Εάν έχετε υποβληθεί σε κάποια επέμβαση στη ζωή σας, μπορεί να θυμάστε αν υποβληθήκατε σε προεγχειρητικό έλεγχο, που μερικές φορές στις ΗΠΑ χαρακτηρίζεται ως «έγκριση» για το χειρουργείο. Αυτοί οι έλεγχοι συχνά πραγματοποιούνται μέρες ή εβδομάδες πριν από μια προγραμματισμένη, μη καρδιολογική επέμβαση και συνήθως περιλαμβάνουν φυσική εξέταση. Μπορεί επίσης να υποβληθείτε σε αιματολογικές εξετάσεις, ακτινογραφίες και ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) – μια σύντομη, ανώδυνη εξέταση που καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς σας.
«Οι αξιολογήσεις αυτές είναι σχεδιασμένες ώστε να εκτιμήσουν τις πιθανότητες εμφάνισης ενός σχετιζόμενου με την καρδιά προβλήματος κατά τη διάρκεια της επέμβασης», εξηγεί ο δρ Brendan Everett, διευθυντής της Υπηρεσίας Νοσηλευόμενων γενικής καρδιολογίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. Ο όρος «έγκριση» είναι παραπλανητικός, καθώς δεν υπάρχει τρόπος να εγγυηθεί κανείς ότι δεν θα έχετε επιπλοκές. Ωστόσο, γνωρίζοντας τους καρδιολογικούς κινδύνους που ίσως έχετε, ο χειρουργός είναι σε θέση να προετοιμαστεί καλύτερα για πιθανές επιπλοκές και να έχει στη διάθεσή του ένα εναλλακτικό σχέδιο, λέει ο δρ Everett.
Μιλήστε για τα συμπτώματά σας
Αν και η φυσική εξέταση και τα αποτελέσματα των εξετάσεων είναι σημαντικά, περίπου 75% της προεγχειρητικής αξιολόγησης βασίζεται στο πώς απαντάτε στις ερωτήσεις του γιατρού σας. «Ο/Η γιατρός σας χρειάζεται να γνωρίζει πώς αισθάνεστε όταν γυμνάζεστε ή ανεβαίνετε τις σκάλες, καθώς αυτές οι λεπτομέρειες είναι σημαντικές ενδείξεις της υγείας της καρδιάς σας και θα κατευθύνουν την υπόλοιπη αξιολόγηση», εξηγεί ο δρ Everett. Σχεδόν οι μισές χειρουργικές επεμβάσεις γίνονται σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, πολλά από τα οποία παίρνουν φάρμακα για τη μείωση της υπέρτασης ή της χοληστερόλης. Πολλοί γυμνάζονται τακτικά και αισθάνονται καλά. Όμως κάποιοι άλλοι μπορεί να εμφανίζουν περιστασιακά δύσπνοια, για παράδειγμα. Αυτοί πιθανόν να χρειάζονται επιπρόσθετες εξετάσεις, λέει ο δρ Everett.
Μείζον ή ελάσσον χειρουργείο
Η φύση της επέμβασης αποτελεί επίσης έναν σημαντικό παράγοντα. Ορισμένες μείζονες επεμβάσεις, όπως η αρθροπλαστική ισχίου, μπορεί να οδηγήσουν σε αιμορραγία, μεταβάλλοντας την ποσότητα και την κατανομή των υγρών στο σώμα. Η αναισθησία μπορεί να προκαλέσει μεταβολές στον καρδιακό ρυθμό και στην αρτηριακή πίεση. Όλα τα παραπάνω είναι δυνατό να επιβαρύνουν το καρδιαγγειακό σύστημα, αποκαλύπτοντας ενδεχομένως μια προηγουμένως αδιάγνωστη καρδιοπάθεια. Άλλα μείζονα χειρουργεία περιλαμβάνουν επεμβάσεις με διάνοιξη του κρανίου, της σπονδυλικής, του θώρακα ή της κοιλιάς, και πλαστικές άλλων μεγάλων αρθρώσεων, όπως του γόνατος ή του ώμου.
Ωστόσο, από τα εκατομμύρια χειρουργικών επεμβάσεων που πραγματοποιούνται στις ΗΠΑ κάθε χρόνο, περίπου οι μισές είναι ελάσσονες, χαμηλού κινδύνου επεμβάσεις, όπως για καταρράκτη ή για την αποκατάσταση βλαβών σε τένοντες ή αρθρώσεις. Συχνά αναφέρονται ως χειρουργεία με νοσηλεία μίας ημέρας, εξωτερικών ή περιπατητικών ασθενών, και δεν απαιτείται νοσηλεία. Άλλα παραδείγματα είναι η βιοψία μαστού ή η αποκατάσταση κήλης.
Αυτές οι χαμηλού κινδύνου επεμβάσεις προκαλούν πολύ λίγη καταπόνηση στην καρδιά, και ο κίνδυνος επιπλοκών είναι συνήθως ελάχιστος. Επομένως, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζονται ΗΚΓ πριν από αυτές τις επεμβάσεις — ειδικότερα για καταρράκτη, που συνήθως διαρκεί μόλις 20 λεπτά και πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία μόνο. Ωστόσο, ένα 10-25% των ασθενών που κάνουν επέμβαση για καταρράκτη υποβάλλονται σε προεγχειρητικό ΗΚΓ, σύμφωνα με τον δρα Ishani Ganguli, επίκουρο καθηγητή Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Γιατί αυτό αποτελεί πρόβλημα; Οι γιατροί δεν μπορούν να κάνουν πολλά για να μειώσουν τον ήδη χαμηλό κίνδυνο της επέμβασης για καταρράκτη. Και παρόλο που ένα ΗΚΓ φαίνεται ακίνδυνο, καμία εξέταση δεν είναι τέλεια. Ένα ΗΚΓ μπορεί να δείξει ψευδώς θετικά αποτελέσματα, δηλαδή, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχει κάτι μη φυσιολογικό, που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει, λέει ο δρ Ganguli. Εάν το ΗΚΓ φαίνεται μη φυσιολογικό, ο γιατρός μπορεί να συστήσει περισσότερες εξετάσεις – όπως ένα τεστ κοπώσεως, το οποίο παρακολουθεί την καρδιά με ένα ΗΚΓ ή ηχοκαρδιογράφημα (υπερηχογράφημα καρδιάς) ενώ γυμνάζεστε σε έναν διάδρομο. Αλλά και πάλι, τα ευρήματα μερικές φορές δεν είναι σαφή και οδηγούν σε νέες εξετάσεις. Αυτές οι διαδοχικές εξετάσεις συχνά καταλήγουν να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό, εξαιτίας του επιπρόσθετου κόστους και άγχους που προκαλούν στους ασθενείς, επισημαίνει ο δρ Ganguli. Το Αμερικανικό Κολέγιο Καρδιολογίας (American College of Cardiology), μάλιστα, αποτρέπει από τη διενέργεια ΗΚΓ σε άτομα που πρόκειται να υποβληθούν σε χαμηλού κινδύνου επεμβάσεις, με την προϋπόθεση ότι δεν έχουν συμπτώματα.
Τι μπορείτε να κάνετε
Προκειμένου να αποφύγετε περιττές προεγχειρητικές εξετάσεις, μπορείτε να ρωτήσετε τους γιατρούς εάν και πώς τα αποτελέσματα των εξετάσεων που συνιστούν θα μεταβάλουν τη θεραπεία σας. «Δεν χρειάζεται να έρθετε σε αντιπαράθεση· ρωτήσετε, για παράδειγμα: “Μπορείτε να με βοηθήσετε να καταλάβω γιατί χρειάζομαι αυτή την εξέταση;”» λέει ο δρ Ganguli. Για να βοηθήσετε στο να διασφαλιστεί ότι θα υποβληθείτε στις εξετάσεις που πραγματικά χρειάζεστε, να είστε πάντα ξεκάθαροι και σαφείς σχετικά με οποιοδήποτε σύμπτωμά σας, συμπληρώνει ο δρ Everett.
Εάν είστε υποψήφιος/-α για χειρουργείο, θα υποβληθείτε σε προεγχειρητικό έλεγχο από έναν επαγγελματία της υγείας. Βεβαιωθείτε ότι έχετε μαζί σας στο ραντεβού σας τα παρακάτω:
❱ Λίστα με όλα τα φάρμακα που παίρνετε, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων χωρίς συνταγή, βιταμινών ή άλλων συμπληρωμάτων διατροφής.
❱ Απεικονιστικές εξεετάσεις ή αποτελέσματα εξετάσεων που έχετε κάνει σε άλλους φορείς/υπηρεσίες.
❱ Στοιχεία επικοινωνίας του γιατρού πρωτοβάθμιας περίθαλψης και του καρδιολόγου σας, εάν έχετε.
