Lily Radziemski c.2025 The New York Times Company
Η Μασσαλία θυμίζει το τραγούδι των Σειρήνων. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, ναυτικοί και ταξιδιώτες έλκονται και παγιδεύονται από το ανυπότακτο ρεύμα της. Η αστραφτερή Μεσόγειος δελεάζει τους λουόμενους να περπατήσουν στα άγρια βράχια, να βουτήξουν στη θάλασσα και να διασκεδάσουν με τα στροβιλιζόμενα ρεύματα, ενώ οι μοτοσικλετιστές διασχίζουν ανέμελοι την ακτή. Η Μασσαλία, άλλωστε, ήταν ανέκαθεν ένα λιμάνι σε διαρκή κίνηση. Τα μεταναστευτικά κύματα από τη Βόρεια Αφρική διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό τον πολιτιστικό ιστό της και σήμερα νέοι άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο καταφθάνουν μαζικά, ελκόμενοι από το χαμηλό κόστος ζωής και την πανέμορφη φύση γύρω της. Στην πόλη, τα μοντέρνα εστιατόρια με ταλαντούχους σεφ πληθαίνουν, οι υποδομές μεταφορών επεκτείνονται, τα πολιτιστικά προγράμματα εξελίσσονται και ορόσημα όπως η Notre-Dame de la Garde ανακαινίζονται. Η «άγρια» πλευρά της όμως δεν πρόκειται να εξαφανιστεί. Επειδή, C’est Marseille, bébé — είναι η Μασσαλία, μωρό μου!
Παρασκευή
4 μ.μ. | Περιήγηση σε έναν πολιτιστικό λαβύρινθο

Ξεκινήστε τη βόλτα σας από το Friche la Belle de Mai, ένα πρώην καπνεργοστάσιο που απλώνεται σε περίπου 46.000 τετραγωνικά μέτρα και πλέον λειτουργεί σαν πολιτιστικός χώρος, με εκθέσεις τέχνης, θεατρικές παραστάσεις, αλλά και αγορά με αγροτικά προϊόντα. Τα βιομηχανικά κτίρια σχηματίζουν ένα μωσαϊκό με skatepark, άλσος και γήπεδο μπάσκετ. Οι τοίχοι τους είναι γεμάτοι street art, ενώ στο εσωτερικό οι λιτές λάμπες φωτίζουν τα πλήθη που παραγγέλνουν καφέδες και μπύρες. Από την παιδική χαρά και το εστιατόριο στην ταράτσα βλέπεις τα τρένα να μπαίνουν και να βγαίνουν στον γειτονικό κεντρικό σταθμό. Κάθε καλοκαίρι εδώ φιλοξενείται το τριήμερο μουσικό φεστιβάλ Le Bon Air. Η είσοδος στο συγκρότημα είναι δωρεάν.
6:30 μ.μ. | Κρασί με ρυθμό
Στην ήσυχη οδό Léon Bourgeois κάντε μια στάση στο Ivresse La Cave, ένα wine bar πίσω από βιομηχανικές γυάλινες πόρτες. Σε πρόσφατη επίσκεψή μας, οι ιδιοκτήτες του, Νικολάι Τουρ και Μαξ Τάκουελ, χόρευαν με το Tainted Love των Soft Cell ανοίγοντας μπουκάλια φυσικών κρασιών, κυρίως από την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη. Ο Τάκουελ, πρώην σεφ του δημοφιλούς εστιατορίου Fulgurances στο Παρίσι, επιμελείται πιάτα που αλλάζουν κάθε εβδομάδα με έμφαση στα λαχανικά, με υλικά κυρίως από το απέναντι παντοπωλείο, Épicerie Paysanne de Quartier – σας προτείνουμε τα μανιτάρια Lion’s Mane με μίσο ή τριμμένο αγγούρι με σόγια και σπόρους φαγόπυρου. Για τσιμπολόγημα υπάρχουν πράσινες ελιές Σικελίας και αντζούγιες από το Αμάλφι. Οι τιμές κυμαίνονται από 4 έως 18 ευρώ για φαγητό και από 5 έως 8 ευρώ για κρασί. Δεν απαιτείται κράτηση.
8 μ.μ. | Ένα δείπνο εμπειρία

Το Atelier Renata στεγάζεται σε μια πολυκατοικία και πατώντας το κόκκινο κουδούνι θα σας ανοίξει μια κυρία, η οποία θα σας οδηγήσει μέσα από τον σκοτεινό διάδρομο σε ένα παλιό ατελιέ, που έχει μετατραπεί σε ιταλικό εστιατόριο. Κηροπήγια και οικογενειακές φωτογραφίες κοσμούν τα ράφια και το πιάνο στο δωμάτιο-σάλα, όπου θα νιώσετε σαν να βρίσκεστε στο σαλόνι της γιαγιάς σας. Προς τιμήν μιας γιαγιάς, εξάλλου, αυτήν της σεφ και ιδιοκτήτριας Έρικα Μπλου, πήρε το εστιατόριο το όνομά του. Τα ορεκτικά αλλάζουν ανάλογα με την εποχή: σούπα στρατσιατέλα με τρούφα τον χειμώνα, crudo τόνου με χαβιάρι εσπεριδοειδών το καλοκαίρι. Σχεδόν πάντα υπάρχει φρέσκια πάστα, ίσως και ραγού μοσχαριού που θα πείσει και τους πιο διστακτικούς. Το δείπνο κοστίζει 60 ευρώ, εξαιρουμένων των ποτών. Η κράτηση είναι απαραίτητη.
Σάββατο
9 π.μ. | Βόλτα στην αγορά

Ξεκινήστε τη μέρα σας με μια τραγανή, ελαφρώς γλυκιά παστίγια κοτόπουλου -3 ευρώ- από την Boulangerie O’Coin Gourmand Pains Traditionnel et Gourmandises, πριν κατευθυνθείτε για έναν café crème -2 ευρώ- στο καφέ Bar de L Est, που βρίσκεται στην ίδια θέση εδώ και δεκαετίες στην περίφημη Marché de Noailles. Από την ταράτσα του μπαρ χαζέψτε την αγορά και θα καταλάβετε γιατί αποκαλείται «το στομάχι της Μασσαλίας». Καταναλωτές σέρνουν καρότσια πάνω στο τραχύ πεζοδρόμιο ανάμεσα σε πάγκους με φρούτα και λαχανικά, οι πωλητές αναγγέλλουν ρυθμικά την πραμάτεια τους, φορτηγά ξεφορτώνουν, οι κάτοικοι σταματούν για κουβέντα. Κρεοπωλεία και ιχθυοπωλεία εναλλάσσονται με βορειοαφρικάνικα ζαχαροπλαστεία, ενώ το δημοφιλές Pizza Charly, σημείο αναφοράς από το 1962, ανοίγει από τις 9 π.μ.
10 π.μ. | Ψώνια με ιστορία
Διασχίστε τη Rue Longue-des-Capucins προς τη Rued’Aubagne, έναν από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους της Μασσαλίας, γεμάτο μυρωδιές μπαχαρικών. Το Maison Empereur, το αρχαιότερο κατάστημα εργαλείων στη Γαλλία, λειτουργεί από το 1827, όταν η περιοχή κατοικούνταν από την αστική τάξη. Επίσης παλιό είναι το Le Père Blaize, ένα μαγαζί με φαρμακευτικά βότανα που ανήκει στην έκτη γενιά της ιδρύτριας οικογένειας. Το Jiji La Palmed’Or, πάλι, με βερβερίνικα χαλιά, καλάθια και καπέλα για φωτιστικά, έχει ρίζες στη δεκαετία του ’60, όταν βορειοαφρικανοί μετανάστευαν μαζικά στη Μασσαλία. Τέλος, η Épiceriel’Idéal με παστά, σάλτσες, τυριά και άλλα τρόφιμα, και το JoliRouge με αντίκες εκπροσωπούν τη νέα γενιά εμπόρων της περιοχής.
12 μ. | Έθνικ κουζίνα

Το εστιατόριο Douceur Piquante σερβίρει πιάτα εμπνευσμένα από τις νήσους Κομόρες – άλλοτε γαλλικό προτεκτοράτο. Βρίσκεται σε έναν ήσυχο, δεντρόφυτο δρόμο και συχνά ακούγεται η σεφ Νατζατί Μπακάρ να τραγουδά στην ανοιχτή κουζίνα. Οι τοίχοι, βαμμένοι παλιά στο πράσινο της μέντας είναι τώρα έντονοι κίτρινοι, αφού το χρώμα αλλάζει συχνά. Κάθε λεπτομέρεια είναι φροντισμένη – από τα ποτήρια με ουρές ψαριών μέχρι τα μπουκάλια κρασιού με καμπανούλες και kale. Το μενού είναι μικρό, με μόλις τέσσερα πιάτα γραμμένα σε μαυροπίνακα. Ίσως βρείτε μαντάμπα -στιφάδο με μοσχάρι, μανιόκα και καρύδα- ή ψάρι ψητό με εποχικά λαχανικά. Οι τιμές κυμαίνονται από 11 έως 16 ευρώ. Συνιστάται κράτηση.
2:30 μ.μ. | Περίπατος στο φρούριο
Περπατώντας κατά μήκος του Quai de Rive Neuve, δίπλα στα ιστιοπλοϊκά, σύντομα θα δείτε το Fort Saint-Nicolas, την κατασκευή του οποίου διέταξε ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ τον 17ο αιώνα, όχι μόνο για να προστατευτεί η πόλη, αλλά και για να κρατηθούν οι πολίτες «υπό έλεγχο» – γι’ αυτό, εξάλλου, τα κανόνια του κοιτούν προς τα μέσα. Μέχρι την άνοιξη του 2024 άνοιγε για το κοινό σε ειδικές περιστάσεις, πλέον όμως αποτελεί ψυχαγωγικό και πολιτιστικό χώρο. Το θερινό του πρόγραμμα περιλαμβάνει εργαστήρια γλυπτικής, escape room – 10 ευρώ για παιδιά, 15 ευρώ για ενήλικες- και συναυλίες. Κάποια βράδια μεταμορφώνεται σε κλαμπ με techno μουσική και τους τοίχους φωτισμένους ροζ. Όλο τον χρόνο επιτρέπεται το πικνίκ, ενώ μπορείτε να απολαύσετε σπιτική λεμονάδα -4 ευρώ- ή κρασί -4,5 ευρώ- στο υπαίθριο σνακ μπαρ La Guinguette du Fort, με θέα στο λιμάνι. Η είσοδος είναι δωρεάν, αλλά οι δραστηριότητες χρεώνονται ξεχωριστά.
5 μ.μ. | Θέα σε ολόκληρη την πόλη

Ανεβείτε τον απότομο λόφο ή πάρτε το λεωφορείο -1,70 ευρώ- μέχρι τη Notre-Dame de la Garde, τη βασιλική με το χρυσό άγαλμα της Παναγίας που κρατά το Θείο Βρέφος. Η πανοραμική ταράτσα της προσφέρει θέα στη Μεσόγειο, στις στέγες της Προβηγκίας και στις σκαρφαλωμένες στις πλαγιές βίλες. Από εδώ, το Fort Saint-Nicolas μοιάζει κάστρο στην άμμο! Στο εσωτερικό του ναού, η οροφή λάμπει από τα περίτεχνα μωσαϊκά, ενώ στο ιερό ένα ψηφιδωτό απεικονίζει ιστιοφόρο σε φουρτουνιασμένη θάλασσα. Πλοία αιωρούνται από σκοινιά πάνω από τα στασίδια, τους τοίχους κοσμούν ναυτικοί πίνακες, φθαρμένα σωσίβια και τάματα για προστασία από τη θάλασσα τραβούν τα βλέμματα. Η εκκλησία βρίσκεται υπό ανακαίνιση και αναμένεται να αποκαλύψει την πρόσοψή της μέχρι το τέλος του έτους. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
7 μ.μ. | Δείπνο με πίτσα
Στη Μασσαλία το να μη φας πίτσα θεωρείται ιεροσυλία. Είναι το άτυπο εθνικό φαγητό της πόλης και θα το βρείτε παντού, από εστιατόρια μέχρι κινητές καντίνες. Κατευθυνθείτε στην Pizzeria La Bonne Mère, οι πρόγονοι των ιδιοκτητών της οποίας έφεραν την πίτσα στη Μασσαλία στις αρχές του 20ού αιώνα. Σήμερα, οι πίτσες τους συνδυάζουν στοιχεία ναπολιτάνικα, ρωμάνικα και μαρσεγιέζικα. Το ατού τους είναι η πίτσα με μαριναρισμένες αντζούγιες πάνω σε ζωηρή, σκορδάτη σάλτσα ντομάτας, με σπιτικό πέστο και ελιές – 14 ευρώ. Συνιστάται κράτηση.

9 μ.μ. | Μπαρ-τουρ
Πάρτε ταξί για το Cours Julien, όπου χτυπάει η καρδιά της νυχτερινής ζωής της πόλης, γεμάτο κλαμπ, μπαρ και εστιατόρια. Το Planète Livre Marseille la Passerelle είναι ένα θορυβώδες μπαρ με μεγάλη ποικιλία κρασιών -3 ευρώ το ποτήρι. Στο Labo’n Heure σερβίρουν νόστιμα κοκτέιλ από ρούμι Cihuatán και τζιν -από 7 έως 16 ευρώ. Όλοι οι δρόμοι όμως οδηγούν στο Le Champ de Mars, που λειτουργεί πάνω από 100 χρόνια. Εδώ μην περιμένετε εκλεπτυσμένα κρασιά, ήρθατε για να ξεδώσετε. Παραγγείλτε μια τεκίλα -2,50 ευρώ-, χορέψτε και παίξτε ποδοσφαιράκι κάτω από τα πολύχρωμα φώτα.
Κυριακή
10 π.μ. | Χαλάρωση δίπλα στη θάλασσα

Αφού πάρετε έναν καπουτσίνο -3,80 ευρώ- και σπιτικά γλυκίσματα από το μοντέρνο Boujou Coffee στη γειτονιά Endoume, περπατήστε κατά μήκος της Traverse de la Cascade. Στο τέλος της στρίψτε αριστερά, κατεβείτε τις σκάλες προς τα βράχια και σε λίγο θα βρεθείτε στην Anse de la Fausse Monnaie (Όρμο του Πλαστού Χρήματος), κάτω από μια γέφυρα με καταγάλανα νερά. Βρείτε ένα σημείο και χαλαρώστε σε αυτό το γεμάτο μυστήριο μέρος, με τους πολλούς αντικρουόμενους θρύλους για την προέλευση του ονόματός του. Ένας από αυτούς αναφέρεται σε εργάτες που ανακάλυψαν ψεύτικα νομίσματα κατά τη διάρκεια ανασκαφών, άλλοι μιλούν για σκοτεινές αγοραπωλησίες. Σήμερα, το μόνο δραματικό στοιχείο οφείλεται στο ίδιο το τοπίο, όπου θα δείτε κολυμβητές να αναδύονται σαν γοργόνες από το νερό και να λιάζονται σταβράχια, ενώ οι γλάροι αιωρούνται ψηλά, σαν χάρτινα αεροπλανάκια.
12 μ. | Ώρα για μια μπουγιαμπέσα

Περπατήστε περίπου 15 λεπτά βορειοδυτικά κατά μήκος της ακτής με κατεύθυνση το Vallon des Auffes, το γραφικό λιμανάκι με τη σκουριασμένη αψίδα και τα σκαλοπάτια που οδηγούν σε πολύχρωμες καμπάνες στη πλαγιά, ενώ οι βαρκούλες επιπλέουν κάτω από μια πετρόχτιστη γέφυρα όπου οι ψαράδες φροντίζουν τα δίχτυα τους. Μέρος του σκηνικού είναι και το Chez Fonfon, εστιατόριο 73 ετών με τεράστια τζάμια που βλέπουν στο λιμάνι. Η μπουγιαμπέσα τους δεν είναι ένα απλό γεύμα, αλλά μια εμπειρία! Φτιαγμένη από ποικιλία φρέσκων ψαριών, συνοδεύεται από σάλτσα ρουίγ με φρυγανισμένο ψωμί, σκόρδο και σαφράν – 65 ευρώ το άτομο. Συνιστάται κράτηση.
Απαραίτητες στάσεις
Στο Friche la Belle de Mai, με skatepark, παιδική χαρά, εκθέσεις τέχνης και ένα μουσικό φεστιβάλ κάθε καλοκαίρι.
Στο Fort Saint-Nicolas, πολιτιστικό χώρο με escape room, συναυλίες και techno βραδιές.
Στη Notre-Dame de la Garde, με το βυζαντινό εσωτερικό και πανοραμική θέα στην πόλη.
Στο εστιατόριο Atelier Renata, για μια μοναδική γαστρονομική εμπειρία.
Που θα φάτε και θα πιείτε
Στο Ivresse La Cave, ένα wine bar με φυσικά κρασιά από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και δημιουργικά πιάτα με βάση τα λαχανικά.
Στον φούρνο Boulangerie O’Coin Gourmand Pains Traditionnel et Gourmandises θα βρείτε γαλλικές σπεσιαλιτέ και λιχουδιές από τις χώρες του Μαγκρέμπ.
Στο Bar de L Est, με θέα στην τοπική αγορά.
Στο Pizza Charly, που σερβίρει από νωρίς το πρωί.
Στο La Guinguette du Fort, για ποτά και σνακ με φανταστική θέα στο παλιό λιμάνι.
Στην Pizzeria La Bonne Mère, για τις φημισμένες πίτσες με αντζούγιες.
Στο Planète Livre Marseille la Passerelle, ένα θορυβώδες μπαρ με μεγάλη ποικιλία κρασιών.
Στο Le Champ de Mars, στέκι για σφηνάκια και χορό μέχρι αργά.
Στο Boujou Coffee, για τσάι matcha, φρέσκους χυμούς και γλυκά.
Στο Chez Fonfon, με 73 χρόνια ιστορίας, για κορυφαία μπουγιαμπέσα.
Που θα μείνετε
Στο τετράστερο Les Bords de Mer, πάνω από την παραλία των Καταλανών, με όλα τα δωμάτια να βλέπουν στη θάλασσα. Οι τιμές κυμαίνονται από 190 ευρώ μέχρι 400+ ευρώ τα καλοκαιρινά Σαββατοκύριακα.
Στο Hôtel Azur, στη γειτονιά Réformés. Έχει 20 δωμάτια με τιμές από περίπου 85 ευρώ, ανάλογα με τη ζήτηση και την εποχή.

