Εάν έχετε καρδιοπάθεια, η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής και η τακτική άσκηση θα πρέπει να είναι στις κύριες προτεραιότητές σας. Και οι δύο συνήθειες σας βοηθούν να αποκτήσετε και να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος, καθώς και να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση και το επίπεδο χοληστερόλης. Το πιθανότερο είναι ότι θα χρειαστεί να παίρνετε και φάρμακα για να βελτιώσετε αυτούς τους συνήθεις παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την καρδιά. Όμως, εάν έχετε παράλληλα και διαβήτη, μπορεί να χρειαστείτε ακόμη πιο επιθετική θεραπεία, σύμφωνα με τις νέες συστάσεις της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Οι συστάσεις αυτές, οι οποίες δημοσιεύθηκαν στις 12 Μαΐου 2020 στο επιστημονικό περιοδικό Circulation, παρουσιάζουν αναλυτικά τα τελευταία στοιχεία σχετικά με τις ενδεικνυόμενες θεραπείες για άτομα που πάσχουν τόσο από καρδιακή νόσο όσο και από διαβήτη. Ο διαβήτης, ο οποίος προσβάλλει περίπου έναν στους 10 ενήλικες, διπλασιάζει τις πιθανότητες καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
«Τα τελευταία χρόνια έχουν τεθεί υπ’ όψιν μας αδιάσειστα στοιχεία σχετικά με τα οφέλη νεότερων φαρμάκων τα οποία ελαττώνουν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα και μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου – όχι μόνο από καρδιοπάθεια, αλλά και από οποιοδήποτε αίτιο», αναφέρει η δρ Francine Welty, καρδιολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Medical Center και μία από τους συγγραφείς των νέων οδηγιών. Οι αναστολείς SGLT2 (συμμεταφοράς γλυκόζης-νατρίου 2), όπως είναι γνωστά τα φάρμακα αυτά, περιλαμβάνουν την καναγλιφλοζίνη, τη δαπαγλιφλοζίνη και την εμπαγλιφλοζίνη. Όταν λαμβάνονται σε μορφή χαπιού, οδηγούν στην αποβολή περισσότερης γλυκόζης στα ούρα από τους νεφρούς. Έτσι, δεν μειώνεται μόνο η γλυκόζη στο αίμα, αλλά αποβάλλονται και οι επιπρόσθετες θερμίδες, οδηγώντας σε ήπια απώλεια βάρους και ελαφρώς χαμηλότερη αρτηριακή πίεση.
Μια άλλη κατηγορία φαρμάκων που μειώνουν το σάκχαρο στο αίμα, οι ανταγωνιστές του υποδοχέα του GLP-1 (γλυκαγονοειδούς πεπτιδίου-1), επίσης συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου καρδιακών προσβολών και σχετιζόμενων προβλημάτων. Τα φάρμακα αυτά, που χορηγούνται με ένεση, περιλαμβάνουν τη λιραγλουτίδη και τη σεμαγλουτίδη, ενώ μια μορφή σεμαγλουτίδης είναι διαθέσιμη και σε χάπι. Αυτά τα φάρμακα μιμούνται τη δράση μιας ουσίας που παράγεται φυσιολογικά από το έντερο και διεγείρει το πάγκρεας, ώστε να παραγάγει με τη σειρά του περισσότερη ινσουλίνη. Τα φάρμακα αυτά προκαλούν αίσθημα του κορεσμού για μεγαλύτερο διάστημα, οδηγώντας σε απώλεια βάρους.
Πολλοί ειδικοί προτείνουν σήμερα, όσοι έχουν παράλληλα διαβήτη και καρδιοπάθεια να λαμβάνουν είτε έναν αναστολέα SGLT2 είτε έναν ανταγωνιστή του υποδοχέα του GLP-1, ανεξάρτητα από την τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (A1c) τους. Η A1c αντανακλά το μέσο επίπεδο σακχάρου στο αίμα σας για τους τελευταίους μήνες και οι τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν να στοχεύετε σε μια τιμή κάτω από 7%.
Διαχείριση των λιπιδίων του αίματος
Τα άτομα με διαβήτη τείνουν να έχουν υψηλό επίπεδο χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων. Μια μεσογειακού τύπου διατροφή, η οποία έχει ως βάση της τα λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τους ξηρούς καρπούς, τα ψάρια και τα γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση αυτών των τιμών, σημειώνει η δρ Welty. «Επίσης, παροτρύνω τους ασθενείς μου να παραμένουν μακριά από τη λευκή ζάχαρη, το λευκό ψωμί, το λευκό ρύζι και τις λευκές πατάτες», αναφέρει. Αυτοί οι απλοί υδατάνθρακες έχουν την τάση να αυξάνουν τα τριγλυκερίδια, όπως και το αλκοόλ, το οποίο πρέπει επίσης να ελαχιστοποιείται ή να αποφεύγεται.
Οποιοδήποτε άτομο έχει διαβήτη και LDL χοληστερόλη πάνω από 70 mg/dl θα πρέπει να λαμβάνει μια στατίνη, η οποία μειώνει τη χοληστερόλη. Παρότι τα φάρμακα αυτά μπορεί να αυξάνουν ελαφρώς το επίπεδο σακχάρου στο αίμα, οι καρδιοπροστατευτικές τους ιδιότητες αντισταθμίζουν κατά πολύ αυτό το μειονέκτημα, επισημαίνει η δρ Welty. Προκειμένου να πετύχουν αυτόν τον στόχο για την LDL, ορισμένα άτομα χρειάζονται επιπρόσθετα φάρμακα, όπως αλιροκουμάμπη, εζετιμίμπη ή εβολοκουμάμπη. Τα άτομα με επίπεδα τριγλυκεριδίων άνω των 135 mg/dl μπορεί να είναι υποψήφιοι να λάβουν φάρμακο που ονομάζεται αιθυλεστέρας του εικοσιπενταενοϊκού οξέος, το οποίο μειώνει τόσο τα τριγλυκερίδια όσο και τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Σχετικά με την αρτηριακή πίεση
Οι περισσότερες κατευθυντήριες οδηγίες συμβουλεύουν τα άτομα με διαβήτη να στοχεύουν σε τιμές αρτηριακής πίεσης κάτω από 140/80 mmHg. Ωστόσο, ορισμένα άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο καρδιοπάθειας μπορεί να ωφεληθούν από έναν ακόμη χαμηλότερο στόχο (130/80 mmHg). Θα πρέπει βέβαια να συζητήσετε τον στόχο με τον γιατρό σας, καθώς μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και άλλες παθήσεις που μπορεί να έχετε. Ορισμένα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση μπορεί να είναι καταλληλότερα από άλλα σε άτομα με διαβήτη. Για παράδειγμα, οι κατηγορίες φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς ΜΕΑ και ανταγωνιστές των υποδοχέων αγγειοτασίνης συμβάλλουν στην προστασία από προβλήματα των νεφρών, τα οποία είναι συχνότερα σε άτομα με διαβήτη.
Μεταξύ της κατηγορίας των αντιυπερτασικών φαρμάκων που είναι γνωστά ως β-αποκλειστές, δύο φάρμακα –η μετοπρολόλη και η ατενολόλη– φαίνεται να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στα λιπίδια του αίματος και στο σάκχαρο σε άτομα με διαβήτη, ενώ άλλοι β-αποκλειστές, όπως η καρβεδιλόλη και η λαβετατόλη, δεν έχουν τις ίδιες επιπτώσεις. Δείτε παραδείγματα των κατηγοριών φαρμάκων που συνήθως συνταγογραφούνται για την αρτηριακή πίεση στο www.health.harvard.edu/heart-meds/blood-pressure
Γιατί ο διαβήτης επιβαρύνει την καρδιά σας;
Το υψηλό σάκχαρο του αίματος –σήμα κατατεθέν του διαβήτη– μπορεί να βλάψει το εσωτερικό του τοιχώματος των αρτηριών σε όλο το σώμα, καθιστώντας το πιο ευάλωτο στη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας. Το υψηλό σάκχαρο αίματος επίσης σκληραίνει τις αρτηρίες, με αποτέλεσμα να μη διαστέλλονται επαρκώς, ενώ παράλληλα διευκολύνει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων, καθιστώντας πιθανότερη τη δημιουργία θρόμβων αίματος. Επιπλέον, ο διαβήτης προκαλεί χρόνια φλεγμονή (ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος), η οποία έχει παρόμοιες βλαπτικές συνέπειες στις αρτηρίες.
