«Ο δρόμος της ζωής μου περνάει μέσα από τους δρόμους του Ζάγκρεμπ/Η χαρά του με ηρεμεί, η πληγή του με καίει». Κάπως έτσι απέδωσε τη σχέση του με την πόλη ο τραγουδοποιός Γιάντρανκο Τσρνκο στο τραγούδι «Zagrebackim Ulicama», πίσω στη δεκαετία του 1970. Όντως, οι 800.000 κάτοικοι του Ζάγκρεμπ αγαπούν την πόλη τους, παρόλο που ταλαιπωρούνται καθημερινά στην κίνηση ή παρατηρούν από τα παράθυρα του τραμ εγκαταλελειμμένα κτίρια που περιμένουν να τους δοθεί ξανά ζωή.
Το Ζάγκρεμπ είναι μικρό, κόμπακτ. Το ιστορικό του κέντρο ενσαρκώνει το πνεύμα των πόλεων των δεκαπέντε λεπτών, καθώς όλα τα αξιοθέατα για τους επισκέπτες και οι υπηρεσίες για τους κατοίκους βρίσκονται σε κοντινές αποστάσεις. Χτισμένη στην πλαγιά του όρους Μεντβεντνίτσα και στις όχθες του ποταμού Σάβα, η πρωτεύουσα της Κροατίας είναι μια πόλη με ήρεμους και ήσυχους ρυθμούς, που δεν θυμίζει τόσο Βαλκάνια. Άλλωστε, από τη ρυμοτομία της και μόνο, διαφαίνονται οι γέφυρες με την Κεντρική Ευρώπη.
Παρατηρώντας τα κτίσματα στην Γκόρνι και την Ντόνι Γκραντ (Άνω και Κάτω Πόλη), αλλά και γύρω από την κεντρική πλατεία Μπαν Γέλασιτς, το πιο δημοφιλές σημείο συνάντησης, κυριαρχεί το μπαρόκ. Πηγαίνοντας προς οποιαδήποτε κατεύθυνση νότια του κέντρου, προς το ποτάμι και το Νέο Ζάγκρεμπ, τη σκυτάλη παίρνουν κτίρια με μοντερνιστικές τεχνοτροπίες: από την αρ νουβό και τις αυστηρές γραμμές των κυβερνητικών κτιρίων, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Εθνικής Τράπεζας της Κροατίας, μέχρι τον σοσιαλιστικό μοντερνισμό των πολυκατοικιών που χτίστηκαν επί Γιουγκοσλαβίας.
Ακολουθεί ένας μικρός οδηγός, για να νιώσετε τον παλμό της πόλης σε 24 ώρες.
9 π.μ. – Για βαλκανικό πρωινό και προμήθειες
Η πρωινή ιεροτελεστία που μοιράζονται όλοι οι λαοί των Βαλκανίων ονομάζεται «μπούρεκ με γιαούρτι». Στήνονται στις ουρές των φούρνων που παρασκευάζουν αυτήν τη λαδερή πίτα, γεμιστή με τυρί ή κρέας, και αφότου το παραγγείλουν, το συνοδεύουν με ένα πλαστικό κυπελλάκι με αριάνι. Tο μπουρεκάδικο της αγοράς Ντόλατς (Burek na Dolcu, στην καρδιά της αγοράς) βρίσκεται σε αυτό το σημείο από το 1987 και αποτελεί ένα από τα πιο καλτ σημεία για τους ντόπιους. Εκτός από το μπούρεκ με κρέας, προτείνουμε να δοκιμάσετε το μπούρεκ με μήλο, το οποίο δεν συναντάται ιδιαίτερα σε φούρνους.
Αν το μπούρεκ δεν ανήκει στις γευστικές σας επιλογές, περιπλανηθείτε στους πάγκους της αγοράς Ντόλατς, όπου θα βρείτε φρέσκα φρούτα και λαχανικά από την ύπαιθρο της Κροατίας. Οι περισσότεροι παραγωγοί μιλούν αγγλικά, οι γηραιότεροι όχι και τόσο, αλλά συνομιλώντας μαζί τους, παίρνετε την αίσθηση πως είστε κομμάτι της πόλης.
10:30 π.μ. – Βόλτα στα αξιοθέατα
Ο καθεδρικός του Ζάγκρεμπ ανήκει αδιαμφισβήτητα στα πιο επιβλητικά κτίρια της πόλης. Με ύψος στα 108 μέτρα είναι το τρίτο ψηλότερο κτίριο στη χώρα, μετά τον πύργο της τηλεόρασης του Ζάγκρεμπ και το Dalmatia Tower στο Σπλιτ, ενώ διακρίνεται για την μπαρόκ αρχιτεκτονική του. Αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στους βασιλείς Άγιο Στέφανο και Άγιο Λαδισλάβο, ο ναός χτίστηκε τον 13ο αιώνα, ενώ μεταγενέστερες προσθήκες πραγματοποιήθηκαν τον 19ο αιώνα από τον Αυστροούγγρο αρχιτέκτονα Χέρμαν Μπολέ. Ο σεισμός του 2020 προκάλεσε μεγάλες ζημιές στο κτίριο και οι κορυφές των καμπαναριών απομακρύνθηκαν. Έκτοτε, ο ναός παραμένει κλειστός για το κοινό, αλλά μπορείτε να θαυμάσετε την εντυπωσιακή του όψη.
Θα σας προτείναμε να ανεβείτε στον λόφο της Γκόρνι Γκραντ (ή Γκράντετς) με το Zagrebačka uspinjača, το μικρότερο τελεφερίκ του κόσμου, αλλά τελεί υπό ανακαίνιση μέχρι το 2026. Ανεβείτε τα σκαλοπάτια και περπατήστε ανάμεσα στα κυβερνητικά κτίρια της χώρας. Παρατηρήστε τα εμβλήματα της πόλης του Ζάγκρεμπ και των παλαιών βασιλείων της Κροατίας στα κεραμίδια του ναού του Αγίου Μάρκου, μιας γοτθικής εκκλησίας με ρομαντικά χαρακτηριστικά που χτίστηκε τον 13ου αιώνα.
Από τα μουσεία της ευρύτερης περιοχής επισκεφθείτε ένα από τα πιο ασυνήθιστα και καινοτόμα της Ευρώπης, το Μουσείο των Διαλυμένων Σχέσεων (Ćirilometodska 2, brokenships.com) Κάθε έκθεμα συνοδεύεται από συγκινητικές ή χιουμοριστικές ιστορίες και κουβαλάει το βάρος μιας σχέσης που δεν λειτούργησε ή τερματίστηκε αναπάντεχα. Η συλλογή ανανεώνεται συχνά, καθώς το μουσείο έχει λάβει πάνω από 3.500 δωρεές από επισκέπτες και ανθρώπους που ήθελαν να μοιραστούν τη δική τους ιστορία.
Ύστερα, μπορείτε να θαυμάσετε τη θέα από τον διάδρομο της οδού Στροσμάγιερ και να βγάλετε αναμνηστικές φωτογραφίες. Αν είναι καθαρή η ατμόσφαιρα, στο βάθος θα διακρίνονται οι Δειναρικές Άλπεις.
2 μ.μ. – Πού θα φάω
Στα στενά γύρω από την οδό Ίβανα Τκάλτσιτσα, όπου συγκεντρώνονται τα περισσότερα εστιατόρια της πόλης, βρίσκεται το La Štruk (Skalinska 5). Διαθέτει μόνο ένα πιάτο, το στρούκλι (štrukli), κάτι ανάμεσα σε κρέπα και λαζάνια που ψήνονται στον φούρνο, γεμιστά με διάφορα υλικά – από κρέμα τυριού, πιπεριά και κοτόπουλο μέχρι μήλο και κανέλα. Ίσως το πιο προσιτό οικονομικά παραδοσιακό εστιατόριο με φρέσκιες σπεσιαλιτέ. Δεν δέχεται κρατήσεις, γι’ αυτό προνοήστε να είστε από νωρίς εκεί, ώστε να βρείτε θέση στην αυλή ή στον πεζόδρομο.
Σε περίπτωση που θέλετε να δοκιμάσετε κάτι βαλκανικό, προτείνουμε τα τσεβάπτσιτσι (σουτζουκάκια) και τα γεμιστά μπιφτέκια του The Bull Grill & Steakhouse (Ivana Tkalčića 39). Διαφορετικά, για κάτι ελαφρύ, τις κροατικές μπουκίτσες του Heritage (Petrinjska 14), το οποίο προσφέρει κομμάτια φιλέτου ψαριού από το αδριατικό νησί Λάστοβο με ελαιόλαδο, ρίγανη, κάπαρη, ντομάτα και ελιές, καθώς επίσης κομμάτια λουκάνικου και τσβάρτσι (cvarci – τηγανητά κομμάτια φλούδας χοιρινού) με κρέμα καϊμάκι και πιπεριά.
7 μ.μ. – Πού θα βγω
Μετά τη μεσημεριανή ξεκούραση, επιβιβαστείτε σε ένα τραμ και κατευθυνθείτε προς το πάρκο Μπούντεκ, στις όχθες του ποταμού Σάβα. Αγαπημένο σημείο των ντόπιων για βόλτα, διαθέτει μια μεγάλη λίμνη, που το καλοκαίρι ανοίγει για κολύμπι, αλλά και πολλά μονοπάτια για περπάτημα και ποδηλασία. Μια πραγματική όαση πρασίνου για εκείνους που αναζητούν μια απόδραση από τη φασαρία του κέντρου.
Πριν κατευθυνθείτε στα μπαρ του Ντόνι Γκραντ, θα συνιστούσαμε μια στάση στο Lemon Market (Orljavička 3, @lemon_marketzg) για ένα δροσερό κοκτέιλ στην αυλή του. Δοκιμάστε το νεγκρόνι του, καθώς θα παρατηρείτε το ηλιοβασίλεμα να χρυσαφίζει τις λεωφόρους και τα σοσιαλιστικά κτίρια της πόλης.
Ύστερα, επιβιβαστείτε εκ νέου σε ένα τραμ προς το τεχνολογικό μουσείο που φέρει το όνομα του Νίκολα Τέσλα. Πέντε λεπτά μακριά βρίσκεται το αυτόνομο πολιτιστικό κέντρο Medika (AKC Medika, Pierottijeva 11), το οποίο στεγάζεται σε ένα παλιό φαρμακευτικό εργοστάσιο και φιλοξενεί ντόπιους DJs που παίζουν ηλεκτρονική μουσική με βαλκανικές προσμείξεις.
Αν επιθυμείτε κάτι χαλαρό, κατευθυνθείτε προς την κεντρική πλατεία της πόλης. Θα συναντήσετε πολύ κόσμο να τη διασχίζει ή να περιμένει ανυπόμονα μια παρέα κάτω από το άγαλμα του Γιόσιπ Γέλασιτς, αξιωματικού του Αυστροουγγρικού στρατού και κυβερνήτη της επαρχίας της Κροατίας (1848-1859). Από εκεί, μπορείτε να κινηθείτε νότια προς το άντεργκραουντ μπαρ Yakuza (Gajeva 10, yakuzabar.hr), μια νέα προσθήκη στη νυχτερινή ζωή του Ζάγκρεμπ, που ξεχωρίζει για τη σκοτεινή και speak-easy ατμόσφαιρα και τα signature κοκτέιλ. Δοκιμάστε το Ginger Smoke, το οποίο αφήνει μια πικάντικα δροσερή αίσθηση χάρη στην τεκίλα μεσκάλ, το τζίντζερ, το λάιμ και το σιρόπι φασκόμηλου. Εναλλακτικά, αφήστε το Ζάγκρεμπ να σας εκπλήξει ευχάριστα. Μπορεί να το κάνει.
