Το συνθεσάιζερ του Enola Gay καταλαμβάνει τα ηχεία του καφέ-μπαρ Υδήλη, καθώς η κυρία Σπυριδούλα τηγανίζει τα κεφτεδάκια που θα πάρω μαζί μου στην παραλία. Οσο περιμένω, χαζεύω την Ελλη που είναι βυθισμένη στις σελίδες του τελευταίου μυθιστορήματος της Ιζαμπέλ Αλιέντε. Είναι το εικοστό πέμπτο καλοκαίρι της στη Σάμο, αλλά δεν της είναι εύκολο να μου εξηγήσει γιατί επιστρέφει ξανά και ξανά. Οταν πρωτοπάτησε το πόδι της στο νησί, λέει, ένιωσε πως αυτός ήταν ο τόπος της. Τώρα, συνταξιούχος πια, απολαμβάνει την απλότητα και την ηρεμία του Ηραίου. Η Ελλη είναι από την Ολλανδία, όπως και η πλειοψηφία των θαμώνων της καφετέριας στο μικρό κολπάκι κοντά στο εκκλησάκι των Αγίων Πέτρου και Παύλου. Ολλανδοί, Γερμανοί, Αυστριακοί, διαβάζουν ήσυχα το βιβλίο ή το e-book τους στις ξαπλώστρες κάτω από τα αρμυρίκια, με φόντο τα απέναντι βουνά της Τουρκίας.
Η ησυχία του σκηνικού διαταράσσεται μόνο από τη φωνή του Μάριο, που μόλις έφτασε από το Μιλάνο με τη γυναίκα του, χαιρετώντας με ενθουσιασμό σχεδόν κάθε λουόμενο. Το ζευγάρι των Ιταλών περνά τα καλοκαίρια του στο Ηραίο εδώ και δεκαπέντε χρόνια και φαίνεται να γνωρίζει τους πάντες. «Εδώ οι άνθρωποι δεν είναι σνομπ», μου λέει ο Μάριο. «Μπορείς εύκολα να γνωρίσεις κόσμο». Και έχει δίκιο. Μέχρι να ετοιμαστούν τα κεφτεδάκια μου, έχω ήδη πιάσει κουβέντα με τον κύριο Μίλτο, τον ψαρά της περιοχής, που μου δείχνει περήφανα στο κινητό του τη φωτογραφία από την τούνα που έπιασε το πρωί, και τον κύριο Νίκο, που μας κερνά σύκα, αναπολώντας τη δεκαετία του 1980, τότε που ο τόπος έσφυζε από ζωή.
Πράγματι, η δεκαετία του ’80 έχει αφήσει το στίγμα της στην αισθητική και την κουλτούρα του τόπου. Τα καλοκαίρια στη Σάμο διατηρούν κάτι από την απλότητα και τη χαλαρότητα των διακοπών παλαιότερων εποχών, που νοσταλγούμε. Παρότι «το νησί του Πυθαγόρα» είναι από τα νησιά του βόρειου Αιγαίου που αναπτύχθηκαν νωρίς τουριστικά, τα ιστορικά αξιοθέατα, οι —κατά κύριο λόγο— μικρές τουριστικές μονάδες και οι Βορειοευρωπαίοι επισκέπτες του διαχέονται σε όλο το νησί και ο προορισμός κρατά χαμηλούς τόνους, και τους καλοκαιρινούς μήνες. Στη Σάμο μπορείς ακόμη να κλείσεις δωμάτιο την τελευταία στιγμή, τηλεφωνικά ή ρωτώντας στην πλατεία. Μπορείς να βρεις σκιά για την πετσέτα σου ή μια ελεύθερη ξαπλώστρα κάτω από ένα αρμυρίκι, χωρίς κράτηση, ακόμη και τον Δεκαπενταύγουστο. Μπορείς να αράξεις με ένα βιβλίο στην παραλία μέχρι να πέσει ο ήλιος, χωρίς να σε ενοχλήσει κανείς. Αν αγαπάς το ψάρεμα, το διάβασμα, τις ελάχιστες δυνατές μετακινήσεις και την ησυχία, αυτό το καταπράσινο νησί προσφέρει πολλά σημεία για τέτοιου είδους διακοπές δίπλα στη θάλασσα.
Από το Ηραίο στον Αγιο Κωνσταντίνο
Το Ηραίο στα νότια του νησιού, που από μικρό ψαροχώρι μεταμορφώθηκε τη δεκαετία του 1980 σε τουριστικό προορισμό χάρη στον ναό της Ήρας, κρατάει κάτι από την ατμόσφαιρα του χωριού, προσφέροντας πολλά σημεία για ανάπαυση και καλό φαγητό. Δίπλα στο καφέ-μπαρ Υδήλη (τηλ. 22730-95312), θα δείτε τα θαλασσινά και τα ψάρια της περιοχής να φτάνουν κατευθείαν από τις βάρκες στα πιάτα των εστιατορίων Νερό & Αλάτι (τηλ. 6936-327752) και Ακρογιάλι (τηλ. 22730-95361). Για πιο οικονομικές επιλογές, κατευθυνθείτε στον παράλληλο του παραλιακού πεζόδρομου, όπου μεταξύ άλλων, θα βρείτε και εξαιρετική πίτσα στην Καραβόπετρα (τηλ. 22730-95383).
Στην παραλία της Κέρβελης, στα ανατολικά, μπορείτε να απολαύσετε τα γαλαζοπράσινα νερά με θέα τα πεύκα και τις ελιές που φτάνουν μέχρι τη θάλασσα, ακούγοντας μόνο τα τζιτζίκια, κάτω από τα αρμυρίκια. Κι όταν το στομάχι αρχίσει να διαμαρτύρεται, μπορείτε να μετακινηθείτε λίγα μέτρα ως την ταβέρνα Χαραυγή (τηλ. 22730-80757), για κλασικούς ελληνικούς μεζέδες πάνω στο κύμα ή κάτι δροσιστικό στα πουφ και τις σεζλόνγκ που έχει το ίδιο μαγαζί, ακριβώς δίπλα.
Στα Αυλάκια, στη βόρεια πλευρά της Σάμου, οι ξαπλώστρες κι οι ομπρέλες εναλλάσσονται με ελεύθερα κομμάτια της απάνεμης παραλίας με τα λευκά βότσαλα και θέα στο καταπράσινο βουνό. Αν και βρίσκεται ανάμεσα στις πιο κοσμικές Τσάμπου και Τσαμαδού, η ήσυχη αυτή παραλία προσφέρεται για snorkeling δίπλα στα βράχια, ψάρεμα στο λιμανάκι ή διάβασμα σε μια ξαπλώστρα ή αιώρα στο καφέ του ξενοδοχείου Αυλάκια (τηλ. 22730-94230), μπροστά από το μικρό εκκλησσάκι του Αγίου Νικολάου. Για φαγητό, λίγα μέτρα παραδίπλα, στην Ασημόπετρα (τηλ. 6982-368683), θα γευτείτε τα θαλασσινά του νησιού στην πιο γκουρμέ εκδοχή τους.
Εξαιρετικό φαγητό βρείτε και στον Αίολο (τηλ. 6980-703834), στο λιμανάκι του κάτω οικισμού του Αγίου Κωνσταντίνου με τα πέτρινα δίπατα σπίτια, κάτω από ένα από τα πιο όμορφα ορεινά χωριά του νησιού, τους Βουρλιώτες. Μην αναζητήσετε την παραδοσιακή πλατεία, αυτό είναι κάτι που λείπει από τον οικισμό του Αγίου, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους του νησιού. Θα βρείτε όμως παγκάκια και καφέ όπως το Balkοni (τηλ. 22730-94859) για να απολαύσετε τα κύματα και τη γοητεία του άγριου τοπίου της βόρειας Σάμου, ειδικά την ώρα που δύει ο ήλιος.
