Πόσο απέχει πραγματικά το 1925 από το 2025; Ποιες από τις συνθήκες που αντιμετώπισε η Δημοκρατία της Βαϊμάρης εκείνη τη χρονιά, αλλά και τις αμέσως επόμενες, έχουν ομοιότητες με τις δικές μας;
Το μνημειώδες και πολύτομο έργο του Φρανκ ΜακΝτόνα, καθηγητή Διεθνούς Ιστορίας Τζον Μουρς του Λίβερπουλ, με γενικό τίτλο Τα χρόνια του Χίτλερ αποδεικνύει πως η Ιστορία είναι ικανή να μας δώσει μαθήματα, αρκεί να θέλουμε να τα δεχτούμε.
Στον δεύτερο τόμο του βιβλίου Βαϊμάρη: Η άνοδος και η Πτώση, 1918-1933, τον οποίο προσφέρει η «Καθημερινή» την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου, βλέπουμε πώς η τραυματισμένη Γερμανία επιτυγχάνει έναν διπλωματικό θρίαμβο στο Λοκάρνο. Μια συνθήκη που είχε ως στόχο εξομαλύνει τις σχέσεις νικητών και ηττημένων του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Έναν χρόνο μετά, το 1926, η Γερμανία εισέρχεται στην Κοινωνία των Εθνών, ενώ ο Χίτλερ δεν έχει ακόμη έντονη δημόσια παρουσία, δρώντας περισσότερο παρασκηνιακά. Είναι η εποχή που η οικονομική κατάσταση εντός της χώρας εξομαλύνεται, ενώ η προσέγγιση με τους Συμμάχους αρχίζει να προβληματίζει έντονα τη Σοβιετική Ένωση.
Καινοτόμοι καλλιτέχνες εμφανίζονται στο προσκήνιο αναδεικνύοντας τις ανησυχίες και τις ελπίδες των Γερμανών. Από τον Φριτς Λανγκ με την εμβληματική ταινία του Metropolis έως τους ζωγράφους της Νέας Αντικειμενικότητας και από τον Μπέρτολτ Μπρεχτ στο θέατρο έως τους πρωτοπόρους του ρεύματος Bauhaus, το οποίο έχει αφήσει τα αποτυπώματά του ακόμη και στις μέρες μας.
Σ’ αυτόν τον τόμο διαβάζουμε ακόμη για τις σημαντικές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις του καγκελάριου Βίλχελμ Μαρξ. Ταξιδεύουμε στο 1928, οπότε οι Σοσιαλδημοκράτες επανέρχονται στην εξουσία και ο Χίτλερ συμμετέχει για πρώτη φορά σε εθνικές εκλογές, κάτι που του δίνει τη νομιμοποίηση να βάλει πιο δυναμικά σε κίνηση τα σχέδιά του.
Το τέλος της εποχής του Γκούσταβ Στρέζεμαν, μιας σημαντικής μορφής για τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης σε εθνικό και -κυρίως- διεθνές επίπεδο- το 1929, σε συνδυασμό με το παγκόσμιο οικονομικό κραχ, θα αλλάξουν τα δεδομένα στο πολιτικό παιχνίδι αλλά και στις συνθήκες ζωής. Έκτοτε, η οικονομία της Γερμανίας κλονίζεται σοβαρά, με αποτέλεσμα να χειροτερεύει η ζωή μεγάλου μέρους του πληθυσμού και οι εναλλαγές σε κυβερνητικό επίπεδο να είναι ακόμη πιο συχνές. Το έδαφος για την εκλογική άνοδο του Χίτλερ έχει στρωθεί και θα γίνει ακόμη πιο ευνοϊκό το 1931, έπειτα από τη λιτότητα που θα επιβάλλει ο καγκελάριος Μπρίνινγκ. Δεν θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να υπονομευθεί η Δημοκρατία της Βαϊμάρης, με τον Χίτλερ να έχει πλέον στα χέρια του πολλές ευκαιρίες να δείξει στον κουρασμένο γερμανικό λαό ότι μπορεί να γίνει η εναλλακτική λύση.
Ο δεύτερος τόμος Βαϊμάρη: Η άνοδος και η Πτώση, 1918-1933, τον οποίο προσφέρει η «Καθημερινή» την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου, διαβάζεται σαν πολιτικό θρίλερ γεμάτο ανατροπές, κρίσιμα γεγονότα και πρωταγωνιστές που συγκρούονται μεταξύ ευθέως ή παρασκηνιακά.
Ο β’ τόμος του βιβλίου «Τα χρόνια του Χίτλερ – Βαϊμάρη: Η άνοδος και η πτώση 1918-1933», κυκλοφορεί την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου με την «Καθημερινή».
