«Το Neukölln είναι το τελευταίο μέρος στην Ευρώπη όπου μπορείς να ζεις ως φτωχός καλλιτέχνης», μου λέει ο Αμερικανός καλλιγράφος, σεφ και DJ Drury Brennan, δείχνοντάς μου το στούντιό του στο Refugio. Στο εξαώροφο αυτό κτίριο της Αποστολής της Εκκλησίας του Βερολίνου ζουν, εργάζονται, μαθαίνουν και διασκεδάζουν παλιοί και νέοι Βερολινέζοι από όλο τον κόσμο. Το Refugio αποτελεί μια μικρογραφία αυτής της γειτονιάς στη νοτιοανατολική πλευρά του Βερολίνου. Πολύχρωμο, πολυπολιτισμικό και πολύπλευρο, το Neukölln είναι μια από τις πιο πράσινες αλλά και πιο πυκνοκατοικημένες, από τις πιο μεσαιωνικές αλλά και πιο σύγχρονες, από τις πιο μουσουλμανικές αλλά και πιο ανοιχτές και LGBTQ friendly συνοικίες της πόλης. Η «Νέα Κολωνία», όπως μετονομάστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα το μεσαιωνικό Rixdorf, για να αποβάλει την κακή φήμη που είχε αποκτήσει λόγω των χώρων διασκέδασης και των οίκων ανοχής που φιλοξενούσε, παραμένει μια κατά βάση λαϊκή συνοικία που εξελίσσεται ωστόσο σε μια από τις πιο hip περιοχές της Ευρώπης.
«Το Neukölln είναι όπως ήταν η Νέα Υόρκη τη δεκαετία του 1970», μου εξηγεί ο Drury. «Υπάρχουν άνθρωποι από κάθε κοινωνικοοικονομικό και θρησκευτικό υπόβαθρο. Είναι σαν να μην υπάρχουν σύνορα. Ποτέ δεν ξέρεις ποιον μπορεί να συναντήσεις στον δρόμο. Δε θα μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να ζει πουθενά αλλού στο Βερολίνο». Έναν όροφο κάτω από το στούντιο όπου ο Drury φιλοτεχνεί τα Τ-shirt του και φτιάχνει τις μουσικές του, στεγάζονται και τα γραφεία της οργάνωσης Give Something Back to Berlin (Δώσε Κάτι Πίσω Στο Βερολίνο), που συνδέει μετανάστες, πρόσφυγες και ντόπιους μέσα από το φαγητό, τη μουσική, τη γλώσσα και την τέχνη. Στη συνάντηση της Ανοιχτής Κουζίνας του GSBTB συναντώ πρόσφυγες από τη Συρία και το Αφγανιστάν, φοιτητές από την Ευρώπη, ψηφιακούς νομάδες από την Αμερική, την Ινδία και το Ηνωμένο Βασίλειο να ανταλλάσσουν τα νέα τους, μαθαίνοντας να φτιάχνουν μουχαμάρα (πικάντικο ντιπ από τη Συρία). «Έρχονται για να γνωρίσουν κόσμο, να μιλήσουν, να συνδεθούν», μου εξηγεί ο Τούρκος συνδιευθυντής της οργάνωσης Ragip Zik. «Στο Neukölln συναντιούνται διαφορετικοί κόσμοι που έχουν διαφορετικές συνήθειες, διαφορετικές παραδόσεις, διαφορετικούς τρόπους ζωής. Υπάρχουν λίγα μέρη στη γειτονιά που φέρνουν αυτούς τους κόσμους κοντά. Ένα από αυτά είναι το Give Something Back to Berlin».
Πέντε λεπτά από τα γραφεία της οργάνωσης, κοντά στη λεωφόρο Sonnenallee, που είναι γνωστή και ως ο «Αραβικός Δρόμος» του Βερολίνου, μια άλλη πρωτοβουλία, αυτή της Σουηδέζας Annamaria Olsson, συνδέει αυτούς τους διαφορετικούς κόσμους σε ένα συριακό κομμωτήριο. «Οι ιστορίες από το σαλόνι ομορφιάς» (Stories from the Beatury Parlor), μια σειρά από podcast με ιστορίες γυναικών από την Τιφλίδα, το Κόσοβο, την Κωνσταντινούπολη και το Μαρόκο, συνδυάζουν θεματολογία που αφορά την ευεξία και την ομορφιά με την παγκόσμια πολιτική. Λανσάρονται με μια βραδιά που περιλαμβάνει DJ sets από τη Συρία, παραδοσιακό φαγητό και κρασί από τη Γεωργία, slam poetry από την Αίγυπτο, αλλά και τατουάζ με χένα, make-up και nail art, με στόχο την εξεύρεση πόρων από τη βιομηχανία της ομορφιάς για τη στήριξη φεμινιστικών πρωτοβουλιών και γυναικείων οργανώσεων.
Από τα τεράστια κτιριακά συγκροτήματα του Gropiusstadt μέχρι τις μονοκατοικίες με κήπο του Rixdorf, κι από την αραβική Sonnenallee μέχρι την τουρκική Karl Marx Strasse, στο Neukölln οι ντόπιοι συνυπάρχουν με Άραβες και Τούρκους, Ουκρανούς πρόσφυγες και νοτιοευρωπαίους που αναζητούν μια καλύτερη εργασιακή τύχη στο Βερολίνο, Ασιάτες ψηφιακούς νομάδες και καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο που επιλέγουν τη συγκεκριμένη συνοικία λόγω των χαμηλών ενοικίων και της μποέμικης ατμόσφαιρας. Όλη αυτή η πολυπολιτισμικότητα εκφράζεται με τον πιο προφανή τρόπο μέσα από την πλούσια γαστρονομική προσφορά της περιοχής, που εκτείνεται από καντίνες street food μέχρι fine dining επιλογές με πιάτα από όλο τον κόσμο. Από τα νοστιμότατα λαχματζούν του Ornek στην Karl-Marx-Strasse που κοστίζουν 1,5 ευρώ το κομμάτι, μέχρι το εκλεπτυσμένο μενού του Hallmann & Klee στην πλατεία Böhmische που το 2024 τιμήθηκε με ένα αστέρι Michellin, σε αυτή τη συνοικία οι επιλογές για φαγητό είναι πραγματικά αμέτρητες. Επικρατεί το ντονέρ και το φαλάφελ, αλλά το Neukölln διαθέτει επίσης εξαιρετικά ιταλικά εστιατόρια, βιετναμέζικα σνακ μπαρ, γαλλικά μπιστρό, λατινοαμερικάνικα burritos, και πολλά άλλα. Δεν απουσιάζει φυσικά και το ελληνικό στοιχείο, με το cafe-bar Myxa του Αναστάση και του Μιχάλη στην οδό Lenau να συστήνει εδώ και πάνω από δέκα χρόνια παραδοσιακές γεύσεις όπως το σπανακόρυζο, το μπριάμ και τα γεμιστά στο κοινό του Βερολίνου.
Τι να μη χάσετε στο Neukölln
Κρυμμένη ανάμεσα στις πολυσύχναστες λεωφόρους του Neukölln βρίσκεται η Richardplatz, μια από τις παλαιότερες πλατείες της πόλης, που αποτελεί το ιστορικό κέντρο του Rixdorf. Περιδιαβαίνοντας τα πλακόστρωτα δρομάκια του μεσαιωνικού χωριού γύρω από την πλατεία, θα ανακαλύψετε γραφικές μονοκατοικίες με καλοφροντισμένους κήπους που δημιουργούν την αίσθηση ενός χωριού στην καρδιά του Βερολίνου. Αξίζει να επισκεφθείτε το Μουσείο του Βοημικού Χωριού, το οποίο στεγάζεται σε ένα ιστορικό Βοημικό Σχολείο, την εκκλησία της Βηθλεέμ, καθώς και το παραδοσιακό σιδηρουργείο Schmiede, που εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα και είναι ανοιχτό για το κοινό.
Στα σύνορα Neukölln-Kreuzberg, στην οδό Maybachufer, κάθε Τρίτη και Πέμπτη απλώνεται η ομώνυμη λαϊκή αγορά, γνωστή και ως Τουρκική αγορά, κατά μήκος του καναλιού Landwehrkanal. Τα Σάββατα, αντί για φρούτα και λαχανικά, στην αγορά μπορείτε να βρείτε από μαχαίρια μέχρι γούνες, vintage ρούχα, κοσμήματα, αφίσες, σχέδια και street food. Όταν ο καιρός είναι καλός, μπορείτε να απολαύσετε την μπίρα σας στο Ankerklause και τα γύρω στέκια χαζεύοντας τον κόσμο.
Το πολιτιστικό μπαρ-κήπος Klunkerkranich βρίσκεται στην ταράτσα του εμπορικού κέντρου Neukölln Arcaden, κοντά στο Δημαρχείο, και αποτελεί έναν από τους πιο ιδιαίτερους πολιτιστικούς χώρους του Βερολίνου. Σχεδόν κρυμμένο πάνω από το πάρκινγκ του εμπορικού, ανάμεσα σε φυτά και λουλούδια που φροντίζει η ομάδα αστικής κηπουρικής Horstwirtschaft, το Klunkerkranich φιλοξενεί συναυλίες, παραστάσεις και DJ sessions ηλεκτρονικής μουσικής. Παράλληλα, προσφέρει μια μοναδική θέα στον κατά τα άλλα επίπεδο ορίζοντα της πόλης.
