Είναι πολύ πιθανό ότι στη διάρκεια μιας συνηθισμένης ημέρας κάνετε πολλά που δεν ευνοούν τη σωστή στάση του σώματός σας: διαβάζετε ένα καλό βιβλίο με το κεφάλι προς τα κάτω, κάθεστε σε υπολογιστή ή σαρώνετε με το δάχτυλο το κινητό σας.
Τέτοιου είδους δραστηριότητες μπορεί να σας κάνουν να αποκτήσετε τη συνήθεια να σκύβετε ή να καμπουριάζετε. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να επιφέρει αλλαγές στο σώμα σας, οι οποίες σας δυσκολεύουν να σταθείτε με την πλάτη ίσια και προκαλούν κύρτωση στο επάνω μέρος της πλάτης, την οποία οι γιατροί ονομάζουν κύφωση.
Αν και η κύφωση μπορεί να οφείλεται σε άλλες αιτίες –όπως, για παράδειγμα, η αρθρίτιδα, τα κατάγματα στη σπονδυλική στήλη που σχετίζονται με την οστεοπόρωση, η φθορά των δίσκων της σπονδυλικής στήλης ή οι κακώσεις–, ορισμένες φορές μπορεί να προκληθεί από μια χρόνια κακή στάση του σώματος. Αυτό κάνει τους μυς πολύ δύσκαμπτους και αδύναμους για να στηρίξουν σωστά το επάνω μέρος του σώματος. Αν παρατηρείτε ότι ήδη έχετε αρχίσει να καμπουριάζετε ή αν απλώς θέλετε να προλάβετε τα προβλήματα στο μέλλον, η άσκηση και οι καλύτερες συνήθειες στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν, δηλώνει η δρ Beth Frates, κλινική επίκουρη καθηγήτρια Φυσιατρικής και Φυσικής Αποκατάστασης στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. «Θα χρειαστεί ενεργή δέσμευση, γυμναστική και ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης προκειμένου να διορθώσετε τη στάση του σώματός σας και να στέκεστε με την πλάτη ίσια», προσθέτει.
Γιατί μας ενδιαφέρει η στάση του σώματος;
Η στάση του σώματος επηρεάζει πολύ περισσότερα από την εικόνα σας όταν στέκεστε ή κάθεστε. Μπορεί να μειώσει τη δύναμή σας, να επηρεάσει την ισορροπία σας και, ενδεχομένως, να οδηγήσει σε άλλα σωματικά προβλήματα με την πάροδο του χρόνου.
Τα προβλήματα με τη στάση του σώματος μπορούν να ξεκινήσουν από νωρίς. Έρευνα δείχνει ότι ακόμη και οι έφηβοι επηρεάζονται, αναφέρει η δρ Frates. Όταν οι άνθρωποι φτάσουν σε μέση ηλικία, μπορεί ήδη να παρατηρούν αλλαγές στη στάση του σώματός τους ή να βιώνουν χρόνιο πόνο εξαιτίας της κακής στάσης.
«Όταν η πλάτη δεν είναι ευθυγραμμισμένη, αυτό έχει αντίκτυπο σε όλο το σώμα», δηλώνει η δρ Frates. Φανταστείτε το ως μια αλυσιδωτή αντίδραση: η κακή στάση του σώματος επιβαρύνει άλλα μέρη του οργανισμού, οδηγώντας σε μυϊκούς πόνους και άλλα προβλήματα. Φανταστείτε, για παράδειγμα, τι συμβαίνει αν έχετε πόνους στο γόνατο. Αυτό επηρεάζει όχι μόνο το γόνατό σας, αλλά συχνά και το ισχίο και την πλάτη σας, τα οποία έχουν απομακρυνθεί από τη φυσιολογική θέση τους», εξηγεί η δρ Frates.
Το κλειδί για την καλή στάση του σώματος
Η όρθια στάση του σώματος απαιτεί τόσο ευλυγισία όσο και μυϊκή δύναμη, ιδίως σε μια ομάδα μυών και τενόντων που εκτείνονται κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης και είναι γνωστοί ως μύες εκτείνοντες τη ράχη. Οι μύες αυτοί βρίσκονται εκατέρωθεν της σπονδυλικής στήλης και τη βοηθούν να παραμένει στη θέση της. Συνεργάζονται με άλλους μυς του κέντρου και του άνω μέρους του σώματος για να το κρατήσουν σε μια ευθεία (κατακόρυφη) γραμμή.
Αν έχετε αναπτύξει κύφωση, είναι καλό να επισκεφθείτε τον γιατρό σας για να αποκλείσετε τυχόν υποκείμενη πάθηση. Τα καλά νέα, ωστόσο, είναι ότι μπορείτε να ενδυναμώσετε τους μυς σας και να βελτιώσετε τη στάση σας, ακόμη και αν το σώμα σας έχει ήδη αρχίσει να καμπουριάζει.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2017 στην ιατρική επιθεώρηση Osteoporosis International έδειξε ότι τα άτομα που συμμετείχαν σε ένα εξάμηνο πρόγραμμα που περιλάμβανε εκπαίδευση της στάσης του σώματος και ασκήσεις σχεδιασμένες για ενδυνάμωση της σπονδυλικής στήλης μπόρεσαν να μειώσουν την κύφωση, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν ακολούθησαν το πρόγραμμα. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, αυτό δείχνει ότι ένα στοχευμένο πρόγραμμα ασκήσεων, σχεδιασμένο ειδικά για τη βελτίωση της στάσης του σώματος, μπορεί να είναι αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση αυτής της κύρτωσης του άνω μέρους της πλάτης στα ηλικιωμένα άτομα. Παρομοίως, ανάλυση που δημοσιεύτηκε στις 29 Απριλίου 2019 στο PLOS One έδειξε επίσης ότι η άσκηση μείωσε την κύφωση του άνω μέρους της πλάτης. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ενδυνάμωση δείχνει να είναι πιο αποτελεσματική στη βελτίωση της κύφωσης απ’ ό,τι οι διατάσεις μόνες τους.
Επιλογή ασκήσεων που βελτιώνουν τη στάση του σώματος
Η γιόγκα και το τάι-τσι είναι πολύ καλοί τρόποι για τη βελτίωση της στάσης του σώματος, δηλώνει η δρ Frates. Και τα δύο συνδυάζουν τη δύναμη με την ευλυγισία. Η γιόγκα εστιάζει σε ήπιες διατάσεις και στάσεις του σώματος. Το τάι-τσι, μια μορφή ασκήσεων νου-σώματος που ορισμένες φορές περιγράφονται ως «διαλογισμός σε κίνηση», χρησιμοποιεί αργές, χορογραφημένες κινήσεις σε διαρκή ροή.
Οι ασκήσεις που στοχεύουν στο άνω μέρος του σώματος, στους βραχίονες, στην πλάτη και στην κοιλιά είναι πιθανό να ωφελήσουν τη στάση του σώματος, καθώς ενδυναμώνουν τους μυς που βοηθούν το σώμα να παραμένει στητό.
Αν έχετε ήδη πρόβλημα με τη στάση του σώματος, μπορείτε επίσης να συνεργαστείτε με έναν φυσικοθεραπευτή για να βελτιώσετε τη δύναμη και την ευλυγισία σας, προτείνει η δρ Frates.
Επιπρόσθετα, στις ασκήσεις για την ενδυνάμωση των μυών και τη βελτίωση της ευλυγισίας, φροντίστε να έχετε διαρκώς επίγνωση της στάσης του σώματός σας και να τεντώνετε την πλάτη σας όποτε συνειδητοποιείτε ότι αρχίζετε να καμπουριάζετε. Μπορείτε επίσης να αγοράσετε μια συσκευή η οποία φοριέται στο σώμα και η οποία σας ειδοποιεί όταν το σώμα σας αρχίζει να γέρνει προς τα εμπρός. «Ακόμα και όταν κάθεστε για να φάτε, να σκέφτεστε τη στάση του σώματός σας», συνιστά η δρ Frates. «Το κεφάλι σας θα πρέπει να είναι ψηλά και τα μάτια σας να κοιτάζουν τους συνδαιτυμόνες σας».
