Oλοι περνούν περιόδους μελαγχολίας, ευερεθιστότητας ή ατονίας μία στο τόσο. Επιπλέον, αυτά τα συναισθήματα είναι απολύτως φυσιολογικά ύστερα από τη διάγνωση ενός σοβαρού προβλήματος υγείας, όπως η καρδιοπάθεια. Εάν, όμως, αυτά τα δυσάρεστα συναισθήματα συνεχίζονται για εβδομάδες και σταδιακά σάς κάνουν να νιώθετε ότι κάτι δεν πάει καλά, μπορεί να έχετε κατάθλιψη.
Στη διάρκεια της ζωής του, περίπου ένας στους πέντε Αμερικανούς εμφανίζει κατάθλιψη. Ωστόσο, ο κίνδυνος κατάθλιψης είναι τριπλάσιος στα άτομα που έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
«Η καρδιακή προσβολή είναι ένα ανατρεπτικό συμβάν για τη ζωή του πάσχοντος, επομένως πολύ συχνά αισθάνεται κανείς καταβεβλημένος, μελαγχολικός και αγχωμένος έπειτα από κάτι τέτοιο», αναφέρει η καρδιολόγος δρ Alyson Kelley-Hedgepeth, συνδιευθύντρια του Women’s Program στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Lown Institute.
Οι θετικές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση της διάθεσης και της καρδιακής υγείας σας. Όμως σημαντικά είναι επίσης τα αντικαταθλιπτικά και η ψυχοθεραπεία.
Με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα της κατάθλιψης και έτσι οι πάσχοντες να παρακινηθούν να κάνουν αλλαγές, προσθέτει.
Αναγνώριση του προβλήματος
Χάρη στην ευρύτερη αναγνώριση της σύνδεσης μεταξύ εγκεφάλου και καρδιάς, οι περισσότεροι γιατροί εξετάζουν τους ασθενείς τους για κατάθλιψη χρησιμοποιώντας μια απλή διαγνωστική εξέταση (βλ. «Μήπως έχετε κατάθλιψη;»).
«Όταν κάνω στους ασθενείς μου αυτές τις ερωτήσεις, η διαδικασία μπορεί να είναι ιδιαίτερα αφυπνιστική. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες είναι πρόθυμοι να μιλήσουν για το πώς νιώθουν και για τα συναισθήματά τους», λέει η δρ Kelley-Hedgepeth.
Εάν ο καρδιολόγος ή ο παθολόγος σας δεν σας ρωτά για συμπτώματα κατάθλιψης, πάρτε την πρωτοβουλία να τους ενημερώσετε εσείς.
Τα άτομα με κατάθλιψη μπορεί να δυσκολεύονται να βρουν το κουράγιο να ακολουθήσουν υγιεινές συνήθειες, όπως η επιλογή και η προετοιμασία υγιεινών γευμάτων, η άσκηση και η λήψη των φαρμάκων τους σύμφωνα με το πρόγραμμα.
Η κατάθλιψη συχνά συνοδεύεται από άγχος, και αμφότερα μπορούν να αυξήσουν το επίπεδο των ορμονών του στρες. Το αυξημένο επίπεδο μιας από τις κυριότερες τέτοιες ορμόνες, της κορτιζόλης, μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Η κατάθλιψη φαίνεται επίσης ότι αυξάνει τη φλεγμονή, η οποία ως γνωστόν συμβάλλει στη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας. Κάνει επίσης τμήματα κυττάρων του αίματος, γνωστά ως αιμοπετάλια, να γίνονται πιο «κολλώδη», αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες σχηματισμού θρόμβων στην κυκλοφορία του αίματος. Όλες αυτές οι μεταβολές καθιστούν το άτομο πιο επιρρεπές σε μια καρδιακή προσβολή.
Ποικιλία θεραπειών
Ευτυχώς, υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές για τα άτομα με κατάθλιψη και καρδιοπάθεια. Σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2020 στο επιστημονικό περιοδικό της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας (Journal of the American Heart Association), τα αντικαταθλιπτικά που είναι γνωστά ως εκλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI) βοηθούν στην ανακούφιση από την κατάθλιψη σε όσους πάσχουν από στεφανιαία νόσο.
Μέχρι σήμερα, η σερτραλίνη συγκεντρώνει τα καλύτερα αποδεικτικά στοιχεία. Σε ορισμένους ασθενείς, αυτά τα φάρμακα βελτιώνουν επαρκώς τα συμπτώματα, ώστε να επιτρέπουν άλλες θετικές αλλαγές, και η χρήση τους δεν είναι απαραίτητο να συνεχίζεται για παρατεταμένες χρονικές περιόδους, αναφέρει η δρ Kelley-Hedgepeth.
Η ψυχοθεραπεία, ειδικά η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, έχει επίσης αποδειχθεί ευεργετική. Αυτή η μορφή θεραπείας είναι σχεδιασμένη να βοηθά τα άτομα να αναγνωρίζουν και να αλλάζουν βαθιά ριζωμένες αρνητικές σκέψεις ή συμπεριφορές.
Τόσο η ψυχική όσο και η καρδιαγγειακή υγεία μπορούν να ωφεληθούν από τρεις αλλαγές στον τρόπο ζωής: τακτική άσκηση, υψηλής ποιότητας επαρκής ύπνος και θεραπείες νου-σώματος που ενθαρρύνουν τη χαλάρωση, όπως ο διαλογισμός. «Συνιστώ την άσκηση σε όλους τους ασθενείς μου, καθώς βοηθά επίσης πολύ και στην κατάθλιψη», λέει η δρ Kelley-Hedgepeth.
Πολλοί άνθρωποι ταλαιπωρούνται από χρόνια προβλήματα ύπνου, ειδικά όσοι ανησυχούν για την υγεία τους.
Για πολλούς, η απομόνωση στη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 έχει επιδεινώσει την υποκείμενη κατάθλιψη και το στρες, εντείνοντας πιθανώς ακόμη περισσότερο τα προβλήματα ύπνου, σημειώνει η δρ Kelley-Hedgepeth.
Πρακτικές οι οποίες μπορεί να βοηθήσουν περιλαμβάνουν τον ενσυνείδητο διαλογισμό, ο οποίος μας διδάσκει να επικεντρωνόμαστε στις σκέψεις, στα συναισθήματα και στις σωματικές αισθήσεις μας, ειδικά δε στην αναπνοή.
«Μπορεί να ωφελήσει ιδιαίτερα όσους ξυπνούν στις δύο τη νύχτα, επειδή βασανίζονται από σκέψεις που στριφογυρίζουν αδιάκοπα στο μυαλό τους», προσθέτει.
Μήπως έχετε κατάθλιψη;
Εάν απαντήσετε «ναι» σε μία ή και στις δύο από τις ερωτήσεις που ακολουθούν, τότε είναι πολύ πιθανό να έχετε κατάθλιψη.
1. Τον περασμένο μήνα, νιώσατε πολλές φορές ότι έχετε πεσμένη διάθεση, μελαγχολία ή απελπισία;
2. Τον περασμένο μήνα, νιώσατε πολλές φορές έλλειψη ενδιαφέροντος ή ικανοποίησης για πράγματα τα οποία άλλοτε σας άρεσε να κάνετε;
Άλλα συμπτώματα κατάθλιψης, τα οποία συχνά παρουσιάζονται κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν καθημερινά, περιλαμβάνουν:
– κόπωση και έλλειψη ενέργειας,
– μειωμένη όρεξη (ή αυξημένη επιθυμία για συγκεκριμένες τροφές),
– δυσκολία ύπνου
– αισθήματα απαξίωσης ή ενοχής,
– εκρήξεις θυμού, ευερεθιστότητα ή απογοήτευση,
– δυσκολία συγκέντρωσης και μνήμης.
