Πριν από λίγο καιρό, ο πρίγκιπας Αλβέρτος, σε ιδιωτικό γεύμα που παρέθεσε για τον πρόεδρο Μακρόν της Γαλλίας, του σέρβιρε ένα σεβίτσε από λεοντόψαρο. Στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής του ενασχόλησης μέσω του Ιδρύματός του, στηρίζει έμπρακτα τη δράση για να αντιμετωπιστεί η ανεξέλεγκτη εξάπλωση του συγκεκριμένου ψαριού, που αποτελεί ένα από τα πιο παραγωγικά χωροκατακτητικά ξένα είδη στη Μεσόγειο, απειλώντας τη βιοποικιλότητα.
Στη Μεσόγειο εκτιμάται πως έχουν εισβάλει πάνω από 1.000 ξενικά είδη, δηλαδή οργανισμοί που εμφανίζονται σε περιοχές πέραν της φυσικής γεωγραφικής τους κατανομής, ενώ στη χώρα μας υπολογίζεται πως ο αριθμός τους αγγίζει τα 250. Η εισβολή οφείλεται σε μια σειρά από αίτια, όπως η διαπλάτυνση της διώρυγας του Σουέζ, η μείωση της αλατότητας των Πικρών Λιμνών, η αύξηση της θερμοκρασίας των νερών της Μεσογείου καθώς και ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Τα θαλάσσια οικοσυστήματα επηρεάζονται αρνητικά, καθώς τα χωροκατακτητικά ψάρια λειτουργούν ανταγωνιστικά ως προς τα αυτόχθονα είδη, περιορίζοντας τον διαθέσιμο χώρο και την τροφή τους.
Ξενικά είδη στην Ελλάδα
Ασπρος γερμανός ή αγριόσαλπαΜαύρος γερμανός ΣαρδελόγαυροςΛεοντόψαρο
Το λεοντόψαρο «βραχώνει» σε μέρη που συνήθως υπήρχαν ροφοί, στήρες κ.λπ. Καταγράφηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά ύδατα το 2009, στη Ρόδο. Η αδηφαγία του επηρεάζει ντόπια είδη θαλασσινών. Η Elafonisos Eco, οργάνωση που επικεντρώνεται σε περιβαλλοντικές δράσεις, έχει αφιερώσει μέρος του έργου της στη μάχη κατά του είδους αυτού, παρακινώντας τους Ελληνες να το προσθέσουν στο μενού τους.
Το έργο της οργάνωσης τράβηξε το ενδιαφέρον του πρίγκιπα Αλβέρτου του Μονακό, ο οποίος επιχειρεί να χτίσει μια νέα γαστρονομική συνείδηση στους μεσογειακούς λαούς, η οποία θα περιλαμβάνει γκουρμέ πιάτα με ξενικά είδη. Οπως τόνισε ο ίδιος στην ομιλία του στην Εβδομάδα Οικολογίας 2025, που έλαβε χώρα στην Ελαφόνησο με πρωτοβουλία της Elafonisos Eco, «η σημασία και η ποικιλομορφία των περιβαλλοντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η θάλασσά μας, μάς οδηγούν στο να αλλάξουμε το μενού μας. Γι’ αυτό το σημερινό μας μενού περιλαμβάνει το λεοντόψαρο της Μεσογείου. Πριν από δύο χρόνια, οι επιστήμονές μας με ενημέρωσαν για το πόσο σοβαρή είναι η ανάπτυξη αυτού του χωροκατακτητικού είδους και για τις απειλές που θέτει για την ισορροπία των οικοσυστημάτων της Μεσογείου. Μια από τις λύσεις είναι η ρύθμιση του πολλαπλασιασμού του, τρώγοντάς το».
«Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον πολλαπλασιασμό του λεοντόψαρου και είμαι βέβαιος πως μπορεί να γίνει αυτό στην Ελλάδα. Με τον ίδιο τρόπο, για παράδειγμα, που οι ιταλικές αρχές έχουν αναλάβει την πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση του πολλαπλασιασμού του μπλε καβουριού. Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που αφορά ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου, θα άξιζε επίσης η Ευρωπαϊκή Ενωση να υποστηρίξει αυτή την πρωτοβουλία».
Σχετικά Αρθρα
Οπως δηλώνει στην «Κ» ο Ιταλός πρόεδρος της οργάνωσης Elafonisos Eco, Ενρίκο Τόγια, «η εισβολή των λεοντόψαρων δεν είναι απλώς ένα οικολογικό ζήτημα, αλλά και οικονομικό και πολιτιστικό. Αν δεν δράσουμε τώρα, η αλιεία, η θαλάσσια βιοποικιλότητα και ο τουρισμός μας θα υποστούν σοβαρές συνέπειες. Καλούμε τις εθνικές και περιφερειακές αρχές, τους επιστήμονες και τις τοπικές κοινότητες να συνεργαστούν για την ανάπτυξη αποτελεσματικών λύσεων».
Ανάμεσα σε άλλα ο πρίγκιπας Αλβέρτος έκανε πρόταση να οριστεί η Ελαφόνησος ως το Εργαστήριο Διαβίωσης Χωροκατακτητικών Ειδών της Μεσογείου, με επίκεντρο το λεοντόψαρο. Αυτό θα βοηθούσε στην καθιέρωση της Ελαφονήσου ως κόμβου θαλάσσιας καινοτομίας στη Μεσόγειο.
Σύμφωνα με τον κύριο Τόγια η πρωτοβουλία αυτή θα μπορούσε να ωφελήσει την τοπική οικονομία, επεκτείνοντας την τουριστική περίοδο και προσελκύοντας ένα ευρύ φάσμα επισκεπτών, συμπεριλαμβανομένων επιστημόνων, φοιτητών και οικολόγων της θάλασσας.
«Το προτεινόμενο Εργαστήριο αναμένεται να προσελκύσει ερευνητές από όλη τη Μεσόγειο, καθώς και τοπικές αρχές και διαχειριστές που ενδιαφέρονται να μελετήσουν τα λεοντόψαρα τόσο από οικολογική όσο και από μαγειρική άποψη. Ταυτόχρονα, θα μπορούσε να προωθήσει την εκπαίδευση και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση σε τοπικό επίπεδο. Μια ουσιαστική πτυχή της καταπολέμησης των εισβολών λεοντόψαρων είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ανάπτυξης εκπαιδευτικών προγραμμάτων για διάφορα ακροατήρια, και θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, στο πλαίσιο της Ατζέντας 2030. Στο πρόγραμμα της Elafonisos Eco συμπεριλαμβάνονται εργαστήρια, θερινά σχολεία, μαθήματα πεδίου, σεμινάρια κ.λπ., για μαθητές, αλιείς και το ευρύ κοινό».
