Η προετοιμασία για κολονοσκόπηση δεν είναι διασκεδαστική. Πολλοί είναι εκείνοι που φοβούνται την προετοιμασία περισσότερο από την ίδια την κολονοσκόπηση. Σύμφωνα με το καθιερωμένο πρωτόκολλο, θα έπρεπε να αλλάξετε τη διατροφή σας για λίγες ημέρες, να πίνετε ένα λίτρο καθαρτικών διαλυμάτων – και στη συνέχεια να περνάτε ώρες στην τουαλέτα με διάρροια και ενοχλήσεις όσο το έντερό σας προσπαθούσε να αδειάσει. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η προσέγγισή μας σε ό,τι αφορά τη λήψη καθαρτικών διαλυμάτων έχει εξελιχθεί, με αποτέλεσμα να γίνει λιγότερο δυσάρεστη.
Προετοιμασία με μικρότερη ποσότητα φαρμάκων
Αντί για 4 λίτρα φαρμάκου σε υγρή μορφή, που ήταν κάποτε το σύνηθες, οι περισσότεροι πλέον πρέπει να καταναλώσουν περίπου 2 λίτρα. Ο μειωμένος όγκος των καθαρτικών υγρών συχνά συνδυάζεται με υπακτικά χάπια, που βοηθούν την κένωση του εντέρου σας.
Προετοιμασία σε δύο δόσεις
Αντί να παίρνετε τα διαλύματα σε μία δόση, είναι πλέον συχνό φαινόμενο η προετοιμασία να γίνεται σε δύο δόσεις: μία δόση την ημέρα πριν από την εξέταση (το απόγευμα) και μία 6 έως 10 ώρες αργότερα (συχνά στη μέση της νύχτας) την ημέρα της εξέτασης. Αυτός ο τρόπος είναι πιο εύκολο να τηρηθεί, ενώ παράλληλα είναι και πιο αποτελεσματικός στον καθαρισμό του εντέρου. «Μια μεγάλη δόση μπορεί να προκαλέσει την αποβολή όλων των κοπράνων, αλλά το σώμα θα εξακολουθήσει να παράγει χολή (ένα υγρό που παράγεται από το συκώτι σας για την πέψη του λίπους), η οποία φτάνει από τη χοληδόχο κύστη στο έντερο. Έτσι, αν δεν έχετε άλλο καθαρτικό διάλυμα, η χολή θα αρχίσει να καλύπτει το έντερο και θα δυσχεράνει την απεικόνιση των προκαρκινικών πολυπόδων κατά την εξέταση. Η δεύτερη δόση βοηθά στην αποβολή της χολής», εξηγεί ο δρ Kunal Jajoo, κλινικός διευθυντής στο Τμήμα Γαστρεντερολογίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital.
Προετοιμασία την ίδια ημέρα
Αντί να ξεκινήσετε την προετοιμασία την ημέρα πριν από την εξέταση, υπάρχει πλέον η επιλογή να προετοιμαστείτε την ίδια ημέρα και να κάνετε την εξέταση το απόγευμα: Παίρνετε υπακτικά χάπια στις 6 π.μ. και στη συνέχεια, στις 7 π.μ,. παίρνετε μια μεγάλη δόση διαλύματος (κάτι λιγότερο από 2 λίτρα). «Ετοιμάζεστε νωρίς το πρωί και κάνετε την κολονοσκόπηση το απόγευμα. Υιοθετήσαμε αυτή τη μέθοδο πριν από λίγους μήνες, και διευκόλυνε πολύ τους ασθενείς που εργάζονται, επειδή χάνουν λιγότερο χρόνο», λέει ο δρ Jajoo. Μια επισήμανση: θα πρέπει να έχετε ολοκληρώσει τη λήψη του διαλύματος τουλάχιστον πέντε ώρες πριν από την κολονοσκόπηση.
Ο συνδυασμός της αυθημερόν προετοιμασίας και εξέτασης δεν είναι κατάλληλος για όλους. «Σε γενικές γραμμές, τα άτομα με διαβήτη που χρειάζονται ινσουλίνη πρέπει να κάνουν κολονοσκόπηση το πρωί, ώστε να είναι ευκολότερη η προσαρμογή των φαρμάκων για τον διαβήτη στο υπόλοιπο της ημέρας», λέει ο δρ Jajoo.
Συμβουλές που θα βοηθήσουν
Ακόμη και με μια μικρότερη ποσότητα καθαρτικού διαλύματος, μπορεί και πάλι να είναι δύσκολο να πιει κανείς τόσα υγρά σε σύντομο χρονικό διάστημα. Κάποιοι το βρίσκουν τόσο δυσάρεστο, που, όταν προσπαθούν να πιουν το καθαρτικό, τους έρχεται τάση για εμετό. Παρακάτω ακολουθούν ορισμένες συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να το καταπιείτε.
Διατηρήστε το καθαρτικό σε θερμοκρασία δωματίου. «Ορισμένοι συμβουλεύουν να βάλετε το διάλυμα στο ψυγείο και να προσθέσετε πάγο, όμως τα πολύ κρύα υγρά επιβραδύνουν την κένωση του στομάχου», προειδοποιεί ο δρ Jajoo. Εάν δεν σας αρέσουν τα ροφήματα σε θερμοκρασία δωματίου, συνιστά τουλάχιστον την εναλλαγή μεταξύ χλιαρών και κρύων δόσεων του σκευάσματος.
Κάντε τη γεύση πιο ελκυστική. Προσθέστε τζιτζιμπίρα ή λίγο ποτό σε σκόνη (όπως μείγμα για μαργαρίτα) για να βελτιώσετε τη γεύση του διαλύματος. Αποφύγετε τις σκόνες που είναι πορτοκαλί ή κόκκινες, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν την εικόνα του εντέρου σας.
Μπερδέψτε τους γευστικούς σας κάλυκες. Τοποθετήστε στη γλώσσα σας μία φέτα λεμονιού ή μοσχολέμονου για λίγα δευτερόλεπτα και, στη συνέχεια, πιείτε μερικές γουλιές από το διάλυμα.
Αλλάξτε τη γεύση μετά. Πάρτε ένα γλειφιτζούρι αμέσως μετά τη δόση του διαλύματος ώστε να αλλάξετε τη γεύση σας.
Χρησιμοποιήστε καλαμάκι. Εάν ακόμα δεν σας αρέσει η γεύση του διαλύματος, ένα καλαμάκι θα σας βοηθήσει να παρακάμψετε τους γευστικούς κάλυκες που βρίσκονται πάνω στη γλώσσα σας.
Περπατήστε πάνω κάτω έως το μπάνιο. «Το περπάτημα βοηθά την κινητικότητα του εντέρου, έτσι η προετοιμασία θα γίνει πιο γρήγορα», λέει ο δρ Jajoo.
Χρησιμοποιήστε υπενθυμίσεις. Ρωτήστε τον γιατρό σας αν χρησιμοποιεί κάποιο σύστημα υπενθύμισης μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μέσω μηνυμάτων (SMS) για να σας στείλει οδηγίες για την προετοιμασία. Εάν όχι, βάλτε ειδοποιήσεις και υπενθυμίσεις στο smartphone σας, τις ώρες που θα πρέπει να ακολουθήσετε τα στάδια της προετοιμασίας. «Μπορεί να μην κάνει πιο εύκολη την προετοιμασία», λέει ο δρ Jajoo, «αλλά θα σας βοηθήσει να τα βγάλετε καλύτερα πέρα με την όλη διαδικασία».
Γιατί να κάνετε κολονοσκόπηση;
❱ Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι η δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
❱ Η κολονοσκόπηση μπορεί να δώσει τη δυνατότητα στον γιατρό να εντοπίσει και να θεραπεύσει έναν καρκίνο πρώιμου σταδίου. Ο γιατρός μπορεί ακόμη και να βρει και να αφαιρέσει ογκίδια, που ονομάζονται πολύποδες, πριν εξελιχθούν σε καρκίνο.
❱ Η κολονοσκόπηση είναι εξωνοσοκομειακή διαδικασία. Διενεργείται από γαστρεντερολόγο, ο οποίος εισάγει έναν λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα με κάμερα στο ορθό και στο υπόλοιπο παχύ έντερο. Η κάμερα μεταφέρει την εικόνα βίντεο σε μια οθόνη τηλεόρασης που διευκολύνει τον γιατρό στην ανεύρεση βλαβών, τις οποίες στη συνέχεια αφαιρεί ή διενεργεί βιοψία.
❱ Η Preventive Services Task Force των ΗΠΑ συνιστά ο προσυμπτωματικός έλεγχος στο παχύ έντερο να ξεκινά στην ηλικία των 50 ετών και να συνεχίζεται μέχρι την ηλικία των 75 ετών, με παρακολούθηση ανά 10 έτη ή συχνότερα, εάν ο κίνδυνος για καρκίνο είναι μεγαλύτερος.
Παραδείγματα προετοιμασίας για κολονοσκόπηση
Υπάρχουν διάφορα σετ προετοιμασίας για κολονοσκόπηση με διαφορετικά σκευάσματα και ποσότητες. Θα πρέπει να συζητήσετε με τον γιατρό σας για το ποιο είναι κατάλληλο για εσάς. Υπάρχουν διαθέσιμα κάποια έτοιμα κιτ προετοιμασίας και χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή, όπως:
❱ Αυτά που περιέχουν θειικό νάτριο, θειικό κάλιο και θειικό μαγνήσιο.
Το φάρμακο αυτό λαμβάνεται μαζί με άλλα υγρά σε δύο δόσεις με διαφορά 6 έως 10 ωρών, ξεκινώντας την ημέρα πριν από τη διενέργεια
της κολονοσκόπησης. Σε κάθε δόση, αναμειγνύετε μια φιάλη φαρμάκου 180 ml με 300 ml νερό, το πίνετε και συνεχίζετε πίνοντας άλλα 950 ml νερό.
❱ Αυτά που περιέχουν πολυαιθυλενογλυκόλη, θειικό νάτριο, χλωριούχο νάτριο, χλωριούχο κάλιο, ασκορβικό νάτριο και ασκορβικό οξύ.
Το προϊόν αυτό λαμβάνεται επίσης σε δύο δόσεις που απέχουν μεταξύ τους περίπου 6 έως 10 ώρες. Σε κάθε δόση, πίνετε 950 ml του νερού που έχουν αναμειχθεί με το φάρμακο σε σκόνη και ακολουθούν 480 ml νερό ή άλλο διαυγές υγρό.
Ορισμένοι γιατροί συνιστούν τη χρήση σκευασμάτων που διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή, δεδομένου ότι οι ασφάλειες δεν καλύπτουν πάντοτε τα συνταγογραφούμενα φάρμακα. Ένας τρόπος προετοιμασίας με μη συνταγογραφούμενα φάρμακα περιλαμβάνει καθαρτικά δισκία βισακοδύλης και στη συνέχεια πολυαιθυλενογλυκόλη αναμεμειγμένη με 1.900 ml ενός ενεργειακού ποτού. Ανάλογα με τις οδηγίες του γιατρού σας, μπορείτε να πιείτε όλα τα υγρά σε μία δόση ή να τα χωρίσετε σε δύο δόσεις που θα λάβετε με διαφορά 6-10 ωρών περίπου.
