προειδοποίηση για ένα ενδεχομένως μεγαλύτερο πρόβλημα του πεπτικού», λέει ο δρ Staller.
Άλλες ανησυχητικές ενδείξεις είναι η αιμορραγία από τον πρωκτό, τα μαύρα κόπρανα, η δυσκολία στην κατάποση ή η ξαφνική απώλεια βάρους. Αυτά πιθανόν να αποτελούν σημάδια για πιο σοβαρά προβλήματα, όπως φλεγμονή στο πεπτικό σύστημα, έλκος ή καρκίνος του στομάχου ή του οισοφάγου.
Ωστόσο, εάν το πρόβλημά σας είναι η επαναλαμβανόμενη δυσπεψία, υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τη συχνότητα και τη σοβαρότητά της χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Για παράδειγμα:
Μειώστε το άγχος. Το άγχος μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση προβλημάτων του πεπτικού μέσω του άξονα εγκέφαλος-έντερο, που αποτελεί τη γραμμή συνεχούς επικοινωνίας μεταξύ του εγκεφάλου και του γαστρεντερικού σωλήνα.
«Το στρες είναι σπάνια ο μοναδικός λόγος για τα προβλήματα του πεπτικού, ωστόσο συμβάλλει στην ενίσχυση των συμπτωμάτων που μπορεί να έχετε», λέει ο δρ Staller. Οτιδήποτε σας βοηθά να αντιμετωπίσετε το άγχος, όπως η άσκηση και ο διαλογισμός, μπορεί να είναι χρήσιμα. Αν έχετε πιο ενοχλητικά συμπτώματα, ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει ένα αντικαταθλιπτικό σε χαμηλή δοσολογία.
Περιορίστε το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ. Το κάπνισμα αυξάνει την πιθανότητα παλινδρόμησης, για να μην αναφέρουμε τους καρκίνους του πεπτικού συστήματος. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοολούχων ποτών (15 ή περισσότερα ποτά την εβδομάδα για τους άνδρες) αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για πολλές γαστρεντερικές παθήσεις. Ακόμη και η περιστασιακή κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να πυροδοτήσει ένα επεισόδιο υποκείμενου πεπτικού προβλήματος.
Χάστε το περιττό βάρος. Τα υπέρβαρα άτομα είναι πιο πιθανό να πάσχουν από δυσπεψία, ειδικά από παλινδρόμηση οξέων, καθώς το υπερβολικό βάρος αυξάνει την πίεση στο στομάχι και καθιστά ευκολότερη την αντίστροφη ροή των γαστρικών οξέων προς στον οισοφάγο. Ωστόσο, οποιαδήποτε αύξηση βάρους μπορεί να επηρεάσει την πέψη. Αν ζυγίζετε περισσότερο από όσο θα έπρεπε, η απώλεια μόλις 3-5 κιλών μπορεί να έχει σημαντική επίδραση, λέει ο δρ Staller.
Οι λεπτομέρειες κάνουν τη διαφορά
Ένας άλλος τρόπος για να δαμάσετε τη δυσπεψία είναι να αλλάξετε το τι τρώτε, το πώς και το πότε τρώτε.
– Τι τρώτε: Προσέξτε τι τρώτε και τι πίνετε όταν νιώθετε δυσπεψία και προσπαθήστε να αποφύγετε ή να μειώσετε την πρόσληψη αυτών των τροφών. Τα πικάντικα και εξαιρετικά όξινα τρόφιμα, ο καφές ή τα ροφήματα με βάση εσπεριδοειδή ή την ντομάτα και τα επεξεργασμένα και λιπαρά τρόφιμα συχνά δημιουργούν προβλήματα.
– Πώς τρώτε: Επικεντρωθείτε στο να καταναλώνετε μικρότερες μερίδες και μην τρώτε πολύ γρήγορα (μην τρώτε ενώ βλέπετε τηλεόραση, διότι αυτό σας κάνει λιγότερο προσεκτικούς ως προς τον ρυθμό που τρώτε). Δοκιμάστε τα συχνότερα και μικρότερα γεύματα, για παράδειγμα τέσσερις φορές την ημέρα αντί για τρεις.
– Πότε τρώτε: Η δυσπεψία σας παρουσιάζεται το βράδυ ή ενόσω κοιμάστε; Αν ναι, το να τρώτε νωρίτερα και να διατηρείτε μια απόσταση δύο ωρών από την ώρα του ύπνου μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε την παραμονή μεγάλης ποσότητας τροφής στο στομάχι σας όταν η πέψη σας λειτουργεί πιο αργά.
