Με τον γιο μας ταξιδεύουμε συχνά, κι ας ξέρουμε ότι το ταξίδι με μικρά παιδιά εμπεριέχει μεγάλο ρίσκο. Το άγχος του αγνώστου και η διαταραχή της ρουτίνας δημιουργούν εντάσεις, ενώ οι ανάγκες και οι επιθυμίες τους δεν είναι πάντα εύκολο να καλυφθούν τη στιγμή που προκύπτουν. Οι καθυστερήσεις, οι απρόοπτες αλλαγές και η προσαρμογή σε νέο, προσωρινό πρόγραμμα προκαλούν εξάντληση και ξεσπάσματα – συχνά και σε εμάς τους ενήλικες. Όμως υπάρχει μια ανεκτίμητη ανταμοιβή: η χαρά και ο ενθουσιασμός που φέρνει η ματιά του σε κάθε μας ταξίδι.
Φυσικά, δεν είναι όλοι οι προορισμοί ιδανικοί. Περάσαμε ζάχαρη στη φιλική για φαμίλιες Κοπεγχάγη, παρά το πολικό ψύχος, ενώ αντίθετα υποφέραμε στη Νάπολη και την Πομπηία, παρά τη σύντομη πτήση και την καλοκαιρία. Πρόσφατα ο καλός καιρός, το παραδοσιακό σκηνικό και η χαλαρότητα της ζωής των κατοίκων έβαλαν τη Λισαβόνα πρώτη στη λίστα μας με τις ιδανικές πόλεις για μια οικογενειακή ανάπαυλα με φαντασία και ανεμελιά.
300 μέρες με ήλιο
Η πρωτεύουσα της Πορτογαλίας υπολογίζεται πως έχει 300 μέρες ηλιοφάνεια τον χρόνο και προσφέρει ήπιο κλίμα, ακόμη και τους πιο κρύους μήνες, επιτρέποντας ατελείωτες βόλτες έξω, χωρίς παγωμένα χέρια και βαριά μπουφάν. Εμείς αφιερώσαμε αρκετές στιγμές στα μικρά καφέ της γειτονιάς του Principe Real, με τη λιακάδα να ζεσταίνει το πρόσωπό μας, και επωφεληθήκαμε από τον γλυκό καιρό ώστε να την περπατήσουμε σπιθαμή προς σπιθαμή.
Μετακίνηση με κάθε τρόπο
Η πόλη είναι χτισμένη σε επτά λόφους, που σημαίνει πως αν τα παιδιά είναι μικρότερα των πέντε ετών, θα χρειαστείτε οπωσδήποτε ένα πτυσσόμενο καρότσι, ελαφρύ, ιδανικό για την καμπίνα του αεροπλάνου και απολύτως απαραίτητο για να γνωρίσετε την πόλη με τα πόδια, χωρίς γκρίνια.
Αυτό που κάνει τις αστικές μετακινήσεις μοναδικές εδώ είναι η πληθώρα των διαθέσιμων μέσων:
Τα ξύλινα τραμ, με πιο διάσημο αυτό της γραμμής 28, διασχίζουν τα στενά δρομάκια και τις απότομες ανηφόρες της πόλης, προσφέροντας μια ρετρό εμπειρία που μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από καρτ ποστάλ. Η συγκεκριμένη διαδρομή, που περνά μέσα από το ιστορικό κέντρο, είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους τουρίστες – τόσο πολύ, που η αναμονή για επιβίβαση μπορεί να φτάσει ακόμη και τις δύο ώρες! Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, επιλέξαμε μια εναλλακτική και εξίσου όμορφη διαδρομή: το τραμ Νο 12. Ξεκινώντας από την πλατεία Martim Moniz, ακολουθεί μια κυκλική πορεία που περνά από τη Mouraria, την Alfama και την Baixa, γειτονιές γεμάτες ιστορία, περνώντας δίπλα από μερικά από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της πόλης· με λιγότερο συνωστισμό και μικρότερη αναμονή.
Έχετε μπει ποτέ σε tuk-tuk; Τα πρώτα έκαναν την εμφάνισή τους στην Πορτογαλία στις αρχές του 2000 και από τότε έχουν εξελιχθεί στον πιο αγαπημένο τρόπο μετακίνησης για τους επισκέπτες. Τα πολύχρωμα τρίτροχα οχήματα μοιάζουν με μηχανάκια που έχουν ένα μικρό σαλόνι αυτοκινήτου προσαρτημένο στο πίσω μέρος. Κάθε εταιρεία tuk-tuk προσφέρει προκαθορισμένες διαδρομές, σχεδιασμένες ώστε να ανακαλύψετε τα πιο σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος: από καθεδρικούς ναούς και κάστρα μέχρι γραφικές πλατείες και σημεία με πανοραμική θέα, όπως η Graça με τα εντυπωσιακά έργα street art, το παμπάλαιο Bairro Alto με τα απότομα πλακόστρωτα, τη θέα από το Miradouro de São Pedro de Alcântara, το Chiado στο ιστορικό κέντρο, την Alfama με τα ελικοειδή στενάκια, τον καθεδρικό ναό Sé και το Castelo de São Jorge, αλλά και την Baixa, που καταστράφηκε από σεισμό και τσουνάμι το 1755 και ξαναφτιάχτηκε σύμφωνα με τις αρχιτεκτονικές επιταγές του 18ου αιώνα. Θα βρείτε οδηγούς tuk-tuk σε όλα τα κεντρικά σημεία της Λισαβόνας. Εμείς πήραμε το δικό μας από την Praça Luís de Camões, η εμπειρία κράτησε περίπου δύο ώρες, με προσωπικό οδηγό-ξεναγό και κόστος από 60 έως 80 ευρώ.
Το τελεφερίκ της πόλης βρίσκεται στην Passeio de Neptuno, λίγα μέτρα από το ενυδρείο. Η αιώρηση στην καμπίνα πάνω από τον ποταμό Τάγο είναι μια μοναδική εμπειρία που διαρκεί περίπου 10 λεπτά, με κατεύθυνση τον παλιό πύργο Vasco da Gama. Σε ύψος περίπου 30 μέτρων πάνω από το νερό μπορείτε να δείτε το Πάρκο των Εθνών, μια τεράστια καλωδιωτή γέφυρα και μια γειτονιά γεμάτη ουρανοξύστες που θυμίζει περισσότερο Σαν Φρανσίσκο. Εδώ οι ενήλικες με υψοφοβία ίσως χρειάζεται να το σκεφτούν πριν επιβιβαστούν. Το κόστος του εισιτηρίου –αν το αγοράσετε μαζί με το εισιτήριο εισόδου του ενυδρείου– είναι περίπου 6 ευρώ το άτομο.
Ο ανελκυστήρας Santa Justa είναι ένα αριστούργημα αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα, που δίνει στα παιδιά την αίσθηση ότι βρίσκονται σε παραμύθι. Ενώνει το Bairro Αlto με την Baixa και η αρχική του χρήση ήταν ακριβώς αυτή η άμεση σύνδεση των δύο γειτονιών. Ένας μαθητής του Γουστάβου Άιφελ κατασκεύασε το 1902 από χυτοσίδηρο το εντυπωσιακότερο ίσως ασανσέρ στον κόσμο. Αν έχετε προμηθευτεί κάποιο ελκυστικό σνακ και ξέρετε πώς να κάνετε την ώρα σας να περνάει ευχάριστα και χωρίς απογοήτευση περιμένοντας στην ουρά, τότε σίγουρα η θέα θα σας ανταμείψει. Το καρδιοχτύπι όλο και μεγαλώνει κατά την ανάβαση και κορυφώνεται εκεί ψηλά, στα 45 μέτρα, με θέα στην Baixa και στον Τάγο μέχρι το Largo do Carmo και το κάστρο της πόλης.
Άλλες εμπειρίες με μεταφορικά μέσα που είναι διαθέσιμες είναι η βόλτα με άμαξα, το υποβρύχιο λεωφορείο, καραβάκι ή φεριμπότ για την απέναντι όχθη Cacilhas και οι κρουαζιέρες με ιστιοπλοϊκό το ηλιοβασίλεμα. Επιπλέον, οι αστικές συγκοινωνίες λειτουργούν ρολόι και προσφέρουν πολύ καλή σύνδεση σχεδόν όλων των περιοχών, ενώ στη Λισαβόνα θα βρείτε και τα πιο οικονομικά ταξί της Ευρώπης (η διαδρομή από το αεροδρόμιο μέχρι το κέντρο κοστίζει λιγότερο από 20 ευρώ).
Ήρωες μεσαιωνικού παραμυθιού
Αν έπρεπε να επιλέξω ένα μέρος που μπορεί να ξεκλειδώσει τη φαντασία των παιδιών, αυτό είναι το Castelo de São Jorge. Μεσαιωνικοί προμαχώνες, πέτρινα τείχη, μυστικά περάσματα κρύβουν χιλιάδες ιστορίες. Κουρδίστε τη φαντασία σας και ξεκινήστε, καθώς εδώ θα έχετε το ιδανικό σκηνικό για να αφηγηθείτε μύθους για θαρραλέους εξερευνητές, πειρατές και βασιλιάδες, ιππότες και πριγκίπισσες. Ο μεγαλύτερος Πορτογάλος θαλασσοπόρος, ο Βάσκο ντα Γκάμα, πιθανότατα αντίκρισε το κάστρο πριν σαλπάρει για την Ινδία, ενώ αιώνες νωρίτερα πίσω από αυτά τα τείχη στρατιώτες αντιμετώπισαν Ρωμαίους, Βησιγότθους και Μαυριτανούς. Το κάστρο έχει μια ιστορία 2.000 ετών – χτίστηκε αρχικά από τους Ρωμαίους γύρω στο 200 π.Χ. Το 1755, ο καταστροφικός σεισμός που ισοπέδωσε τη Λισαβόνα προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο εσωτερικό του. Σήμερα θα περιηγηθείτε μέσα από στενές σκάλες και διαδρόμους για να μαγευτείτε από τη θέα 360 μοιρών προς τη Λισαβόνα και τον ποταμό Τάγο. Μια έκπληξη σας περιμένει και στο προαύλιο, όπου περιφέρονται περήφανα παγόνια. Προτιμήστε να κλείσετε εισιτήρια online.
Στιγμές χαλάρωσης στα πάρκα
Η πόλη έχει αρκετούς χώρους πρασίνου, πάρκα για όλους. Ο κήπος Jardim da Estrela, ακριβώς απέναντι από τη Βασιλική της Estrela, δημιουργήθηκε το 1842 και έκτοτε αποτελεί σημείο συνάντησης για ντόπιους και επισκέπτες κάθε ηλικίας. Καταπράσινα μονοπάτια, αγάλματα «φυτεμένα» εδώ κι εκεί, μεγάλα δέντρα με τεράστιες ρίζες που εξέχουν από το έδαφος, εξωτικά φυτά, λιμνούλες με πάπιες και κύκνους να κολυμπούν στα ήρεμα νερά, κιόσκια για έναν καφέ στη σκιά, χώρους για πικνίκ, διαδρομές για τρέξιμο και σημεία για άθληση και πολλές ήσυχες γωνιές για διάβασμα. Εδώ θα κάνετε μια ήρεμη βόλτα που θα τελειώσει αμέσως μόλις φτάσετε στην παιδική χαρά με τα καλόγουστα ξύλινα παιχνίδια, δάπεδο με ψιλό χαλικάκι και άφθονο χώρο για ελεύθερο παιχνίδι. Ώρα και για εσάς, να χαλαρώσετε σε ένα καταπράσινο περιβάλλον.
Ένα μουσείο για παιχνίδι και ένας υποβρύχιος κόσμος
Το διαδραστικό μουσείο Pavilhão do Conhecimento κεντρίζει το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων με εκθέσεις STEM, πειράματα, ρομποτική και «έξυπνα» εκθέματα. Εδώ τα παιδιά μπορούν να κατασκευάσουν γέφυρες, να παίξουν με ρομπότ και να εξερευνήσουν φυσικά φαινόμενα μέσα από συναρπαστικές δραστηριότητες. Αν σκοπεύετε να επισκεφθείτε και το γειτονικό Oceanario, ένα από τα μεγαλύτερα ενυδρεία της Ευρώπης. με περισσότερα από 8.000 θαλάσσια πλάσματα από 500 διαφορετικά είδη, σας συμβουλεύουμε να μην τα προγραμματίσετε την ίδια ημέρα, καθώς το πρόγραμμα γίνεται εξοντωτικό για όλους.
Σύμβολο των μεγάλων ανακαλύψεων
Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και σίγουρα ένα από τα πιο εντυπωσιακά της Λισαβόνας, ο Torre de Belém (Πύργος της Μπελέμ) μοιάζει να έχει βγει από τις σελίδες βιβλίου. Χτισμένος το 1515-1521 στις όχθες του ποταμού Τάγου, αρχικά ανεγέρθηκε ως φρούριο για την άμυνα της πόλης και αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή, τελωνείο και φάρος.
Εδώ μπορείτε να διηγηθείτε στους μικρούς τις ιστορίες των μεγάλων εξερευνητών, καθώς λέγεται πως από εδώ ξεκινούσαν τα ταξίδια τους οι Πορτογάλοι θαλασσοπόροι. Μπορείτε να φτάσετε από το κέντρο της Λισαβόνας με τα μέσα μαζικής μεταφοράς αλλά και με ποδήλατα – η διαδρομή είναι ασφαλής και χωρίς κλίσεις. Αφού ανεβείτε στην κορυφή του, δείτε τις πολεμίστρες αλλά και τα σκοτεινά δωμάτια της φυλακής, κατεβείτε για να απολαύσετε τα διάσημα γλυκάκια pastéis de nata στο θρυλικό Pastéis de Belém λίγα μέτρα πιο μακριά.
Παραλία ολοχρονίς
Η Λισαβόνα διαθέτει μια τεράστια «αμμουδιά» που σχηματίζει η όχθη του Τάγου. Στην παραλία όλοι απολαμβάνουν τον ήλιο και την ξεχωριστή ενέργεια της πόλης όλο τον χρόνο. Άνετες ξαπλώστρες κοιτάζουν προς τον ήλιο και προσκαλούν σε ανάπαυλα. Γλάροι πετούν στον ορίζοντα την ώρα που μουσικοί του δρόμου παίζουν τζαζ μουσικές ή τραγουδούν. Κατά μήκος της ακτής, καλλιτέχνες δημιουργούν έργα τέχνης από άμμο, εντυπωσιάζοντας με τις λεπτομέρειες και τη δημιουργικότητά τους, ενώ σε διάφορα σημεία της αμμουδιάς μικροπωλητές στήνουν πάγκους και προσφέρουν δροσερά κοκτέιλ με φρέσκα φρούτα. Εμείς απολαύσαμε μια virgin Piña Colada από φρέσκο χυμό ανανά, χυμό καρύδας και λάιμ, σερβιρισμένη κατευθείαν μέσα σε μια καρύδα. Αν έχετε περισσότερο χρόνο στη διάθεσή σας, το φεριμπότ από το Cais do Sodré προς την απέναντι όχθη προσφέρει μια αλλιώτικη θέα της Λισαβόνας από το νερό.
Η Λισαβόνα δεν έχει την ένταση άλλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Είναι μικρή, ανθρώπινη, ήρεμη. Οι ρυθμοί της είναι αργοί, οι άνθρωποι φιλόξενοι και μετά τη δική μας εμπειρία σάς διαβεβαιώνω πως το ταξίδι εδώ είναι αληθινές διακοπές και όχι άλλη μία εξαντλητική εξερεύνηση.
Κεντρική φωτογραφία: Τα παραδοσιακά τραμ της Λισαβόνας δεν εξυπηρετούν μόνο τους τουρίστες, αλλά παραμένουν απαραίτητο μέσο μετακίνησης για τους ντόπιους. (Φωτογραφία: Mario Guti/ Getty Images/ Ideal Image)
