Το να πετύχει κανείς έναν στόχο που αφορά την υγεία ή την ευεξία αποτελεί για όλους μια πρόκληση, είτε ο στόχος είναι η απώλεια βάρους, η μείωση της χοληστερόλης ή η βελτίωση της αντοχής. Ευτυχώς, δεν είναι απαραίτητο να προσπαθείτε μόνοι σας. Απευθυνθείτε στους παρακάτω επαγγελματίες όταν χρειάζεστε καθοδήγηση, υποστήριξη ή και έμπνευση.
Coach υγείας και ευεξίας
Οι coaches υγείας αποτελούν μέρος ενός σχετικά νέου τομέα της Ιατρικής που στηρίζεται στα τεκμήρια, το οποίο προϋποθέτει εκπαίδευση στο coaching και στη συνέχεια –για τις ΗΠΑ– πιστοποίηση από την Εθνική Επιτροπή για το Coaching Υγείας και Ευεξίας (National Board for Health & Wellness Coaching).
Τι κάνουν. Ένας coach (προπονητής) σάς καθοδηγεί ώστε να αλλάξετε τρόπο σκέψης και να αναπτύξετε νέες, υγιείς συμπεριφορές. «Ένας coach σάς βοηθά να προσδιορίσετε πώς θα ήταν το δικό σας όραμα για τη βέλτιστη υγεία. Μαζί θα ανακαλύψετε τι είναι αυτό που σας κινητοποιεί, γιατί είναι σημαντικό, πώς να χρησιμοποιήσετε τα δυνατά σας σημεία για να κάνετε βιώσιμες αλλαγές και από πού να ξεκινήσετε», εξηγεί η Margaret Moore, πρωτοπόρος αυτού του πεδίου, συνιδρυτής και πρόεδρος του Institute of Coaching στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ McLean Hospital, καθώς και μέλος του διδακτικού προσωπικού του Office of Global Education της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ.
Πώς δουλεύουν. Ο coach υγείας και ευεξίας σάς βοηθά να αποκτήσετε επίγνωση και διορατικότητα έτσι ώστε να μπορέσετε να καταστρώσετε ένα σχέδιο δράσης.
«Στη συνέχεια, συνεργάζεστε με τον coach σας σε έναν συνδυασμό τριών έως πέντε αλλαγών στη συμπεριφορά σας, πειραματιζόμενοι με νέες συνήθειες μέχρι να βρείτε μια συνταγή που είναι κατάλληλη για εσάς, σε συνεδρίες coaching δύο φορές τον μήνα», λέει η Margaret Moore.
Τύποι coach υγείας. Υπάρχουν ειδικοί στο coaching γενικής υγείας και ευεξίας οι οποίοι μπορούν να σας βοηθήσουν σε ένα μεγάλο εύρος στόχων, και εξειδικευμένοι coaches οι οποίοι εστιάζουν στην αντιμετώπιση ενός ειδικού θέματος υγείας, όπως η υπέρταση, ο διαβήτης, το στρες ή τα προβλήματα ύπνου. «Οι coaches προέρχονται από διάφορες ειδικότητες», λέει η Moore.
«Κάποιοι είναι γιατροί ή νοσηλευτές, άλλοι έχουν εκπαιδευτεί ως γυμναστές ή διατροφολόγοι. Βρείτε κάποιον ο οποίος είναι αρκετά κοντά στην ηλικία σας και διαθέτει την εξειδίκευση η οποία ταιριάζει στο ζήτημα που σας δυσκολεύει και θέλετε να αντιμετωπίσετε».
Επαγγελματίες φυσικής αγωγής
Αντίθετα με έναν coach υγείας που σας κινητοποιεί ώστε να βρείτε λύσεις, οι επαγγελματίες φυσικής αγωγής συνιστούν ένα πρόγραμμα άσκησης και σας διδάσκουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να το εκτελέσετε. Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας πιθανότατα θα ωφεληθούν από οποιονδήποτε από τους δύο τύπους επαγγελματιών φυσικής αγωγής:
Προσωπικοί γυμναστές. Ένας προσωπικός γυμναστής εστιάζει στη φυσική κατάσταση υγιών ατόμων κατά κανόνα. Αξιολογεί τις ανάγκες σας και τους στόχους για τη φυσική σας κατάσταση, σχεδιάζει ένα πρόγραμμα άσκησης για εσάς και συνεργάζεται μαζί σας ενόσω γυμνάζεστε για να διασφαλίσει ότι ακολουθείτε ασφαλή και σωστή τεχνική. Οι γυμναστές δεν είναι απαραίτητο να έχουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά στις ΗΠΑ πρέπει να παρακολουθήσουν μαθήματα ώστε να λάβουν πιστοποίηση από μια υπηρεσία πιστοποιημένη από την Εθνική Επιτροπή Πιστοποίησης Φορέων (όπως το Αμερικανικό Συμβούλιο για την Άσκηση) και ακολουθούν συνεχιζόμενη εκπαίδευση προκειμένου να διατηρήσουν την πιστοποίηση.
Ειδικοί στη φυσιολογία της άσκησης. Οι ειδικοί αυτοί αναπτύσσουν προγράμματα άσκησης για ασθενείς, τραυματίες ή για υγιή άτομα. «Μπορεί να είναι για έναν καρκινοπαθή που θέλει να δουλέψει την ισορροπία του ή κάποιον που επιθυμεί να συνεχίσει να γυμνάζεται έπειτα από ένα πρόγραμμα καρδιακής αποκατάστασης», λέει ο Francis Neric, διευθυντής πιστοποίησης του Αμερικανικού Κολεγίου Αθλητιατρικής (American College of Sports Medicine – ACSM). Στις ΗΠΑ, ένας ειδικός στη φυσιολογία της άσκησης πρέπει απαραιτήτως να έχει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην επιστήμη της φυσικής αγωγής.
Ειδικοί στη διατροφή
Εάν επιθυμείτε να χάσετε βάρος ή να αλλάξετε διατροφή, οι γιατροί είναι πιθανό να σας συστήσουν να συνεργαστείτε με τους παρακάτω επαγγελματίες.
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος. Οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι είναι ειδικοί στη διατροφή και στη θρέψη. Αναπτύσσουν προγράμματα διατροφής προσαρμοσμένα στις ανάγκες σας για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση χρόνιων νοσημάτων. Επίσης, μπορούν να σας συμβουλεύσουν για τη διατροφή σας προκειμένου να χάσετε ή να πάρετε βάρος. Για την άσκηση του επαγγέλματος του διαιτολόγου-διατροφολόγου απαιτείται πτυχίο ανώτατης εκπαίδευσης και –στις ΗΠΑ– μεταπτυχιακή εκπαίδευση, εξετάσεις σε εθνικό επίπεδο και άδεια από την πολιτεία.
Coach γαστρονομίας. Αυτή η νέα ειδικότητα είναι μια «διασταύρωση» μεταξύ σεφ και coach υγείας. Δεν απαιτείται πιστοποίηση για coaching, οι coaches γαστρονομίας όμως πρέπει να αποκτήσουν ένα πιστοποιητικό ολοκλήρωσης του μοναδικού προγράμματος που παρέχει αυτή την εκπαίδευση, από το συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Institute of Lifestyle Medicine στο Spaulding Rehabilitation Hospital.
Τι κάνει ο coach γαστρονομίας; «Χρησιμοποιούμε τις αρχές του coaching και την εξειδίκευση στη μαγειρική προκειμένου να διδάξουμε στους ενδιαφερομένους πώς να ψωνίζουν και να ετοιμάζουν υγιεινά γεύματα. Τα θέματα της συνεδρίας επιλέγονται από τον ασθενή. Ορισμένα άτομα επιθυμούν να μάθουν για τα όσπρια, άλλοι πώς να μαγειρεύουν το ψάρι. Κάθε άτομο προσδιορίζει το πρόγραμμα και μαθαίνει [μέσω videochat] πώς να μαγειρεύει προσαρμοσμένα σε αυτό γεύματα, στη δική του κουζίνα, κάτι που τους βοηθά να υιοθετήσουν νέες συμπεριφορές», λέει ο δρ Rani Polak, ιδρυτής και διευθυντής του προγράμματος coaching Culinary Healthcare Education Fundamentals – CHEF (Εκπαίδευση στα θεμελιώδη της γαστρονομίας στη φροντίδα υγείας).
Αναζητώντας βοήθεια
Οι ειδικοί μπορεί να έχουν ιδιωτικό ιατρείο ή να ανήκουν στο προσωπικό ενός νοσοκομείου, πανεπιστημιακού ιδρύματος, ιατρικού ή αθλητικού κέντρου. Η ασφάλιση μερικές φορές καλύπτει το κόστος. Για κάθε ειδικό, πρέπει να υπολογίζετε μια αμοιβή που ποικίλλει ανά συνεδρία (40-100 δολάρια στις ΗΠΑ), για όσο διάστημα επιθυμείτε να συνεχίσετε τις συνεδρίες.
«Η υγεία είναι πλούτος για τον καθένα», λέει η Moore. «Αυτή μπορεί να είναι μια επένδυση που θα αποδώσει μακροπρόθεσμα».
