Ο οργανισμός σας υφίσταται πολλές αλλαγές κατά τη διάρκεια της ζωής· μία από τις πιο σημαντικές αφορά τις λειτουργίες του γαστρεντερικού σας συστήματος. «Η πέψη είναι μια λειτουργία που εξελίσσεται συνεχώς», αναφέρει ο δρ Kyle Staller, διευθυντής του εργαστηρίου γαστρεντερικής κινητικότητας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Massachusetts General Hospital. «Να περιμένετε ότι θα προκύψουν νέα ζητήματα όσο μεγαλώνετε».
Με τον χρόνο, τα νεύρα και οι μύες στο πεπτικό σας σύστημα δεν διασφαλίζουν την κινητικότητά του το ίδιο καλά όσο παλιότερα. Είναι επίσης σύνηθες η ανοχή σας σε ορισμένες τροφές να μην είναι το ίδιο καλή. Τέλος ενδέχεται σήμερα να παίρνετε φάρμακα που επηρεάζουν την πέψη σας.
Λόγω όλων αυτών των μεταβολών, η λειτουργία του πεπτικού σας συστήματος γίνεται ακανόνιστη, και εμφανίζονται συνεχή προβλήματα, όπως αέρια, φούσκωμα, κοιλιακός πόνος και δυσκοιλιότητα.
Ωστόσο, παρατηρεί ο δρ Staller, «το ότι η πέψη σας μεταβάλλεται με τον χρόνο δεν σημαίνει πως δεν μπορείτε να προσαρμόζεστε ώστε να βοηθήσετε το πεπτικό σας να παραμείνει υγιές και σε καλή λειτουργία».
Ακολουθούν τρία κοινά προβλήματα που επηρεάζουν την πέψη των περισσότερων ανθρώπων όσο μεγαλώνουν, καθώς και κάποιες συμβουλές για το πώς να τα ξεπεράσετε (ή τουλάχιστον να τα διαχειριστείτε) ώστε το πεπτικό σας σύστημα να λειτουργεί πιο ομαλά.
Τροφική ευαισθησία
Το πιθανότερο είναι ότι δεν μπορείτε να τρώτε όπως τρώγατε όταν ήσασταν νεότεροι. Στις πιο συνήθεις διατροφικές ευαισθησίες που εμφανίζονται με τα χρόνια εμπλέκεται η λακτόζη, σάκχαρο που βρίσκεται κυρίως στα γαλακτοκομικά προϊόντα, και μια ομάδα υδατανθράκων βραχείας αλύσου, που ονομάζονται FODMAPs, ακρωνύμιο από τις λέξεις ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες.
Η δυσανεξία στη λακτόζη παρουσιάζεται γιατί ένα ένζυμο (λακτάση) που παράγει ο οργανισμός σας και βοηθά στη διάσπαση της λακτόζης στο λεπτό έντερο μειώνεται με τα χρόνια. Όταν η πέψη του σακχάρου αυτού δεν είναι πλήρης, καταλήγει στο παχύ έντερο, όπου υφίσταται ζύμωση. Αποτέλεσμα; Αέρια, μετεωρισμός και πόνος.
Τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη συχνά διαπιστώνουν ότι μπορούν να καταναλώνουν ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα και όχι κάποια άλλα. Για παράδειγμα, μπορεί να έχετε συμπτώματα αν πιείτε γάλα, και να μην έχετε αν φάτε πίτσα με τυριά. Καταγράψτε τόσο τα είδη όσο και τις ποσότητες των τροφών που σας προκαλούν συμπτώματα και προσαρμόστε τη διατροφή σας ανάλογα.
Ορισμένοι άνθρωποι δυσκολεύονται να χωνέψουν τροφές που περιέχουν FODMAPs. Και αυτοί οι υδατάνθρακες υφίστανται ζύμωση στον γαστρεντερικό σωλήνα, με αποτέλεσμα την παραγωγή αρκετών αερίων.
Οι πιο συνηθισμένες τροφές με FODMAPs είναι το μπρόκολο, τα φασόλια και οι φακές, το σιτάρι, το σκόρδο, το κρεμμύδι, τα μήλα και κάποιοι χυμοί φρούτων. Ακολουθήστε τις πιο πάνω συμβουλές για τη λακτόζη και πειραματιστείτε μέχρι να εντοπίσετε τις τροφές και τις ποσότητες που σας προκαλούν δυσπεψία.
Δυσκοιλιότητα
Καθώς τα υπολείμματα των τροφών που αποβάλλονται περνούν από το παχύ έντερο, απορροφούν νερό και τελικά σχηματίζονται τα κόπρανα. «Όμως η ταχύτητα με την οποία λειτουργεί το έντερο επιβραδύνεται με την ηλικία. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει περισσότερος χρόνος για την απομάκρυνση του νερού», λέει ο δρ Staller. Η κατάσταση αυτή συχνά οδηγεί σε δυσκοιλιότητα, γιατί τα κόπρανα γίνονται σκληρά, στεγνά, και έτσι είναι δύσκολο να αποβληθούν.
Το πρώτο βήμα είναι να εξετάσετε τις ίνες που καταναλώνετε. Οι ίνες κρατούν το νερό μέσα στο έντερό σας, γεγονός που κάνει τα κόπρανα πιο μαλακά. Έτσι, είναι πιο εύκολο να αποβληθούν. Μεταξύ των τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες συγκαταλέγονται πολλά φρούτα, όπως τα μήλα (με τη φλούδα), τα σμέουρα και τα αχλάδια· επίσης, τα φασόλια και τα τρόφιμα ολικής άλεσης. Συμπληρώματα διατροφής (που δεν χρειάζονται συνταγή γιατρού), όπως η μεθυλοκυτταρίνη και το ψύλλιο, είναι ένας άλλος τρόπος για να προσλάβετε ίνες.
Ωστόσο, μην καταναλώσετε υπερβολικά πολλές ίνες μεμιάς, γιατί αυτό μπορεί να σας προκαλέσει φούσκωμα. Ο δρ Staller συνιστά να προσθέσετε σταδιακά στη διατροφή σας τροφές πλούσιες σε ίνες. Για παράδειγμα, βάλτε μούρα ή άλλα φρούτα του δάσους στο πρωινό ή δημητριακά στο βραδινό σας. Επίσης, είναι απαραίτητο να πίνετε αρκετό νερό. Έχετε κοντά σας ένα μπουκάλι και πίνετε σε όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Παλινδρόμηση και καούρες
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) προκαλείται όταν ο δακτυλιοειδής μυς που βρίσκεται στο όριο μεταξύ οισοφάγου και στομάχου εξασθενεί, επιτρέποντας στα οξέα –και γενικά στο περιεχόμενο– του στομάχου να διαφύγουν και να εισέλθουν στον οισοφάγο. Το αποτέλεσμα είναι ο επώδυνος καύσος (ή καούρα).
Παρότι η ΓΟΠ δεν επηρεάζει απευθείας την πέψη, μπορεί να κάνει την κατανάλωση φαγητού δυσκολότερη, καθώς ορισμένες τροφές είναι λιγότερο ανεκτές. Σε αυτές περιλαμβάνονται ο καφές, τα πικάντικα φαγητά, τα εσπεριδοειδή και τα φαγητά με βάση τη ντομάτα. Οι καούρες που εμφανίζονται περιστασιακά μπορεί να αντιμετωπιστούν με φάρμακα αντιόξινα με αντιδιογκωτικά.
Για πιο επίμονα συμπτώματα, οι γιατροί συνιστούν ανασταλτικά της γαστρικής έκκρισης – είτε Η2-ανταγωνιστές, όπως η σιμετιδίνη (χωρίς συνταγή) και η φαμοτιδίνη, ή αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (PPIs), που είναι διαθέσιμα με συνταγή γιατρού. Παραδείγματα PPIs είναι η εσομεπραζόλη, η λανσοπραζόλη και η ομεπραζόλη.
